Пред Народниот театар „Иван Вазов“ во Софија денеска во 17:30 часот по локално време ќе се одржи протест против премиерата на претставата „Оружјето и човекот“ од Бернард Шо.

Станува збор за претстава на Џон Малкович и ќе биде изведена денеска во 19:00 часот, информираат организаторите на протестот бугарски здруженија и патриотски организации.

„Со овој настан сакаме да го изразиме нашето категорично несогласување со премиерата на претстава која ја искривува нашата историја, го навредува достоинството и споменот на нашите народни херои. Премиерата е изведена на 7 ноември – годишнината од битките кај Сливница, кои Иван Вазов, патронот на Народниот театар, ги овековечи во поемата „Новите гробишта над Сливница“, кој датум го прифаќаме како значаен за нашата историја и не го прифаќаме како датум на премиерата на оваа претстава. Следниот датум е 8 ноември – денот на окупацијата на западните покраини – сè уште жива рана за бугарскиот народ. Претставата се игра и на 27 ноември – годишнината од потпишувањето на Нејскиот мировен договор. Овие датуми се длабоко симболични за бугарскиот дух и чест, а нивниот избор за поставување на оваа претстава го сметаме за директна провокација и навреда на нашата национална меморија“, потсетуваат организаторите на протестот.

Драмата на Шо, создадена во 1894 година, ги прикажува бугарските војници како кукавици и недостојни, а Бугарите како нечисти и диви. Оваа претстава е во спротивност со мисијата на Народниот театар – да и служи на бугарската култура и историското наследство.

„Неприфатливо е бугарскиот даночен обврзник да биде принуден да финансира претстава што го понижува и ги искривува бугарските историски достигнувања“, нагласуваат организаторите на протестот против претставата.

Во минатото, претставата на Шо беше предмет на остро незадоволство кај бугарската јавност. Во 1921 година, бугарските студенти во Берлин и Виена го исвиркаа Шо со зборовите: „Срамота!

„Ги повикуваме сите кои ја почитуваат бугарската историја и култура да се приклучат на нашиот настан кој ќе се одржи мирно и со почит кон споменот на бугарските херои, бугарските и српските маченици.“

Бараме продукцијата да се тргне од репертоарот на Народниот театар и лична одговорност да преземе директорот одговорен за поставувањето и изборот на конкретните провокативни датуми, како и јавно извинување од Васил Василев и Џон Малкович, со што ја преземаат одговорноста, велат организаторите на протестот.

Објаснувањето на Малкович за култната драма на Шо

Малкович на 29 октомври на прес-конференција пред бугарските новинари зборуваше за изборот на насловот и одговори на критиките дека овој текст на Бернард Шо ја исмева Бугарија.

„Не би дошол овде да играм претстава за да ја исмевам Бугарија. Ова не е добра идеја. Би сакал да изведам добра претстава“, рече актерот и режисер.

Малкович рече дека последниот пат кога од него било побарано да го цензурира текстот, тој едноставно одбил изведба.

На прашањето како би го коментирал ставот на Сојузот на бугарските писатели дека „местото на таквите `дела` не е во Бугарија“, Малкович праша дали Сојузот го исклучил писателот Георги Марков.

„Јас не ја поддржувам цензурата на писателите. И писателите не треба да ја поддржат“, рече Џон Малкович.

Тој се присети дека првпат ја играл пиесата „Пиштолот и човекот“ во 1985 година и го опиша текстот како смешен и трогателен.

„Претставата ми се допаѓа затоа што ја сатиризира идеализираната љубов. Има силни изјави за бесмисленоста на војната. Затоа ме интересира овој текст. Дејството се одвива во Бугарија – авторот бараше земја што малкумина ја знаат околу“, додаде Џон Малкович.

Според него, ликовите се доста експресивни, интелигентни и комични, а дејството во претставата едноставно се одвива во Бугарија.

„Тука сум затоа што имав неверојатна среќа да работам со неколку прекрасни актери кои пораснаа во Бугарија и студираа на вашата академија“, коментира Џон Малкович.

Драмата „Оружјето и човекот“ на светски познатиот ирски драматург Бернард Шо, првпат е поставена во 1894 година во Театар Авенија во Лондон.

Ова е една од најчесто поставуваните комедии на нобеловецот. Преку јазикот на комедијата, текстот има за цел да ги исмее јавните чувства кои ја величат војната, прикажувајќи ги нивните внатрешни противречности и прекумерната романтизација.

Првично, ликовите, како и околината во претставата се условени, но во потрагата по реалистичен звук, Бернард Шо, советуван од пријателите, реши опишаните врски и настани да ги стави во контекст на неодамна завршената Српско-бугарска војна на Балканот.

Така, по завршувањето на битката кај Сливница во 1885 година, домот на офицерот Петков во гратчето кај Драгоман во Бугарија станал сцена на акцијата.

Она со што Џон Малкович се занимава во овој текст е и критика на романтичната идеја за војната и судирот меѓу љубовта како романтичен идеал и реалноста.

Заплетот е базиран на битката кај Сливница за време на Српско-бугарската војна во 1885 година. Шо ги опишува Бугарите на не особено ласкав начин – луѓе кои се капат еднаш во животот и не читаат, што предизвика многу негативни реакции во Бугарија.