Доктор Иван Милев: Појавата на вродените срцеви мани е секогаш мултифакторијална

Конгениталните срцеви заболувања се најчестата вродена мана во светот, која афектира 1,35 милиони доенчиња секоја година ширум светот. На најчестите прашања поврзани со оваа тема одговара д-р Иван Милев, спец. по педијатрија – супспец. по кардиологија.

Д-р Милев работи интервенции на ВСМ од 2003 година, самостојно од 2014 година, има над 800 интервенции досега, прв направил катетеризација на дете во РМ, Рашкинд-процедура, затворање на ВСД, стент на аортна коарктација, учествува во предоперативната подготовка и постоперативното лекување на новородени, деца и возрасни со ВСМ во Клиничката болница „Жан Митрев“ од 2001 година.

Со каков тип вродени срцеви заболувања се среќавате во вашата клиника? Колку често се забележуваат витално загрозувачки мани?

– Во секојдневната кардиолошка пракса се сретнувам со новородени, доенчиња, деца и возрасни, кои имаат иста карактеристика – постоење на вродена срцева мана. Секако дека, секоја вродена мана е строго индивидуална за секој поединец, па така и клиничката слика и експресија зависат од типот на маната и степенот на хемодинамските нарушувања, кои доведуваат до клинички знаци што се поврзани со одредената вродена срцева мана. Околу 25% од срцвите мани кај новородените се проследени со потешка клиничка слика, во која доминира тахипнеата и или/цијанозата. Тоа се витално загрозувачки мани, на кои некогаш корекцијата треба да се изврши во текот на првите часови или денови од раѓањето, а пожелно е тие породувања да се извршуваат во центри во кои е лесно достапна педијатриската кардиохирургија, во случаи каде е веќе маната пренатално дијагностицирана. Во натамошниот доенечки развој, доминираат маните со шантови, кои одат со клиничка слика на срцева слабост, цијаноза или пулмонална хипертензија. Тоа се мани кај кои оперативениот или интервентниот третман е потребен во раната или подоцнежната доенечка возраст. Еден дел од доенчињата ќе пораснат и кај овие деца во иднина ќе перзистира нивната мана со главен клинички знак – срцевиот шум. Затоа секој срцев шум треба да биде барем еднаш во животот на индивидуата ехографски проследен и да се постави јасна дистинкција дали се работи за невин шум или вродена срцева мана. Мал дел од полесните срцеви мани не доведуваат до позначајни клинички проблеми, па маната случајно ќе се открие кај адултен пациент со срцев шум или аритмија на срцето. Затоа и секој пациент со аритмија на срцето е потребно веднаш почетно ехокардиографски да се евалуира.

Веста за раѓање на бебе со вродена срцева аномалија во моменти кога сите се радуваат на долгоочекуваната принова во семејството, не е ни малку едноставно да се соопшти. Дали родителите се подготвени на она што ги очекува и со колкава прецизност е пренаталната дијагностика (ехокардиографија)?

– Веста за евентуална бременост со плод со срцева мана е секогаш непријатна за семејството, но секако, неопходно е рационално и критички да се соопшти. Денес, развојот на педијатриската кардиохирургија е на такво ниво, што и порано дијагностицираните комплексни срцеви мани, денес можат адекватно да се третираат и да донесат задоволителен квалитет на живот. Исто така, оваа претпазливост ќе доведе до поголема вигилност и адекватен транспорт на едно новородено со витално загрозувачка вродена срцева мана во адекватен центар за лекување. Феталната ехокардиографија, сама по себе е предизвик за секој фетален ехографер, но со добра едукација, искуство, тренинг и добри прецизни проекции, можат да се елиминираат можните грешки при дијагностицирањето. Денес ретко кога сме соочени со предизвикот да предложиме прекин на бременост кај бремената жена која има плод со срцева мана, напротив, феталната ехокардиографија ќе помогне тоа новородено навремено да се дијагностицира по раѓањето и навремено да се упати на лекување.

Сите мани не се комплексни и тешки и не бараат итна, непосредна интервенција по раѓањето. Колкав процент од нив може да се третираат и подоцна во животот?

– Да, поголем дел од маните се третираат подоцна во животот со употреба на интервентни постапки (дилатации, стентирање, креирање шантови, затворање на шантовите) или оперативно. Оперативните зафати во глобала ги делиме на палијативни и радикални. Тука повторно зависи од типот на маната, каква прицедура ќе биде употребена. Грубо проценето, тоа се отприлика 75% од сите вродени срцеви мани, чие лекување може да се одложи, сѐ до потребното време, телесната тежина и површината.

Добрата вест е дека еден дел од срцевите мани се решаваат сами. Може ли да ни објасните за што поконкретно се работи?

– Вентрикуларниот септален дефект е најчестата вродена срцева мана, сам по себе, или во комбинација со другите мани. Околу 30% од сите перимембранозни вентрикуларни дефекти, се самоизлекувани, односно корегирани со аневризматско затворање на дефектот со ткиво од септалниот лист на трикуспидната валвула. И кај атријалните септални дефекти исто така постои можност самите да се корегираат. Тоа се пред сè поголемите перзистентни „форамен овале“, кои имаат хемодинамика на атријален септален дефект и спонтан лево-десен шант. Исто така валвуларните лесни стенози на пулмонална или аортна позиција се склони кон регресија, поради растот на артеријата и намалување на стенозата. Сепак, тука мора да напоменам дека тоа е помал дел од сите срцеви мани.

Едно дете од 100 новородени се раѓа со срцева мана. Раното препознавање и дијагностицирање е од клучна важност. За разлика од оние аномалии што се дијагностицираат на самото раѓање, кои се симптомите кои подоцна може да упатуваат на вродена срцева аномалија, а можат да ги препознаат и самите родители и да побараат навремена лекарска помош?

– Во неонаталниот период доминира тахипнеата и цијанозата. Подоцна кај едно доенче се забележува постоење на иритативност, потење при цицање, замор при хранење или ненапредување на телесната тежина. Срцевиот шум е главен знак кај стенозите и маните со шантови и може да се слушне како случаен наод при преглед на детето. Кај возрасен пациент со некорегирана мана доминира диспнеата, атријалната фибрилација, знаци за левокоморна или деснокоморна слабост и шумот на срцето. Нелекуваните коарктации се типични за главоболките и хипертензијата, како и посебниот брахиоцефаличен аспект на пациентот (хипертрофија на горната половина на телото).

Постојат повеќе причини за настанок на вродени срцеви аномалии кај децата, но особено битен е првиот триместар од бременоста. Што може идните мајки да преземат за да го намалат ризикот од нивна појава?

– Појавата на вродените срцеви мани е секогаш мултифакторна. Многу фактори, како и кај секоја вродена мана, влијаат на нивно настанување. Вирусните инфекции (ТОРЦ), употреба на алкохол, пушењето, фактори на околината (аерозагадувањето), наследните компоненти (претходен Фало во семејството), хромозомопатиите (Даун, Тарнер), генопатиите (Холт Орамов синдром) и слично, се асоцирани со зголемена зачестеност на раѓање деца со вродена срцева мана. На крај, сепак, во 21 век, среќен сум што успеавме да развиеме тим и адекватна педијатриска кардиолошка и кардиохируршка нега во нашата држава, што можеме да помогнеме кај речиси сите новородени со тешка срцева мана, што можеме да ги дијагностицираме срцевите мани со употреба на ехокардиографијата, КТ ангиографија, МР на срцето и селективна ангиографија и што лекуваме и излекувавме стотици пациенти, од новороденечка до адултна возраст со вродена срцева мана.

 

Д-р Иван Милев, спец. по педијатрија – супспец. по кардиологија
„Жан Митрев Клиника“

 

За информации поврзани со Вашето здравје информирајте се или закажете на телефон 02 309 1484 во Клиника „Жан Митрев“.

(комерцијален текст)

Почитуван читателу,

Нашиот пристап до веб содржините е бесплатен, затоа што веруваме во еднаквост при информирањето, без оглед дали некој може да плати или не. Затоа, за да продолжиме со нашата работа, бараме поддршка од нашата заедница на читатели со финансиско поддржување на Слободен печат. Станете член на Слободен печат за да ги помогнете капацитетите кои ќе ни овозможат долгорочна и квалитетна испорака на информации и ЗАЕДНО да обезбедиме слободен и независен глас кој ќе биде СЕКОГАШ НА СТРАНАТА НА НАРОДОТ.

ПОДДРЖЕТЕ ГО СЛОБОДЕН ПЕЧАТ.
СО ПОЧЕТНА СУМА ОД 60 ДЕНАРИ

Видео на денот