Комесарот за човекови права на Советот на Европа на денот за слободата на печатот потсетува дека „Има многу места во светот, особено во области кои се соочуваат или доживеале конфликт, каде што е опасно, дури и опасно по живот, да се практикува новинарство. Војната во Украина уште еднаш трагично ја илустрира ранливоста на новинарите во конфликтни ситуации. Иако е невозможно да се спречат сите ризици на кои се изложени овие новинари, државите можат и мора да направат повеќе за да ја подобрат нивната безбедност”, јави дописникот на МИА..

-Важноста на медиумското покривање на вооружените конфликти не може да се прецени. Со собирање и ширење веродостојни информации за овие конфликти, новинарите исполнуваат суштинска мисија од јавен интерес. Честопати, преку новинарите, сериозното кршење на човековите права, воените злосторства и другите злосторства се ставаат до јавноста и на оние кои имаат моќ да одлучуваат. Со тоа што одат таму каде што другите не го прават, разговараат со луѓе, проверуваат факти и шират информации, тие ја изложуваат ситуацијата пред нашите очи. Понекогаш новинарите кои покриваат конфликти, исто така, му помагаат на судството да добие клучни докази за да ги повика на одговорност воените злосторници. Затоа, нивната работа придонесува за документирање на злосторствата, почитување на човековите права, воспоставување одговорност и зајакнување на меѓународната солидарност, потсетува Мијатовиќ.

Сепак, ова според неа има своја цена. Новинарите кои работат на боиштата често се соочуваат со екстремна опасност, понекогаш слична на онаа со која се соочуваат припадниците на вооружените сили.

Ова е причината зошто новинарите кои покриваат конфликти уживаат заштита според меѓународното хуманитарно право, потсетува европскиот комесар за човекови права.

-Женевските конвенции од 1949 година и нивните дополнителни протоколи поставуваат правила наменети за заштита на лицата кои не учествуваат во непријателствата и оние кои повеќе не можат да учествуваат во борбите. Дополнителниот протокол I прецизира дека новинарите кои извршуваат професионални мисии во областите на вооружен конфликт мора да се сметаат за цивили и заштитени како такви, се додека не преземаат никакви дејствија што го поткопуваат нивниот статус на цивили, потсетува таа.

Ова значи дека сите страни во конфликтот мора да ги заштитат новинарите, да се воздржуваат од извршување намерни напади против нив и да ги почитуваат нивните права доколку бидат фатени. Освен тоа, според Римскиот статут на Меѓународниот кривичен суд, намерното насочување напади против цивили, а со тоа и против новинари кои не учествуваат во непријателствата, претставува воено злосторство.

Советот на Европа разви јасни стандарди за да им помогне на земјите-членки да ги исполнат своите обврски за заштита на новинарите кои покриваат конфликти. Така, во 1996 година, Комитетот на министри усвои Препорака за заштита на новинарите во ситуации на конфликт и тензија, која поставува 12 принципи, кои се однесуваат особено на безбедноста, правата и условите за работа, како и обврската за истраги, кои треба да ги водат дејствијата и политиките на државите. Оваа препорака, исто така, дава широка дефиниција на поимот „новинар”, нагласувајќи дека ги опфаќа „сите оние кои учествуваат во собирањето, обработката и ширењето на вести и информации, вклучувајќи прегледи и фотографи, како и помошен персонал како што се возачите и толкувачите “. Комитетот на министри, исто така, усвои, во 2007 година, Насоки за заштита на слободата на изразување и информирање во време на криза, во кои препорачува преземање конкретни мерки, особено за обезбедување на безбедноста на луѓето, слободата на движење, пристапот до информации, заштита на изворите и законски гаранции за спроведување на слободата на медиумите. Во овие насоки, Комитетот на министри, исто така, ја истакнува клучната улога што во овој контекст ја игра соработката меѓу владите и медиумските професионалци.

Покрај тоа, различни тела на Обединетите нации усвоија релевантни резолуции. Во 2006 и 2015 година, Советот за безбедност донесе две резолуции. Во првиот, тој повикува на прекин на намерните напади врз новинари во ситуации на вооружен конфликт; во второто, тој ги повикува државите да ги почитуваат обврските што ги имаат, нагласува комесарот за човекови права.