Издавачката куќа „Макавеј“ ја објави книгата „Ние, робовите од Суринам“ од Антон Де Ком (1898-1945), класик на холандската литература. Преводот од холандски јазик е на Ели Пујовска и е поткрепен од Холандската фондација за литература. Станува збор за книжевно ремек-дело, лична и општа историографија, како и жестоко обвинение кон расизмот и експлоатацијата.

Оваа книга, која била објавена пред 88 години и која малкумина читатели ја знаеле, одеднаш се најде на првото место меѓу десет најпродавани холандски книги. Обновениот интерес за „Ние, робовите од Суринам“ се должи на промената на „канонот на холандската историја“: Антон де Ком бил активен претставник на деколонизацијата на „Западот“ или холандските Кариби – Суринам и (поранешните) Холандски Антили.

Книгата претставува радикално пренапишување на историјата на Суринам, за првпат целосно преточена од перспектива на црнечко селанче. Неверојатна е неговата храброст, дух и упорност во остварување на ова дело, бидејќи тој морал од сосема поинаква перспектива да го прегледа речиси секое поглавје од холандската колонијална историја.

Авторот ја засновал својата книга на претходната историографија на Суринам, но ги менува улогите: водачите на бунтовните робови не се безимени бандити, туку херои и примери чии имиња можат гордо да се споменат. Тој е жесток критичар на вековната експлоатација на Африканците кои биле принудени на безнадежна егзистенција, тортури и измачувања во фабриките за шеќер и на плантажите, објаснуваат од „Макавеј“.

(Текстот е објавен во „Културен печат“ број 124, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 9-10 април 2022)