Од херој до трагичар: Падот на претседателот на Хондурас завршува со екстрадиција во САД
Како што завршува неговиот мандат, Хуан Орландо Ернандез би можел да биде екстрадиран под обвинение за дрога во земјата која некогаш го гледаше како клучен сојузник
По асфалтираниот пат кој води кон ридот до националниот парк на планината Селак во југозападен Хондурас, малечките куќи се засенети од дворците со високи ѕидови – вклучувајќи го и домот на претседателот Хуан Орландо Хернандез и неговите политички сојузници, пишува Гардијан.
Локалните жители велат дека резултатите од осумте години од владеењето на Ернандез како претседател не се целосно прикажани.
„Тој работеше напорно за свое добро – не за доброто на луѓето“, вели Хесус Мартинез (68), фармер кој живее во близина на градот Грасијас.
„Луѓето живеат во бед, а тој си заминува како милионер“
Утре Хондурас ќе го бира наследникот на Ернандез: првата жена претседател на земјата, Ксиомара Кастро. Нејзината убедлива победа на општите избори во ноември беше поттикната од бранот анти-Ернандез чувства што стигна дури и до неговиот роден град Грасијас.
„Резултатите од изборите се израз на огромното отфрлање на Хуан Орландо и она што тој го претставуваше“, рече Густаво Иријас, директор на хондураската чуварска група Цепад.
Обвиненија од САД
Се очекува Ернандез да биде обвинет од американските обвинители за трговија со дрога по напуштањето на функцијата. Тоа би означило спектакуларен пад од врвот на дното за претседателот кој некогаш се сметаше за еден од главните сојузници на Вашингтон во Јужна Америка.
Син на истакнат земјопоседник кој имал најмалку 17 деца, Хернандез (53), ја започнал својата повеќедецениска политичка кариера токму во негоиот роден град Грасијас. Тој бил израснат во релативно стабилно семејство во споредба со неговите колеги од руралните средини – но далеку под онаа во која ужива урбаната елита.
„Неговиот татко имаше свои имоти, добиток и возило – и во тоа време човекот што имаше возило беше богат“, вели Ана Гилермина, локална историчарка и пензионирана учителка.
Кога Ернандез се приклучил на конгресот во 1998 година, колегите законодавци од тоа време го опишаа како тивок, скромен, со малку пријатели, но со голем интерес да ја искористи својата функција. Ернандез постојано се искачуваше на политичкото скалило, станувајќи претседател на Конгресот во 2010 година, а потоа претседател на републиката четири години подоцна. Во тоа време, Хондурас имаше една од највисоките стапки на убиства во светот и беше погоден од насилни банди и трговија со дрога.
Најпрвин сојузник, потоа непријател на САД
За да се бори против бранот на криминал, тој ја распореди војската на улиците, ги наполни затворите во земјата и почна да екстрадира шверцери на дрога на високо ниво во Соединетите држави. Тој беше пофален за напорите на неговата администрација од бројни американски агенции, вклучително и Управата за борба против дрогата.
Но, во исто време, меѓу другите обвинувања се појавија и обвинувања за шверц на дрога против еден од неговите браќа, поранешниот законодавец Хуан Антонио „Тони“ Ернандез, кој беше поврзан со лабораторија за дрога во 2014 година, а подоцна и со хеликоптер што превезувал кокаин.
Во 2016 година, Ернандез објави дека ќе бара реизбор и покрај уставната забрана против тоа. Таа одлука на крајот ќе сврте многу граѓани против него, а следните избори во 2017 година беа нарушени со обвинувања за измама и насилна репресија на демонстрантите од страна на државните безбедносни сили.
Во ноември 2018 година, помалку од една година од вториот мандат на Ернандез, неговиот брат Тони беше уапсен во Мајами и беше обвинет за шверц на дрога и оружје.
Ернандез тогаш беше именуван од американските обвинители како ко-заговорник во два дополнителни случаи на шверц на дрога, Ернандез ги отфрли сите наводи поврзани со трговијата со дрога, нарекувајќи ги лаги измислени од насилни криминалци кои се обидуваат да им ги намалат казните.
Ернандез сега се обидува да побегне
Со оглед на тоа што неговата партија ја изгуби контролата над владата и неговата моќ во Хондурас исчезнува, Ернандез беше принуден да бара сојузници во странство – и потенцијално место каде што би можел да избегне апсење и екстрадиција во Соединетите држави. Досега, тој беше заштитен од обвинение со политиката на Министерството за правда да не поднесува обвиненија против актуелните шефови на држави.
На 10 јануари, тој присуствуваше на инаугурацијата на водачот на Никарагва, Даниел Ортега, кој беше реизбран по трет пат по изборите кои беа широко осудени како лажни и наместени.
Останува да видиме како ќе се развива состојбата со поразениот „херој“ од Хондурас.