Австриската влада треба да плати десетици милиони евра компензација на хомосексуалците кои беа прогонувани или осудени за консензуални хомосексуални дела, пренесува Еуроњуз.

Новата легислатива ќе важи за сите осудени според одредени делови од правниот законик на Австрија кои биле воведени откако хомосексуалноста била декриминализирана во 1971 година.

Овие посебни параграфи ги осудувале хомосексуалците за дела што ќе биле легални ако биле стрејт. Последната од овие одредби Уставниот суд ја укинал дури во 2002 година.

„Гонењето на хомосексуалците беше мрачно поглавје на Втората република (влада по 1945 година) и голема неправда. Во име на целото судство, им се извинив за оваа неправда на сите луѓе кои беа кривично гонети поради нивната сексуална ориентација“, објави австриската министерка за правда Алма Задиќ на Икс.

Die strafrechtliche Verfolgung homosexueller Menschen war ein dunkles Kapitel der 2. Republik. Daher habe ich mich im Namen der gesamten Justiz bei allen Menschen, die aufgrund ihrer sexuellen Orientierung strafrechtlich verfolgt wurden, für dieses Unrecht entschuldigt. (1/3) pic.twitter.com/BvYVL6tHSO

— Alma Zadic (@Alma_Zadic) October 19, 2023

Како хомосексуалците беа цел на законските одредби?

По декриминализацијата на хомосексуалноста во 1971 година, четири нови кривични одредби биле додадени во кривичниот законик на Австрија, секоја конкретно насочена кон гонење на геј мажите со таргетирање на аспект на сексуалноста што не била иста за хетеросексуалните луѓе или лезбејките.

Посебна старосна граница за хомосексуалните машки врски била воспоставена на 18 години, во споредба со 14 за хетеросексуалците и лезбејките, додека геј проституцијата била криминализирана, за разлика од хетеросексуалната проституција. Исто така, криминализирано било основањето или членството во ЛГБТИ здруженијата.

Додека последната од овие одредби била обжалена во 2002 година, криминалното досие и казните не биле обжалени, а некои луѓе кои биле осудени поминале време во институции означени како „ментално абнормални криминалци“.

Австрискиот Закон за рехабилитација и компензација, кој е дел од националниот буџет во 2024 година, ќе предвидува исплата од 3.000 евра за секоја поништена пресуда, 1.500 евра за секоја година помината во затвор или 500 евра за секоја истрага покрената според соодветните кривични ставови. Паушалната стапка од 1.500 евра е наменета и за обештетување на луѓето кои претрпеле професионални, економски или здравствени неповолности.

Министерството за правда очекува околу 11.000 барања за кривична рехабилитација и обештетување. Трошоците за ова се проценети на 10,8 милиони евра во наредната година и по 3 милиони евра во секоја од следните години, со вкупно означени 33 милиони евра од фондот за компензација. Ќе се укинат и сите казни кои се донесени врз основа на овие конкретни одредби.

Австрија не е единствената европска земја која ги решава своите минати недостатоци во односот кон ЛГБТИ луѓето. Во 2017 година, Германија, исто така, ги избриша пресудите и финансиски ги обештети оние кои биле прогонувани според дискриминаторските антихомосексуални закони за време на нацистичка Германија и Студената војна.

Во 2001 година Шпанија ги избриша криминалните досиеја на хомосексуалците и бисексуалните мажи и жени кои биле затворени за време на владеењето на диктаторот Франциско Франко од 1939 година до неговата смрт во 1975 година.

Во Обединетото Кралство, секој кој има осуда за истополова сексуална активност според прекршок што оттогаш е укинат, може да поднесе барање за непочитување и помилување на неговата осуда. И во Шкотска во 2020 година, владата издаде автоматско помилување на сите мажи со пресуди за истополови сексуални активности кои сега се легални. Помилувањето се однесуваше на живите и на луѓето кои оттогаш умреле.

„Помилувањето е симболично“, соопшти тогаш шкотската влада. „Тоа значи дека Владата прифаќа дека овие пресуди биле дискриминаторски и никогаш не требало да се случат“.

Иако компензацијата претставува значајна победа за ЛГБТИ заедницата и групите за човекови права во Австрија, некои сè уште ја гледаат компензацијата како само еден лек за заедницата која со децении се занимава со дискриминација.