Словенечкиот премиер Јанез Јанша неодамна говорејќи за плановите и приоритетите на престојното словенечко претседателство со Советот на ЕУ, јасно се заложи за враќање на агресивното проширување на ЕУ. Токму таквата отворена политика на ЕУ и овозможи на Словенија во 2004 година да влезе во европското друштво, и сега тој ќе се заложи прагот на Унијата да го преминат сите земји од Западен Балкан.

Неговите заложби го поттикна белгиски „Политико“ да објави текст со наслов „Словенецот Јанша ги опишува плановите за балканизација на ЕУ“ што предизвика лавина реакции на европската сцена.

Иако Јанша не кажа ништо посебно што досега веќе не е безброј пати повторено, но несреќно употребениот збор во насловот „балканизација“ одекна како буре барут. Многумина се најдоа навредени, а веднаш по насловот е потенцирано: „Подгответе се за балканизација на ЕУ – буквално“.

Угледниот „Политико“ беше остро критикуван на социјалните мрежи дека употребил термин кој е несоодветен, навредлив, лоша и дилетантска игра на зборови, нешто што ниту еден новинар не смее да ја користи.

-Не можам да одлучам што е полошо со овој дел – неговото ориентационо генерализирање или целосното незнаење, почнувајќи од основното кадрирање. Проширувањето на Западен Балкан веќе долга низа години стои во политиката на ЕУ, а да се третира настојувањето на Јанша за тоа како вест е едноставно глупаво, почна на Твитер да полемизија Тоби Војгел, експерт од невладиниот Совет за политика на демократизација до Брисел.

Can't decide what's worse with this piece – its orientalizing condescension or utter ignorance, starting with the basic framing. Enlargement to the Western Balkans has been standing EU policy for a very long time; treating Janša's advocacy of it as newsworthy is just plain silly. https://t.co/zX5JcjAGqO

— Toby Vogel (@tobyvogel) May 27, 2021

Кратко после оваа објава, тој веднаш „забрани“ употреба на спорниот термин.

– Нема да влегувам во цела расправа за „балканизација“ , но ниту еден репортер никогаш не би смеел да го користи тој израз, ниту буквално ниту на било кој начин. (Ако тоа буквално го сфатите, ЕУ е „балканизирана“ од 2007 година кога во ЕУ влезе Бугарија, па тоа е бесмислено“.

Меѓу критичарите на новинарот на „Политико“ кој се „дрзна“ да го употреби поимот „балканизирање“ беше и угледниот професор од Универзитетот во Грац Флоријан Бибер.

Bad take of the day. "Balkanize" means to break up into hostile units. A highly burdened term that was actually used for Central Europe after WW1, not the Balkans. Using it to describe EU enlargement towards W.Balkans is suggesting that there is something wrong with it. https://t.co/tLBAmXZHn8

— Florian Bieber (@fbieber) May 27, 2021

– „Да се „балканизира“ значи да се разбие на непријателски единици. Тоа е многу оптоварен израз кој всушност се користел за Централна Европа по Првата светска војна, а не за Балканот. Користејќи го за опишување на проширувањето на ЕУ кон Западен Балкан, сугерира дека нешто не е во ред со тоа, оцени Бибер и додава:

-Во најдобар случај, тоа е лоша и неука јазичка игра на зборови, а во најлош случај испраќање на порака дека вклучувањето на Западен Балкан во ЕУ е некако ризично за разбивање на ЕУ, дециден е Бибер.

Други аналитичари терминот „балканизација“ го сметаа за навреда на 18 милиони граѓани.

-Терминот „балканизација“ кој се користи во крајно негативен контекст е навредлив за 18 милиони граѓани кои сакаат, по 20 години чекање, конечно да се приклучат кон ЕУ, смета Срѓан Цвијиќ од Институтот Отворено општество и член на Советодавната група Балкан во Европа.

Is this an opinion piece or an article @POLITICOEurope ? The term “Balkanisation”, used in an extremely negative context, is offensive to 18 million of citizens of 🇦🇱 🇧🇦 🇽🇰 🇲🇰 🇲🇪 🇷🇸 yearning to, after almost 20 years of waiting, finally join 🇪🇺 https://t.co/sgPXBYgOXh

— Srdjan Cvijic (@srdjancvijic) May 27, 2021

– Политички, терминот прими некој вид негативна конотација. А не е праведен кон државите од Западен Балкан, зошто стана синоним за нестабилност и фрагментации, смета аналитичарот и програмски директор Цесида Бојан Клачар.

Повеќето аналитичари сметаат дека под „балканизација“ се подразбира процес на националистичка фрагментација на географски и политички целини во некои нови, проблематични и несигурни државички. Се однесува на поделбата на Балканскиот полуостров, а терминот главно се смета за погрден.

-Непотребно е да се пренесува терминот и во европското опкружување само поради фактот дека Јанша ја искористил приликата да повика на посилна ЕУ интеграција на регионот, смета тој и додава дека неговата упореба е нечесна кон луѓето кои живеат на Западен Балкан, многу повеќе отколку кон оние кои се во ЕУ.

Како и да е, дали терминот е адекватен или не, останува отворено прашањето дали е можно тој план воопшто да се спроведе, без разлика на тоа кој го најавува.