Амбасадорот на Народна Република Кина во Македонија Џанг Ѕуо во интервју за Слободен печат говори за отвореноста на Кина за соработка на сите полиња, вклучувајќи ја и можноста за достапност до кинеските вакцини, но и за посебните услови кои таа процедура ги бара.

СП.Сега е време на пандемија на корона и светот е во очекување на вакцина која ќе го сопре вирусот. НР Кина произведе своја вакцина, дали е таа достапна на пазарот и каде?

-На виртуелениот настан на Светскиот економски форум на Агендата во Давос на 25 јануари, претседателот Ши Јинпинг истакна дека Кина ќе продолжи да дава се од себе за да им помогне на земјите и регионите кои се помалку подготвени за пандемијата и ќе продолжи да работи за поголема пристапност и достапност на КОВИД вакцините во земјите во развој. Овие важни мерки ќе му помогнат на светот да ја надмине епидемијата што е можно поскоро.
Во моментов, 5 кинески кандидати за вакцини минуваат низ клинички испитувања од третата фаза без проблеми во странство. Кина исто така зеде активно учество во COVAX и во други релевантни иницијативи за меѓународна соработка. Земји како ОАЕ (Обединети Арапски Емирати) и Бахреин одобрија регистрација на инактивирани вакцини на Синофарм. На 30 декември 2020 година, Националната администрација за медицински производи на Кина одобри овластување за условен маркетинг за инактивираната вакцина КОВИД-19 на Синофарм.
Кина и Северна Македонија тесно соработуваат во борбата против епидемијата од избувнувањето минатата година. Кинеската страна и обезбеди на страната на Северна Македонија официјални контакти на кинеските компании за вакцинирање и информираше дека кинеската амбасада е подготвена да помогне во комуникацијата доколку е потребно.

СП.Зошто кинеската вакцина ја нема во Македонија, кои се причините за тоа?

-Во моментов, сè уште се шири вториот бран на епидемијата. Кина е подготвена да работи со Северна Македонија за заеднички одговор на епидемијата и да ги охрабри кинеските компании да соработуваат со Северна Македонија за вакцините. Би сакал да истакнам дека вакцините не се обични продукти. Постојат строги барања за нивно транспортирање и складирање. Продажбата и употребата на вакцини бара стручен кадар од стручни институции строго да ги следат спецификациите. Приватното вбризгување вакцини од непознато потекло претставува сериозен безбедносен ризик. Кина и другите земји во светот имаат закони и прописи за употреба на вакцини и секое прекршување ќе се казни со закон. Кина ги поддржува земјите во дискутирање на соработката за вакцините со кинески компании преку официјални канали.

СП.Како ги оценувате односите меѓу НР Кина и РС Македонија, дали тие можат да се развиваат повеќе и на кое поле?

-Мислам дека Кина и Северна Македонија имаат взаемно пријателство и практичната соработка се зголемува. Затоа, соочувајќи се со иднината, треба да одржуваме стратешка комуникација, да се придржуваме кон мултилатерализам, взаемно да ги разбираме најголемите грижи едни со други и секогаш да постигнуваме меѓусебно почитување и доверба. Ние треба дополнително да ја зајакнеме практичната соработка со запазување на принципот на win-win соработка (соработка која е взаемно корисна), да ја интензивираме нашата трговија и взаемните инвестиции и заеднички да ја промовираме „17 + 1 соработката“. Треба да се промовираат меѓучовечките размени, како и културните размени. Се надевам дека по епидемијата, повеќе кинески туристи ќе дојдат во Северна Македонија. Повеќе пријатели од Северна Македонија секако се добредојдени да ја посетат Кина.

СП.Гледаме дека во соседна Србија, НР Кина има значајна економска улога, додека тоа не е случај со Македонија. Зошто е тоа така?

-Соочени со пандемијата на КОВИД-19 и рецесијата на светската економија, во изминатата година, Кина и Северна Македонија, како и луѓето од целиот свет, со голема решителност и храброст се бореа против вирусот и работеа напорно за да го промовираат економското закрепнување. Во 2020 година, Кина стана најголемиот трговски партнер на ЕУ. Во 2020 година, товарните возови Кина-Европа остварија 12.406 товарни патувања, што претставува зголемување од 50% на годишно ниво и постави рекордно високо ниво. Кина и Северна Македонија ги здружија силите во борбата против епидемијата, а билатералната трговија ја задржа динамиката на раст наспроти тешкотииите. Сепак, епидемијата е далеку од завршена, дури имаше раст неодамна и борбата против епидемијата продолжува. Закрепнувањето на светската економија е нестабилно, а трговските и инвестициските активности и понатаму се забавени.
На Виртуелен настан на Светскиот економски форум на Дневната агенда во Давос на 25 јануари, претседателот Ши Јинпинг истакна дека Кина ќе го ослободи потенцијалот на огромниот кинески пазар и огромната домашна побарувачка, за да им донесе повеќе можности за соработка на другите земји и да даде дополнителен стимул за глобалното економско закрепнување и раст.
Според предвидувањата на Светската банка, ОЕЦД и други институции, економскиот раст на Кина ќе биде околу 8% во 2021 година, а неговиот придонес кон глобалниот економски раст ќе надмине една третина. Ова ќе обезбеди добар простор и можност за земјите, вклучително и Северна Македонија, во нивната борба против епидемијата и економското закрепнување.

СП.Дали имате чуство дека членството на Македонија во НАТО и кандидатскиот статус за членство во ЕУ на некој начин ја ограничуваат динамиката на соработка меѓу двете земји?

-Кина води независна и мирна надворешна политика и е подготвена да воспостави и развие пријателски и кооперативни односи со сите земји врз основа на Петте принципи на „Мирен соживот“, имено взаемно почитување на суверенитетот и територијалниот интегритет, меѓусебна неагресија, не-мешање во меѓусебните внатрешни работи, еднаквост и взаемна корист, и мирен соживот.
Без оглед дали се работи за справување со итна криза или за заедничко создавање на подобра иднина, човештвото треба да биде обединето и да работи заедно. Во моментов, Северна Македонија стана членка на НАТО и ЕУ наскоро ќе започне пристапни преговори со Северна Македонија. Кина верува дека Северна Македонија добро ќе се справи со односите со другите земји и новата влада на Северна Македонија ќе продолжи да ја води земјата кон просперитет и развој, и се надева на подобар живот на луѓето во Северна Македонија. Кина е подготвена да работи заедно со Северна Македонија за унапредување на пријателството и соработката меѓу нашите две земји.

СП.Кон крајот на минатата година Кина и ЕУ потпишаа значаен договор за инвестиции. Колку е важен овој договор?

-На 30 декември 2020 година, кинеските и европските лидери се состанаа преку Интернет и заеднички го објавија завршувањето на преговорите за Сеопфатниот договор за инвестиции Кина-ЕУ (СДИ) според закажаното. Ова е сеопфатен, избалансиран и високо-стандарден договор. Договорот опфаќа многу повеќе области во споредба со традиционалните билатерални договори за инвестиции. Како резултат на преговорите, овој договор опфаќа четири главни области: заложби за пристап до пазарот, правила за фер конкуренција, одржлив развој и решавање на спорови. Договорот ќе обезбеди солидна институционална рамка за економска и трговска соработка меѓу Кина и ЕУ и ќе донесе видливи придобивки за претпријатијата и луѓето од обете страни. Договорот ќе даде силен поттик за закрепнувањето на светската економија во пост-епидемискиот период, ќе ја зајакне довербата на меѓународната заедница во економската глобализација и слободната трговија, и ќе даде значаен придонес во градењето на отворена светска економија од страна на Кина и ЕУ како два големи пазари.
Соочени со турбулентниот и променлив свет, соработката меѓу Кина и ЕУ доби силен поттик. Кина и Европа заеднички се залагаат за мултилатерализам, а соработката помеѓу Кина и земјите од Централно источна Европа (17 + 1) е важен дел од соработката Кина-ЕУ. Во рамките на соработката 17 + 1, постојат инвестиции и трговски аранжмани за земјите од Централно источна Европа (ЦИЕ). Активното учество на Северна Македонија во соработката 17 + 1 ќе донесе конкретни придобивки за претпријатијата и луѓето од обете страни. Македонските претпријатија се добредојдени да инвестираат во Кина. И се надеваме дека Северна Македонија и другите европски земји ќе продолжат да се придржуваат кон слободната трговија и мултилатерализмот, и да обезбедат отворено, фер и недискриминаторско деловно опкружување за кинеските инвеститори.

СП.Дали очекувате тој договор да ги отвори вратите за понепосредна соработка и на земјите кандидатки за членство во ЕУ, вклучувајќи ја и Македонија?

-За време на нивниот видео состанок во септември 2020 година, кинеските и европските лидери донесоа три главни одлуки, имено да воспостават дијалог на високо ниво помеѓу Кина и ЕУ за животна средина и клима, и Кина-ЕУ дијалог на високо ниво за дигиталниот сектор, да создадат Зелено партнерство помеѓу Кина и ЕУ, и Кина-ЕУ Дигитално партнерство, и да ги завршат преговорите за сеопфатен договор за инвестиции помеѓу Кина и ЕУ до крајот на годината. Кина и ЕУ секако ќе ја зајакнат меѓусебната доверба, ќе постигнат поголем консензус за поддржување на мултилатерализмот, одржување на слободната трговија и решавање на климатските промени и активно проширување на практичната соработка во новите области како што се зелената и дигиталната.
Кина ќе го направи кинескиот пазар за светот, заеднички пазар и пазар за сите, со градење на нова парадигма за развој со домашен опток како столб и домашен и меѓународен промет што се зајакнуваат еден со друг. Според извештајот на Конференцијата на Обединетите нации за трговија и развој на 24 јануари 2021 година, апсорпцијата на странските инвестиции на Кина ќе порасне за 4% на годишно ниво во 2020 година, придонесувајќи во глобалното учество со 19%, надминувајќи ги Соединетите држави како дестинација на најголемиот прилив на странски инвестиции во светот. Гигантите за меѓународни инвестиции сега се оптимисти во врска со огромните можности што Кина ги понуди. И 15 земји, вклучително и Кина, потпишаа договори за регионално сеопфатно економско партнерство во ноември 2020 година. Кина потпиша 19 договори за слободна трговија (ДСТ) со 26 земји и региони. Во рамките на Кина, се воспоставени 21 пилот-зони за слободна трговија. Изградбата на пристаништето за слободна трговија Хаинан се забрзува, а висококвалитетната конструкција на „Појасот и патот“ оди подлабоко и пошироко, што ќе создаде поголем простор за соработка со европските земји, вклучително и Северна Македонија, како и со другите земји во светот.