Кога првпат ќе се заљубите во некого, животот се чувствува малку поинаку. Можеби ќе почувствувате огромна еуфорија кога сте со саканата личност – и може очајно да ја посакувате кога ја нема.

Овие чувства се случуваат затоа што вашиот мозок се однесува поинаку. Заљубувањето предизвикува наплив на хемикалии со добро чувство кои прават да се чувствувате како да сте на врвот на светот. Како што поминува времето, овие чувства се развиваат. Пеперутките и еуфоријата може да исчезнат, додека желбата за поврзување и останување заедно може да расте – но зошто е тоа така?

Еве како љубовта влијае на вашиот мозок – и на почетокот и на долг рок.

Периодот на „меден месец“

Фазата на „меден месец“ обично се однесува на првите неколку месеци од врската, но колку долго ќе трае ќе варира за секој пар. За време на оваа фаза, вашиот мозок ослободува поплава од допамин и норепинефрин – два невротрансмитери одговорни за тоа збунето, еуфорично чувство што го добивате.

Допаминот е вклучен во системот на наградување на вашиот мозок – а „наградата“ што ве тера да копнеете е друштвото на личноста што ја сакате. Ова објаснува зошто не можете да престанете да размислувате за вашиот љубовник и едвај чекате да го видите повторно. Однесувањето е слично на зависност. Всушност, истите области во мозокот светнуваат кога ве привлекува некого како кога зависник од дрога зема кокаин.

Норепинефринот го зголемува пулсот, ве поттикнува навечер да размислувате за саканата личност и ве прави преокупирани со партнерот.
Заљубувањето може да го намали и нивото на серотонин. Намалените нивоа на серотонин се вообичаени кај луѓето со опсесивно-компулсивни нарушувања. Ова може да придонесе зошто можеби се чувствувате речиси опседнати со вашиот партнер – и зошто не можете да престанете да размислувате за него без разлика колку напорно се трудите.

Долготрајна љубов

Кога сте со некој што го сакате долго време, хемијата на вашиот мозок има тенденција да се менува. Наместо допамин и норепинефрин, вашиот мозок ги ослободува невротрансмитерите окситоцин и вазопресин.

Ова е моментот кога може да почувствувате дека напливот на еуфорија од сцената на „меден месец“ се трансформира во помирна состојба на приврзаност и дружење.

Окситоцинот и вазопресинот предизвикуваат приврзаност и поврзување со парови, што прави да се чувствувате приврзани за саканата личност. Овие хемикалии придонесуваат и за вашата желба да го заштитите и да се грижите за вашиот партнер, вели Лангслаг.

Всушност, окситоцинот го носи прекарот „хормон за гушкање“ и се ослободува за време на активностите за контакт кожа на кожа како што се:

• Доење
• Секс
• Породување

Науката за страста

Сексуалната желба првенствено е поттикната од половиот хормон тестостерон и кај мажите и кај жените. Либидото може да се зголеми или да се намали поради многу фактори. Нивото на полови хормони варира во текот на денот, во текот на годината и за време на менструалниот циклус (кај жените).

Плус, причината зошто тестостеронот е поврзан со страста е едноставна: еволуција. Тоа е поврзано со страста кај сите видови цицачи и можеби прво еволуирало кај безрбетниците пред повеќе од милијарда години.

Дополнително, страста може многу полесно да се задоволи отколку љубовта. На пример,  страста може да се појави без да се биде особено заинтересиран за некоја личност и може да се задоволи дури и со само една ноќ, додека љубовта вклучува занес, обожавање и дружење.

Придобивките од љубовта

Настрана од фактот дека љубовта едноставно се чувствува одлично, има некои научно докажани придобивки од неа, како што се:

1. Љубовта може да ве натера да живеете подолго

Мета-анализата од 2015 година, во која учествуваа 72.000 возрасни, покажа дека оние кои пријавиле висок квалитет на бракот (што значи високо задоволство од врската и позитивни чувства кон нивниот партнер) се поврзани со целокупното подобро здравје и помал ризик од смртност.

Дополнително, студија од 2020 година на над 164.000 постари граѓани покажа дека оние кои биле во брак имале малку подолг животен век од оние кои не биле во брак.

2. Љубовта може да го зајакне вашиот имунолошки систем

Студија од 2019 година покажа дека заљубувањето може да има позитивен ефект врз вашиот имунолошки систем. Во студијата долга две години, учесниците кои се заљубиле доживеале зголемена активност на одредени гени за имунитет, додека учесниците кои не се заљубиле во текот на студијата не.

Ова значи дека учесниците во љубовта може да имаат посилна одбрана од инфекција, меѓутоа, потребни се повеќе истражувања за да се разбере колку болни денови заљубувањето може да ве спаси годишно.

3. Љубовта може да направи да чувствувате помалку болка

Една мала студија од 2010 година покажа дека луѓето во раните фази на романтична врска може да искусат придобивки од управувањето со болката, што може да се должи на фактот дека активирањето на регионите за обработка на награди во мозокот може да ја намали болката. Во студијата, учесниците биле изложени на умерена до висока термичка болка.

Оние кои биле во нова романтична врска и гледале фотографии од својот партнер доживеале поголемо ублажување на болката од оние кои гледале фотографии од познат познаник или учествувале во некоја задача што го одвлекува вниманието.

Иако оваа студија се одржа во контролирана средина, таа сугерира дека љубовта може да послужи како барем благ аналгетик кога болката неизбежно ќе се појави во животот.

4. Љубовта може да биде добра за вашето срце

Студијата од 2013 година покажа дека оженетите луѓе на возраст од 35 до 64 години имаат помала веројатност да добијат срцев удар отколку оние на иста возраст кои не биле во брак. Дополнително, една студија од 2019 година покажа дека присуството на романтичен партнер, па дури и само размислувањето за романтичен партнер, може да го намали крвниот притисок кога е изложен на стрес.

Љубовта може да се чувствува како да е сé во твоето срце, но во реалноста таа се сведува на промените што се случуваат во вашиот мозок. Како што еволуира вашата врска, вашата мозочна активност ќе се промени соодветно.

Значи, можеме да им се заблагодариме на нашиот мозок и невротрансмитери како што се допаминот, окситоцинот и вазопресинот за неверојатните чувства што ги добиваме кога сме заљубени и во врска со некого –и секако, сите придобивки што доаѓаат заедно со тоа.