Денес се одбележуваат 125 години од раѓањето на еден од најозлогласените гангстери на сите времиња – Ал Капоне. Тој бил овековечен во холивудските филмови како „Кум“, „Лице со лузна“ или „Недопирливите“.

Ал Капоне се прославил за време на неговиот живот во громогласните дваесетти години на 20 век како ко-основач и шеф на италијанско-американската мафија, група позната како Чикаго клан. Некои го оцрнуваат како „Робин Худ на прохибицијата“, затоа што донирал пари во добротворни цели. Тој исто така се издвојувал од другите гангстери со тоа што бил многу присутен во јавноста, се шегувал со новинарите и организирал големи забави на кои течеле реки од алкохол, пишува Дојче веле.

Како што е случајот со многу други гангстери од минатото, мислењата за овој немилосрден, но и харизматичен мафијаш се поделени. Некои сè уште го почитуваат, иако тој бил одговорен за „криминалната империја“ во Чикаго што се засновала на „коцкање, проституција, шверц, мито, трговија со дрога, грабежи и убиства“, се наведува на веб-страницата на американската Федерална полиција, ФБИ.

Алфонс Габриел Капоне, син на имигранти од Неапол, роден на 17 јануари 1899 година во Бруклин, Њујорк, на рана возраст дошол во контакт со организираниот криминал. Како тинејџер станал член на криминалната улична банда „Пет точки“, пред се со ирско-американско потекло. Изнудувале пари за заштита во истоимениот кварт на Менхетен, во срцето на Њујорк.

Младиот Капоне брзо дознал дека само насилството нема да му обезбеди траен успех. Откако кажал нешто навредливо за сестрата на гангстерот Френк Галусио, се здобил со лузна на лицето откако бил нападнат со нож. Имал 18 години кога го добил прекарот „Лице со лузна“. Галусио подоцна станал телохранител на Капоне.

Набргу потоа, Капоне го застрелал Галусио, се судрил со ирските гангстери и претепал ирски мафијаш речиси до смрт со голи раце. Знаејќи дека не смее повторно да дозволи да биде фатен, побегнал од Њујорк – во Чикаго.

Во неговиот врв во тој град од 1925 до 1929 година, Капоне важел за најмоќниот мафијаш во САД. Сепак, тој не се гледал себеси како криминалец, туку како богат бизнисмен кој бил познат и по својата дарежливост. Конзорциумот предводен од Капоне собрал огромно богатство со приход што доаѓал од нелегалната продажба на алкохол, па сè до проституцијата.

ФБИ го опишале масакрот на Денот на вљубените на 14 февруари 1929 година како „кулминација на насилството во ерата на бандите во Чикаго“. Тој ден, седум членови или соработници на мафијашкиот клан „Бубалици“ Моран биле застрелани со автоматско оружје од ривали кои се претставиле како полицајци. Иако Капоне во тоа време бил во својот дом на Флорида, се верувало дека тој го наредил масакрот.

Тој никогаш не бил осуден за убиствата, но на крајот отишол во затвор поради затајување данок. Така на 33 години ја завршил кариерата како мафијашки бос. Казната ја отслужил во озлогласениот затвор Алкатраз, кој се наоѓал на остров во близина на Сан Франциско. Тој бил ослободен во 1939 година поради ментална болест. Ал Капоне починал во 1947 година од срцев удар, на 48-годишна возраст.

Озлогласениот гангстер не само што оставил белег на улиците на Чикаго во 1920-тите, туку и во Холивуд, преку неколку филмови за мафијата инспирирани од неговата приказна.

Претставата на типичен мафијаш од тоа време, во костум со пруги и малку навалена капа доаѓа токму од Капоне. Неговиот акцент и манири, исто така, инспирирале бројни гангстерски портрети во стрипови, филмови, музика и литература.

Се појавил во криминалниот роман на Марија Пуза „Кум“ (1969), кој бил мотив за истоимениот прославен филм на Френсис Форд Копола во 1972 година. Тој, исто така, бил инспирација за авторот Армитаж Трејл за романот „Лице со лузна“ (1929), кој бил адаптиран двапати во текот на годините.

Ремек-делото „Недопирливите“ во режија на Брајан Де Палма е уште една значајна драма инспирирана од приказната за Капоне. Роберт де Ниро е во улога на гангстер, а филмот е заснован на приказната за тоа како агентот на ФБИ, Елиот Нес, кој го игра Кевин Костнер, успеал да фати мафијаш од Чикаго.

Филмот „Капоне“ од 2020 година со Том Харди во главната улога исто така се занимава со животот на еден човек кој владеел со криминалната империја.

Легендата за Ал Капоне живее, бидејќи неговата животна приказна не е само олицетворение на американскиот сон – син на имигрант кој се издигнува од дното на општеството до богатите – туку ја одразува и амбивалентноста на американската култура за време на прохибицијата, ера која се карактеризира со пуританска воздржаност и неумереност во трошењето. А тие стари противречности се уште се дел од културата на Соединетите Американски Држави.