Зборник на народна еротика: „(И)стории од долапот“ од д-р Ана Мартиноска
Книгоиздателството „Ми-Ан“ го објави зборникот „(И)стории од долапот: избор од македонската народна еротика“, нова книга од д-р Ана Мартиноска, која повторно се навраќа на темата за еротиката во македонскиот фолклор по „Голиот на гости (Антологија на македонскиот еротски фолклор)“ (Скопје, 2007) и неколку научни текстови на истата тема.
Книгата „(И)стории од долапот“ содржи македонски народни приказни, песни, гатанки, пословици, детски фолклор итн., како и опсежен поговор насловен „Ars Erotica на македонски начин“, во кој авторката говори за еротиката во фолклорот, за цензурата при собирање, објавување и истражување на овие творби, за претходните истражувања, за мотивите, за родовата анализа, за патријархатот и отстапките од него итн.
– При составувањето на оваа антологија, при изборот на материјалите се водев од неколку принципи, и тоа од историскиот, што го прикажува постоењето на еротскиот фолклор од дамнешни времиња кога не секогаш бил дел од официјалната народна култура, па сѐ до некои посовремени форми, а уште повеќе од жанровиот принцип што го докажува присуство на еротски форми во сите жанрови на македонското народно творештво, почнувајќи од приказните и анегдотите, преку поезијата, па сѐ до некои од кусите фолклорни жанрови.
Во секоја жанровска категорија умотворбите се подредени по азбучен ред. Тие се преземени од повеќе извори и собирачи, од различни временски позиции и од повеќе краеви во Македонија, од Прилеп, Охрид и Кочани, па сѐ до Струмица и Злетово. Притоа народните песни и останатите кратки умотворби во антологијата се преземени од објавените збирки на Миладиновци, Шапкарев, Наневски, Икономов, Величковски, Каваев, Котев и други, а дел беа собрани од страна на Боне Величковски од Институтот за фолклор „Марко Цепенков“.
Освен за жанровите и изворите, внимавав да бидат застапени и еротските умотворби од сите видови, значи и оние во кои улогата на еротиката е посуптилна и алузивна и оние во кои еротиката е сосема експлицитна и наместа вулгарна, како и творби што сведочат за различните функции на еротиката – од обредна, социјална, едукативна, па до хумористична, гротескна или едноставно забавна функција. Неодминливо беше да се обрне внимание и на естетскиот квалитет на творбите, на нивната мотивска и јазична разновидност, како и на нивната способност за комуникација со денешниот читател – открива авторката Мартиноска.
(Текстот е објавен во „Културен печат“ број 49, во печатеното издание на „Слободен печат“ на 19-20 септември 2020)