Србија долго време е фокусирана на производство на „зелена“ електрична енергија и постепено се оддалечува од фосилните горива. Покрај приватните инвеститори, домашни и странски, Српското електростопанство, покрај хидроцентралите, кои веќе претставуваат значителен дел од капацитетите на националното електростопанство, има сè поголем број на проекти за обновливи извори на енергија. Веќе привршува изградбата на ветерни електрани и соларни електрани, но се планираат и нови зелени капацитети-впишува Политика.

Во обид да се обезбеди зголемување на домашното производство на електрична енергија, земјите со комунални претпријатија за електрична енергија развиваат сопствени стратегии за постигнување на целта тоа производство да се направи „зелено“.

-Амбициозниот план е да се обезбедат нови 3,5 гигавати зелена енергија од соларни и ветерни електрани до крајот на оваа деценија, што значи дека речиси секој втор мегават-час произведена електрична енергија ќе доаѓа од обновливи извори на енергија, рече Раде Мрдак, советник во Министерството за енергетика, вчера на Меѓународната експертска конференција „Auctions-Energy to the Projects“ организирана од „Auctions-Energy to Project“.

Како што истакна, во тек е изградбата на првите капацитети за ОИЕ од страна на ЕПС. Паркот на ветерници „Костолац“ 66 мегавати. До 2028 година, EPS, заедно со стратешките партнери, ќе изгради еден гигават соларни централи за самобалансирање со складирање батерии, што во моментов е најголемиот проект за зелена енергија во Европа.

Мрдак потсети дека пред две недели успешно беше завршен вториот круг на аукции, на кој инвеститори се пријавија за 41 проект, а ќе бидат изградени 10 нови зелени централи со вкупна вредност од 782 милиони евра. Цените кои се нудат се многу конкурентни, околу 50,9 евра за мегават-час за соларна и 53,5 евра за ветер, што е значително под пазарните цени.

– Најважно е дека целата струја од електраните што добиваат стимулации ќе припадне на ЕПС за потребите за снабдување на стопанството и граѓаните – рече Мрдак, додавајќи дека на овие аукции покрај домашни инвеститори учествуваат и инвеститори од Кина, САД и Франција, што значи дека Србија е глобално признаена како добра дестинација.

Извршниот директор за инвестиции и развој на Српската електроенергетска компанија (ЕПС), Александар Јаковљевиќ, на панелот „Нови проекти за ОИЕ“ рече дека ЕПС ќе инвестира повеќе од 40 отсто од планираните инвестиции во зелена енергија до 2030 година и околу 25 отсто во хидроцентрали (ХЕ), што значи дека ќе ги имплементира плановите на Србија инвестирано во зелена енергија.

Техничкиот директор на српската берза за електрична енергија СЕЕПЕКС, Дејан Стојчевски, рече дека во Србија струјата не може да се гледа како социјална категорија, наведувајќи дека струјата овде е најевтина во Европа за домаќинствата и затоа се користи нерационално.

Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) ги поддржува аукциите за ОИЕ во многу земји во Европската Унија – Романија, Бугарија, каде оваа година ќе се одржат аукции за складирање енергија во Албанија и Србија.

– Стратешка и главна цел на ЕБОР е да помогне во производство на зелена енергија. До 2030 година треба да имаме 3,5 гигавати капацитет од ветер и сончева енергија. Сè што се однесува на енергетската безбедност ја мотивираше ЕБОР да ги поддржи ОИЕ во Србија, а она што е особено важно, новите инвестиции значат и дополнителни работни места и шанса за понатамошен економски развој – нагласи Милена Поповиќ Мартинели од ЕБОР.