Британскиот премиер Борис Џонсон вчера доби казна поради прекршување на ковид-правилата, откако полицијата потврди дека тој учествувал на неколку забави на Даунинг стрит, неговата резиденција, во моменти кога целата нација беше заклучена во своите домови поради високиот број на инфекции од коронавирусот. Џонсон вети дека ќе се бори како премиер и покрај бесните повици да си поднесе оставка.

Секретарот Риши Сунак, како и сопругата на Џонсон, Кери, исто така беа казнети за присуство на собирот на 19 јуни 2020 година во кабинетот. Тие беа дел од 50-те казни од страна на Лондонската полица поради прекршувањето на ковид-правилата.

Се смета дека Џонсон и Сунак се првиот актуелен премиер и секретар кои се кривично санкционирани. И двајцата високи политичари беа обвинети дека го доведоа парламентот во заблуда со тоа што претходно негираа дека присуствувале на забави за време на заклучувањето.

Сепак, Сунак не даде непосредна изјава во јавноста, што доведе до тоа некои пратеници од ториевците да шпекулираат дека тој би можел да поднесе оставка по катастрофалната недела во која даночните работи на неговата сопруга беа под лупа. Таквиот потег би извршил огромен притисок врз Џонсон да го следи неговиот пример.

Џонсон јавно се извини и ги отфрли повиците да даде оставка, но неговата позиција во следните недели останува загрозена бидејќи полицијата сè уште истражува уште шест собири на кои се вели дека бил присутен.

Во изјавата Џонсон рече дека „скромно прифатил“ дека ги прекршил правилата, но исто така тврди дека роденденскиот собир траел помалку од 10 минути и дека „не му паднало на памет“ дека настанот бил погрешен. Тој тврди дека зборувал „со добра волја“ во Долниот дом кога рече дека се почитуваат сите правила во Даунинг стрит.

Но, тој додаде: „Целосно го почитувам исходот од полициската истрага. Го разбирам гневот што многумина ќе го почувствуваат дека јас самиот не сум бил покус кога станува збор за почитување на правилата што владата што ја водам јас ги воведе за да ја заштити јавноста. Искрено прифаќам дека луѓето имаат право да очекуваат подобро. Сега чувствувам уште поголемо чувство на обврска да ги исполнам приоритетите на британскиот народ“.

Сунак се извини и рече дека длабоко жали за „фрустрацијата и гневот“ и потврди дека е платена казната од 50 фунти.

Но, по повеќечасовниот молк што ги поттикна ториевците да шпекулираат дека тој би можел да поднесе оставка, секретарот потврди дека ќе остане на функцијата, додавајќи: „Фокусиран сум да работам за британскиот народ во овој предизвикувачки период“.

Извори блиски до секретарот го негираа извештајот на Тајмс дека тој го поминал денот размислувајќи да поднесе оставка.

Портпаролот на Кери Џонсон рече: „Иако таа веруваше дека постапува во согласност со правилата во тоа време, г-ѓа Џонсон ги прифаќа наодите на метрополитенската полиција и безрезервно се извинува“.

Повици за оставка од опозицијата

Кир Стармер, лидерот на Лабуристите, ги повика и „виновниците“, Џонсон и Сунак, да поднесат оставки поради „омаловажување на нивните канцеларии“. Тој рече дека Џонсон „постојано ја лажел јавноста“ и дека неговото однесување е „шамар во лицето“ за сите оние кои ги следеле правилата. „Тие мора да си одат“, рече тој.

Никол Старџен, шкотската прва министерка и лидер на СНП, исто така повика премиерот да се повлече. „Борис Џонсон мора да поднесе оставка“, рече таа. „Тој го прекрши законот и постојано го лажеше парламентот за тоа. Основните вредности на интегритет и пристојност – суштински за правилно функционирање на секоја парламентарна демократија – бараат тој да си оди. И тој треба да си го земе со себе својот секретар без контакт“.

И лабуристите и либ-демократите ги поддржаа повиците за отповикување на парламентот за да се разговара за казните, но тоа најверојатно ќе биде блокирано од владата.

Тоа доаѓа откако полицијата соопшти дека издала повеќе од 50 известувања за фиксни казни како резултат на нејзината истрага – што е зголемување за 30 од последното ажурирање пред две недели. Полицијата соопшти дека има уште „значителна количина“ на материјал за проценка, што ја зголемува можноста дека би можело да има повеќе казни за премиерот.

Нови проблеми за Џонсон

Известувањата го ставаат раководството на Џонсон во нова неволја, иако неговите сојузници, како што се Надин Дорис и Конор Барнс, јасно ја изразија поддршката за премиерто. Лиз Трас, шефот на британската дипломатија и потенцијален кандидат за лидерство во иднина, исто така го поддржи премиерот, велејќи дека Џонсон „се извини и ја презеде одговорноста за она што се случи во Даунинг стрит“.

„Тој и секретарот даваат резултати за Британија на многу фронтови, вклучително и на меѓународната безбедносна криза со која се соочуваме. Тие ја имаат мојата 100% поддршка“, рече таа.

Некои конзервативни пратеници претходно сугерираа дека ќе се премине линијата со дозволување на премиерот да остане на функцијата доколку се утврди дека го прекршил законот. Околу 20-30 пратеници во еден момент се сметаше дека поднеле писма за недоверба на премиерот, а 54 се потребни за да се активира лидерски предизвик.

Сепак, многу од оние кои претходно поднесоа писма за недоверба – Сер Роџер Гејл, Ендру Бриџен и Даглас Рос – рекоа дека сега не е време да се смени лидерот со оглед на нестабилноста предизвикана од руската инвазија на Украина.

Еден висок пратеник од Ториевците, кој сè уште нема поднесено писмо за недоверба, рече дека се сомневаат дека колегите може да одлучат дека изрекувањето казна е доволно за да се поттикнат 54 луѓе да го повикаат Џонсон да си оди. „Мислам дека ќе има гласање за недоверба следната недела“, рекоа тие.

Доколку тоа не се оствари, премиерот може да се соочи со дополнителен момент на опасност кога ќе биде објавен извештајот на Сју Греј кој содржи детали за тоа како се одвивале забавите, по завршувањето на полициската истрага.

Алтернативно, лошиот резултат за конзервативците на 5-ти мај на локалните избори, исто така, може да поттикне повеќе пратеници од ториевците да изгубат верба во способноста на премиерот да ја почитува земјата.

Роденденската забава од сопругата може да биде „нокаутот“ за Џонсон