Па, така некако. Не на истиот начин на кој ние би плачеле. Наместо тоа, тие испуштаат звуци на пукање или кликање во ултразвучни фреквенции надвор од опсегот на човечкиот слух, кои се зголемуваат кога растението е под стрес. Ова, според научниците, би можело да биде еден од начините на кои растенијата ја соопштуваат својата неволја на светот околу нив, пишува „Сајенс алерт“.

„Дури и во тивко поле, всушност, постојат звуци кои ние не ги слушаме, а тие звуци носат информации. Има животни кои можат да ги слушнат овие звуци, па постои можност да се случуваат многу акустични интеракции“, објаснува еволуционерниот биолог Лилах Хадани од Универзитетот во Тел Авив во Израел.

„Растенијата постојано се во интеракција со инсектите и другите животни, а многу од овие организми користат звук за комуникација, така што би било многу неоптимално растенијата воопшто да не користат звук.“

Растенијата под стрес не се толку пасивни како што мислите. Тие претрпуваат прилично драматични промени, од кои една од најзабележливите (барем за нас луѓето) е ослободувањето на некои прилично моќни ароми. Тие исто така можат да ја променат својата боја и форма.

Овие промени може да сигнализираат опасност за другите растенија во близина, кои како одговор ја зајакнуваат сопствената одбрана; или ги привлекуваат животните да се изборат со штетниците кои може да му наштетат на растението.

Сепак, дали растенијата испуштаат други видови на сигнали – како звуци – не е целосно истражено. Пред неколку години, Хадани и нејзините колеги открија дека растенијата можат да детектираат звук. Логичното следно прашање што требаше да се постави беше дали и тие можат да го произведат.

За да дознаат, снимиле растенија од домати и тутун во бројни услови. Прво, тие снимиле билки без стрес, за да добијат основна линија. Потоа снимиле растенија кои биле дехидрирани и билки на кои им биле исечени стеблата. Овие снимки прво се одвивале во звучно изолирана акустична комора, а потоа во нормална средина на стаклена градина.

Потоа, обучиле алгоритам за машинско учење за да се направи разлика помеѓу звукот што го произведуваат билките без стрес, исечените растенија и дехидрираните растенија.

Звуците што ги испуштаат растенијата се како звуци од пукање (нешто налик на пукање пуканки) или кликање на фреквенција превисока за луѓето да можат да ја забележат, што може да се забележи во радиус од над еден метар. Растенијата без стрес воопшто не прават многу бучава; тие само се дружат, тивко си ја работат својата работа како билки.

Спротивно на тоа, растенијата под стрес се многу побучни, емитуваат во просек до околу 40 кликања на час во зависност од видот. А растенијата лишени од вода имаат забележлив звучен профил. Тие почнуваат да пукаат многу порано пред да покажат видливи знаци на дехидратација, ескалирајќи како што растението станува се повеќе исушено, пред да стивнат кога растението ќе овене.

На пример, доматите кои не се полевале пет дена го правеле овој звук почесто и погласно, речиси на секои две минути. Кога растението домати било исечено, испуштало звук како аларм на секои 2,5 минути.

Ултразвучните снимки, направени со два микроскопи поставени до секоја билка која била предмет на студијата, ја поддржуваат теоријата дека растенијата можат со звуци да се предупредуваат меѓусебно за опасноста од суша или од гладни животни.

Кога растенијата однапред би знаеле дека има малку вода, би можеле да ги затворат порите на лисјата за да ја зачуваат водата. А ако ја слушнат бучавата на друго растение, чиешто стебло било уништено од животно што го изело, тоа растение би можело да испушта испарливи соединенија за да го одврати гладното животно.

Научниците користеле алгоритми за вештачка интелигенција за да ја споредат бучавата на здравите билки од домати и тутун со оние кои биле исечени или лишени од вода до две недели во звучно изолирана акустична комора.

Откриле дека растенијата, кои не биле наводнувани, испуштале „повици за помош“ пред да почнат да се сушат, звуците почнале да се слушаат по пет дена без вода, а звуците се емитувале се повеќе како што дехидрирале.

Овие звуци би можеле да им помогнат на одгледувачите, а со помош на сензори би можеле да знаат кое растение е несреќно и жедно, а земјоделците би можеле да ги спасат земјоделските култури.

Научниците, исто така, откриле дека растенијата, вклучувајќи винова лоза, пченица, пченка и кактуси, создаваат бучава кога се сечени или дехидрирани.

Звуците траеле подолго кога растението било дехидрирано во споредба со кога било исечено, а различни растенија се чини дека произведуваат различни звуци врз основа на фактори како што е фреквенцијата на бучавата.

Експертите се сомневаат дека овие звуци може да бидат од помош за суштества како што се молци, кои ги положуваат своите ларви на растенијата, па дехидрираните тие ќе ги сметаат за несоодветни.

„Сега кога знаеме дека растенијата испуштаат звуци, следното прашање е – ‘кој би можел да ги слуша?’, вели Хадани. „Во моментов ги истражуваме одговорите на другите организми, и животни и растенија, на овие звуци, а исто така ја истражуваме нашата способност да ги идентификуваме и интерпретираме звуците во сосема природни средини“.