Ова е најновиот филм (2019) на повеќекратно наградуваната француска сценаристка и режисерка, Селин Скиама. За разлика од нејзините претходни филмови во кои се занимаваше со француското современо општество, „Portrait of a Lady on Fire“ е сместена на крајот од 18 век.

Драмата ја следи храбрата и самосвесна сликарка Мариен (Ноеми Мерлан), која се нафаќа да ѝ направи венчан портрет на младата аристократка Елојза (Адел Инел). Но, бидејќи Елојза се противи на бракот и не сака да биде портретирана, Мариен се преправа дека е изнајмена да ѝ прави друштво на Елојза за да може да го набљудува својот модел и скришно навечер да го слика.

Филмот ја прикажува забранетата афера помеѓу сликарка (скришниот набљудувач) и аристократка (скришниот објект на набљудување). Режисерката Скиама гради таков силен емотивен и психолошки набој меѓу протагонистките, што нивните „доделени улоги“ со текот на филмот се релативизираат и пресвртуваат, та двата лика подеднакво и едновремено се и набљудувачи и набљудувани.

Овој феминистички и квир филм и во поделбата на улогите е речиси сосема женски (мажи се појавуваат само на почетокот на филмот, како веслачи во чамецот што ја носи Мариен на изолираниот остров во Бретања). Мошне е впечатлива епизодната улога на слугинката Софи во брилијантна и духовита изведба на мошне младата француска глумица (со албанско потекло), Луана Бајрами. Одлична е и Валерија Голино во улогата на грофицата, мајка на Елојза. Сите четири жени во филмот убедливо и пластично ги претставуваат родовите улоги, сексуалните идентитети, перспективите и општествените улоги на жените при крајот на 18 век.

Незаборавна, истовремено морничава и духовита (каков што е, впрочем, и целиот филм) е сцената со абортусот на младата Софи. Еден од врвовите на филмот е и обредот или народната женска свеченост на која заминуваат трите девојки, каде што пеат локалните жени и каде што на кратко се пали фустанот на Елојза.

Филмот првенствено е силна љубовна и психолошка драма, со слоевити карактери, но е и силна историска фреска. Импресионира токму неговата сликарска димензија, визуелниот идентитет претставен низ изборот на боите, осветлувањето и фасцинантните локации. Восхитувачки се и костимите, фустаните на протагонистките, маестрално ликовно вткаени во раскошниот визуелен скелет на филмот. Музиката, исто така, е исклучително прецизно и функционално употребена, а освен неверојатното групно женско пеење при обредот (кое предизвикува восхит и морници, едновремено!), потресен е и крајот на филмот со „Четирите годишни времиња“ на Вивалди.

Режисерската Скиама инспирација за портретот на сликарката побарала во животите на неколку сликарки и сликари од тоа време (Роза Бонер, Мари Бракемонд, Берта Моризо…). Се разбира, неизбежни се и асоцијациите на импресионизмот и на Клод Моне, кој има цела низа слики работени во истиот амбиент, на брегот на Бретања. „Portrait of a Lady on Fire“ е моќен и убедлив филм за љубовта, уметноста и слободата, за контекст наизглед далечен и егзотичен, а всушност – токму низ силата на емпатијата и уметноста – чудесновишно близок и актуелен.

+5

„Beanpole“, режисер: Kантемир Балагов, 2019
„Swallow“, режисер: Карло Мирабела Дејвис, 2019
„The Lighthouse“, режисер: Роберт Егерс, 2019
„Transit“, режисер: Кристијан Пецолд, 2018
„Tourist“, режисер: Рубен Естлунд, 2014