Учесник во тестирањето на Оксфорд вакцината сведочи за своето искуство
Иако испитувањето на Оксфорд вакцина веќе покажа ветувачки резултати во однос на безбедноста и интригантна можност за имунолошка реакција, тоа беше само кај 1.000 луѓе.
Вакцината за ковид-19 која ја изработи Оксфордскиот универзитет, т.н. Оксфорд вакцина досега покажа ветувачки резултати. Меѓу првите луѓе кои доброволно ја примија вакцината имаше и Македонец, четириесет и три годишниот Борко Андреевски кој за Слободен печат откри какво било неговото искуство.
Овојпат, друг волонтер, Ричар Фишер опишува како е да се биде еден од првите лица кои доброволно учествуваат во клиничките испитувања.
„Седам на болничката рецепција, а мојот здив ми ги замаглува очилата. Пре само неколку минути, трчав низ влажните улици, доцнејќи на закажаниот термин. Додека лекарите и сестрите минуваат на пат кон својата работа, свесен сум дека не изгледам посебно добро.
Последен пат кога бев во болнциата Сент Џорц во Тутинг, во јужен Лондон, бев за раѓањето на мојата ќерка. Низ маската за лице го чувствувам мирисот на варикина со која се чистат подовите, а седиштето до мене е излепено со предупредување дека никој не смее тука да седи.
Двајца членови на болничкиот персонал во заштитна облека и маски ми приоѓаат, едниот од нив има натпис на кој пишува „проба на вакцини“, како таксист што чека на новодојденци на аеродромската порта.
Натписот е за мене. Ги следам во бавно движење, на два метра зад нив, додека двајцата разменуваат озборувања од одделението.
Дојдов во болницата Свети Џорџ на првичен преглед како волонтер за тестирање на вакцината ChAdOx1 nCoV-19 на Универзитетот Оксфорд.
Во наредните недели ќе дознаам како изгледа да се биде учесник во еден од обидите во светот кои имаат најголеми шанси да се изборат против пандемијата на коронарен вирус.
Од сите вакцини што се тестираат ширум светот, Оксфорд се покажа дека е далеку пред остатокот од групата.
Неколку недели подоцна, на 20 јули, истражувачите ќе објават оригинални резултати кои се крајно ветувачки, засновани врз првите 1.077 луѓе кои ја примиле, сугерирајќи дека вакцината е и безбедна и доведува до имунолошка реакција.
„Има уште многу да се направи, но овие први резултати се ветувачки“, рече Сара Гилберт од Универзитетот во Оксфорд во изјавата.
Следниот чекор е да се прошири тестирањето со поголема доза на илјадници луѓе, волонтери на различни локации во Велика Британија, исто како во Бразил и Јужна Африка.
Јас се пријавив за оваа фаза на клинички испитувања, кои имаат за цел да ја тестираат ефикасноста во многу поширок обем.
Прегледот
Моето патување тука започна една доцна вечер, кон крајот на мај, кога наидов на твит од филозоф од универзитетот Оксфорд за студија за вакцина за која знаев дека се движи со забрзано темпо.
Тој се пријавил да учествува како волонтер.
И така, додека жена ми спиеше до мене, пополнував формулар на веб-страницата на групата и целосно заборавив на тоа.
Неколку недели подоцна, јас сум во одделот за неврологија, кој е претворен во оксфордско испитување на вакцината.
Гледам како еден од водечките научници, Метју Снејп, на голем екран на проектор, објаснува што можете да очекувате како доброволец за време на нивното испитување.
Објаснува што можеме и не можеме да направиме, како работи науката што стои зад оваа вакцина и на какви несакани ефекти треба да посветиме посебно внимание.
Ќе не има 10.000 доброволци, објаснува Снејп и случајно ќе бидеме поделени во две групи.
Една група ќе добие вакцина која нема да обезбеди никаква заштита од коронавирус, а другата група ќе добие тест вакцина – ChAdOx1 nCoV-19.
Вакцината се заснова на ослабена верзија на обичниот вирус на настинка, кој обично инфицира шимпанза. Тоа е техника што групата веќе ја развила пред пандемијата, со цел да се бори против респираторниот синдром на Блискиот исток (МЕРС) и ебола.
И затоа успеаја толку брзо да реагираат на Ковид-19.
Во првите месеци од 2020 година, како што светот се држеше кон суровото сознание дека оваа пандемија нема да замине сама од себе, Групацијата Оксфорд се обиде да ја пренасочи работата кон тековната криза.
Снејп објаснува на видеото кое го гледам што се направиле. Прво го зеле вирусот од настинка кај шимпанза и генетски го измениле така што е невозможно да го добијат луѓето.
Потоа му додале гени кои ги прават протеинот од вирусот ковид-19, по името гликопротеински шилец.
Доколку телото научи да го препознава и развива имунолошка реакција на гликопротеинскиот шејк, тие се надеваат дека тоа ќе помогне да се спречи вирусот ковид-19 да влезе во човечките клетки.
Половина од волонтерите ќе ја добијат оваа вакцина, објаснува Снејп. Втората група ќе добие постојна лиценцирана вакцина наречена MenACWY (или Нименрикс или Менвео), која се користи за да се заштити од придизвикувачите на менингитис или сепса.
Оваа вакцина е „контролна“ и е избрана за споредба наместо неактивно плацебо за да ѝ се овозможи и на контролната група да доживее ефекти (и несаканите нус појави) на вистинска вакцина, што би ги спречило да сфатат во која група се наоѓаат.
Од 2015 година, MenACWY рутински им се дава на тинејџери во Велика Британија, исто како и вакцината за патување во делови од светот со висок ризик, како што е субсахарска Африка.
Саудиска Арабија бара доказ за вакцинирање на MenACWY за учесниците во годишниот аџилак.
После видеото, тие детално ме прегледуваа во врска со мојата здравствена историја и дали имам симптоми на вирусот на корона.
Тие зедоа примерок од крв за анализа и морав да дадам согласност за различни процедури за испитување: Се согласувам на фотографирање во областа на инјектирање;
Се обврзувам да не дарувам крв доброволно; ако сум жена на раѓање на возраст се согласувам да користам ефективна контрацепција и така натаму.
Една ставка посебно му привлекува внимание:
„Се согласувам дека собраните примероци се сметаат за подарок за Оксфорд Универзитетот. „Не можам, а да не се насмеам знаејќи дека некои учесници, а втората тура во текот на истата проба, ќе мора да дадат примерок од столицата“.
Се враќам дома, чувствувајќи се поинформиран, но исто така и малку вознемирен од порано.
Како и во секое клиничко испитување, неопходно е учесниците да бидат целосно свесни за потенцијалните несакани ефекти, од благи до ретки па и тешки.
Иако знам дека ризиците се мали, не можам да негирам дека е застрашувачко да се слушнат сите одеднаш.
За време на скринингот, волонтерите дури мораше да бидат свесни за „теоретска загриженост“ дека вакцината може да ги влоши ефектите на самиот коронавирус.
Некои студии на животни кои добиле експериментални вакцини за заштита од САРС (сроден вирус) доживеале влошено воспаление на белите дробови кога се заразиле со САРС.
Еден извештај открил слична пневмонија кај вакцинирани глувци заразени од МЕРС.
Сепак, овој ефект, фала му на Бога, не е забележан во студиите за животни за Оксфорд вакцината против Ковид-19.
Најмногу од сè, се смирив кога слушнав дека илјадници луѓе веќе ја примиле вакцината во Оксфорд без сериозни несакани ефекти – што беше потврдено во групна студија објавена во медицинското списание Лансет на 20 јули.
И да биде апсолутно недвосмислено, ниту една од овие можни реакции не може да послужи како аргумент за неосновани тврдења за антиваксерите.
Денот на вакцинирање
Повторно минуваме низ мојата здравствена историја, тие земаат повеќе крв од мене, за уште анализи од кои ќе зависи дали ќе ја примам вакцината.
За да се осигури дека резултатите од судењето се убедливи до крај, ниту учесниците ниту докторите кои ја инјектираат вакцината не знаат дали постои експериментална или контролна вакцина за менингитис / сепса во шприцот.
Додека истражувачката Галица е отсутна, јас сум оставен сам со моите мисли. Тие неизбежно се шетаат во надворешниот свет.
Во меѓувреме во Англија, каде што живеам, почнуваат да попуштаат мерките за изолација и многу компании ќе можат повторно да започнат со работа, од пабови до фризери.
Упатството за социјално растојание за Англија исто така се менува од два метра на најмалку еден метар. Овие промени што се подготвуваат за нас предизвикуваат и возбуда и нервозно исчекување.
Моите мисли скитаат кон пријателите и членовите на семејството во други делови на светот, а секој од нив доживува пандемија во различна фаза – некои слават во земја каде нема повеќе вирус, додека други се соочуваат со врвот на кривата и со голем број смртни случаи.
Поголем дел од својот живот живее во Масачусетс.
На денот на мојот закажан термин, вестите за САД беа мачни – оваа земја имаше секојдневно по повеќе од 40.000 нови случаи и мнгоу лоша траекторија.
Исто така, додека возев во болницата, ги слушнав најновите бројки за Бразил – пријателот и неговата сопруга неодамна се вратиле таму – тој ден земјата приближуваше до 1,5 милиони заразени.
Распространетата инфекција во Бразил е дел од причината зошто испитувањето за вакцинирање во Оксфорд сега се проширува со волонтерско тестирање во Рио де Женеиро, Сао Паоло и една локација во северен Бразил. Истото ќе се направи и во Јужна Африка.
Научниците во моментов се најзагрижени за времетраењето на антителата на Ковид-19:
За општо добро, некои од 10.000 волонтери во мојата фаза на проба треба да се сретнат со овој убиец.
Кога Галица се врати, го држеше шишето. Не можам да јѝ го видам лицето зад маската, но очите гледам и се насмевнатаи,
По неколку недели чекање, по остар убод во мојата рака и неколку секунди инјекција, вакцината влегува во мојот крвоток.
Соодносот е 50:50 која вакцина е во прашање. Нема да знам додека не заврши испитувањето.
Брисеви и чекање
Следната фаза е на доли патеки. Учесниците беа поделени во групи, секој со различен закажан датум за пријавување на симптоми, тестирање и давање примероци од крв.
За мене, следниот чекор е за седум дена по приемот на вакцината, а јас не го очекувам особено тоа.
Морам за 10 секунди да ги избришам крајниците со памучно стапче, но да внимавам притоа да не ги допрам забите или јазикот, а потоа истото стапче да го пикнам во носот колку што можам.
Некаде прочитав дека ако назалниот брис се прави правилно, се чувствува како да сте го „скокотнале мозокот“. Не е многу страшно, но не е ни пријатно.
Потоа, јас го ставам брисот во запечатена кеса и запечатена кутија заради безбедност на која пишува:
„Биолошка супстанција од категорија Б“ и ја оставам во специјално поштенско сандаче со приоритет што Ројал Меил го воведе низ Велика Британија, подготвено за домашно тестирање.
Неколку дена подоцна, на телефон добивам порака во која се вели дека мојот тест за коронав се покажа како негативен.
Кога земам брис, пополнувам и формулар што ме прашува за моето однесување минатата недела.
“Дали патувавте со јавен превоз?”, “Колку луѓе надвор од моето домаќинство поминав повеќе од пет часа со тоа?”
Овој чекор ќе го повторувам еднаш неделно најмалку четири месеци, како и враќањето во болницата за редовно земање на крв во текот на следната година.
Иако испитувањето на Оксфорд вакцина веќе покажа ветувачки резултати во однос на безбедноста и интригантна можност за имунолошка реакција, тоа беше само кај 1.000 луѓе.
За да може вакцината да им се даде слободно на милиони (или на целиот свет), мора да имате одреден степен на безбедност што може да дојде само со трпеливост и со повеќе податоци.
На здравствените службеници сè уште им е живо сеќавањето на времето кога даваа и процесто одеше наопаку. Стравот од епидемија на свински грип во 1976 година ја поттикна американската влада да го забрза производството на вакцини и да вакцинира десетици милиони Американци.
Пандемиајта од која стравуваат никогаш не се случи, а според некои проценким околу 30 луѓе починаа од агресивната реакција на вакцината.
Таквите грешки можат да ја нарушат довербата на јавноста во здравствените совети и да се потпираат на антиваксерски стравови, што е последна работа што ни треба во текот на пандемијата.
Одлуките кои ги чекаат телата за медицинско одобрување ширум светот носат голема одговорност.
Како што сер Џон Бек, професорт од Оксфорд Универзитетот, рече за БиБиСи Тудеј, на 21 јули, ние нимаме луксуз да чекаме конечни докази кои инаку би ги имале врз основа на една клиничка проба.
„Најтешка задача од сите е онаа на регулаторот, кој мора да донесе одлука дали е безбедно и ефикасно да се пушти вакцинацијата во масовна употреба. Не би ја посакувал таа работа “, рече тој.
„Тоа е многу тешка одлука. Ако кажат дека може, одеднаш ќе има редица од три и пол милијарди луѓе кои сакаат вакцина “.
Што се наоѓа во Оксфорд вакцината која треба да нѐ заштити од коронавирусот?
Друга реалност е што многумина ќе очекуваат дека вакцината целосно ќе ја спречи болеста, ќе го искорени вирусот, а тоа нема да се случи, може само да ги ублажи неговите ефекти.
Луѓето и натаму ќе можат да го носат во себе вирусот, дури и ако не чувствуваат симптоми, на пример ширејќи го на невакцинираните околу себе.
Таа заштита и натаму ќе има огромна вредност, но што и да се случи, мора да бидеме подготвени да долги патеки. Вирусот можеби засекогаш ќе остане со нас.
Што се оснесува до мене, знаејќи дека постои 50 отсто шанси да сум ја примил дозата вакцина кој ветува, ми дава некоја мала утеха но секако нема да го смени моето однесување или моите избори.
Ниту би требало – истражувачите би биле недвосмислено јасни по тој повод.
Се додека не бидеме сугурни дека имаме вакцина која функционира – која ја штити мојата жена, ќерката, пријателите, роднините и непознатите покрај кои поминувам на улица, и натаму ќе ги следам упатстава за држење социјална дистанца.
Најмногу од сè, драго ми е што имам можност да одиграм многу мала улога – заедно со 10,000 други луѓе – во проба што целиот свет внимателно ја следи.
Брзината со која Групацијата Оксфорд реагираше на кризата и напорната работа како и организацијата на луѓето што следуваше е навистина импресивна.
Пред пандемијата, многу од овие доктори и истражувачи работеа во релативно непознати сфери на некоја вакцина или педијатрија, работејќи чисто заради задоволување на својата научна љубопитност или индивидуално чувство за придонес.
Никогаш не очекуваа да ги носат на рамената надежите и очекувањата на милијарди луѓе.
Ова тестирање на Оксфорд вакцината можеби нема да биде успешна како што сите се надеваат. Можеби нема да го достигне прагот на безбедност и ефикасност кој ќе не извлече од овие тешки времиња.
Но така функционира науката, секогаш на долги патеки, со колективни напори и со многу погрешни свртувања, а во овој момент, никогаш не сум бил посреќен што ја имаме.“
