Кивањето е еден од начините на кои нашето тело се ослободува од видливите или само микроскопски видливи алергени, вируси и супстанции кои не иритираат и предизвикуваат реакција.

Чувството пред моментот на кивање ни е добро познато, започнува со скокоткање во носната шуплина, а потоа релативно брзо се јавува експлозивен излив од носот и устата. Кивањето главно има за цел да ги отстрани иритирачките супстанции од нашите назални премини, но има и други, необични причини зошто киваме.

Кивањето е заштитен механизам со чувство на олеснување

„Кога нашите горни дишни патишта ќе почувствуваат туѓа супстанца што е иритирачка или потенцијално штетна, ние киваме и како одговор на телото, ја исфрламе“, вели специјалистот д-р Метју Пурки.

Тој објаснува дека процесот на кивање започнува кога иритант (алерген) ќе влезе во нашиот нос, се „заплеткува“ во влакненцата во носот, ги стимулира нервните завршетоци и испраќа порака до делот од мозочното стебло наречен медула. Медулата контролира некои важни функции на кои не можеме свесно да влијаеме, како што се дишењето, варењето и работата на срцето.

Кога сигналите испратени од нервите ќе стигнат до медулата, мозокот предизвикува физички одговор како затворање на очите, длабок здив, опуштање на мускулите во грлото, а потоа исфрлање воздух, плунка и слуз од носот и устата – а сето тоа се случува во само неколку секунди.

Сите кивања почнуваат и завршуваат на ист начин. Сепак, секој од нас има различен „карактер на кивање“. Кивањето на една личност е речиси исто толку единствено како и нејзиниот глас. Причината, објаснуваат експертите, се индивидуалните разлики во капацитетот на белите дробови и уникатната структура на носот, грлото и устата.

Што предизвикува кивање?

Кивањето се случува од различни причини и повеќето од нив лесно се објаснуваат. Општо земено, кога чувствуваме скокоткање во носот, најверојатно причината е некоја туѓа материја што влегла во нашата носна шуплина или синусите. Вообичаени предизвикувачи на кивање се чад, парфем, загадување на воздухот, алергии предизвикани од влакна од домашно милениче, полен, настинка, пиперин (состојка која се наоѓа во црниот пипер или чили пиперки) и слично.

Луѓето можат да киваат и кога ненадејно се изложени на силна светлина или додека гледаат директно во сонцето. Оваа реакција е позната како „фотографски рефлекс на кивање“ и сè уште е донекаде мистерија за медицината. Истражувањата велат дека делумно може да се припише на генетиката.

Зошто понекогаш киваме неколку пати одеднаш и зошто ги затвораме очите?

Иако е можно да кивате со отворени очи, д-р Метју Пурки не го советува тоа. Повеќето луѓе инстинктивно ги затвораат очите кога киваат за да ги заштитат од тоа што би можеле да го исфрлат преку носот и устата во моментот кога киваат.

Кога киваме неколку пати по ред, тоа е добро. Имено, првото кивање обично не е доволно добро за целосно да ги исчисти нашите назални патишта. Второто или третото кивање е практично начин телото да се „увери“ дека сите алергени се исфрлени од нашиот нос.

Ако кивањето ви носи олеснување, а после тоа дури и се чувствувате удобно – не сте сами. Кивањето веднаш го елиминира чувството на скокоткање во носот, а тоа може да биде еквивалент на чешање кога нешто страшно нè чеша. Исто така, до одреден степен, кивањето имитира оргазмично искуство. И оргазмот и кивањето се карактеризираат со акумулација на напнатост што резултира со брзо и интензивно ослободување. Не само тоа, туку мускулните контракции вклучени во кивањето може да предизвикаат наплив на ендорфин. Познато е дека ендорфините се ослободуваат за време и по оргазмот.

Дали е добро присилно да го прекинете кивањето?

Честопати нападот на кивање се случува во незгодни моменти (среде состанок, предавање, испит, важен разговор). Сепак, експертите предупредуваат дека насилното запирање на кивањето не е добра идеја.

Кивањето создава доста силен притисок, а доколку не се испушти преку носот и устата, може да ги пукне ушните тапанчиња или крвните садови во очите и мозокот. Покрај тоа, бактериите или другите алергени може да се пренасочат кон ушите, предизвикувајќи болни инфекции.

Алергии, сув воздух, парфем или пасивно пушење?

Доколку причината за кивањето се сезонските алергии, д-р Јакоб Хаскаловичи предлага користење на антихистаминици без рецепт, но со претходна консултација со лекар. Во зависност од алергијата и лековите што можеби веќе ги користите, можете да земате антихистаминици пред или за време на изложувањето на алерген. Ако забележите дека морате да кивате секој пат, на пример, кога си ставате одреден парфем, сте изложени на пасивен чад од цигари или кога јадете одредена храна, елиминирајте ги тие фактори.

Ако кивате кога воздухот е сув, користете солен раствор за плакнење. Ако не можете да ја пронајдете можната причина, посетете лекар. Кога кивате, задолжително покријте ги носот и устата со марамче или кивајте во лактот за да го минимизирате преносот на можни бактерии и вируси.