Мистериозен текст е откриен во Турција на една од десетиците илјади антички глинени плочи кои биле напишани за време на Хетитската империја во текот на вториот милениум п.н.е. Засега експертите не знаат што точно пишува на ова необично клинесто писмо, но се чини дека станува збор за одамна изгубен јазик од пред повеќе од 3.000 години.

Научниците велат дека мистериозниот идиом не е сличен на кој било друг антички пишан јазик од Блискиот Исток, иако се чини дека споделува корени со анадолско-индоевропските јазици. Мистериозните писма започнуваат на крајот од ритуалниот текст напишан на хетитски, најстариот познат индоевропски јазик, по воведот: „Отсега читајте на јазикот на земјата Калашма“.

Името Калашма се однесува на општество од бронзеното време кое веројатно живеело на работ на многу поголемата империја на Хетитите, недалеку од античкиот град Хатуша, каде подоцна е пронајдена оваа глинена плоча, пишува Сајенс Алерт.

Андреас Шахнер, раководител на археолошките истражувања на локалитетот Хатуша, вели дека веднаш забележал дека оваа плоча се разликува од другите. Особено, таа е извонредно добро сочувана во споредба со другите 25.000 глинени плочи пронајдени во Богазкој, Турција.

Историчарите, археолозите и лингвистите работат заедно повеќе од еден век за да ја преведат неверојатната архива на кралски договори, политичка кореспонденција и правни и религиозни текстови пронајдени на местото Хатуша.

Иако повеќето од овие табли се напишани со хетитско клинесто писмо, има и такви на други јазици, кои најверојатно потекнуваат од различни етнички групи кои некогаш биле во сенка на Хетитската империја.

„Хетитите беа многу заинтересирани за снимање ритуали на странски јазици“, објаснува Швемер.

Овој интерес не беше само научен. Илјадници богови и божици биле обожувани во Хетитската империја. Како што Хетитите освојувале се повеќе и повеќе територии на големиот полуостров помеѓу Црното и Средоземното Море, тие веројатно усвоиле нови религии за подобро да ги прифатат своите новостекнати поданици.

„Прифаќањето на различни богови без свој пантеон укажува на култура на толеранција“, напиша Тулин Џенгиз, антички анадолски историчар.

Експертите сметаат дека царските архиви биле начин за консолидирање на „култот на државата“. Се чини дека со позајмување идеи како што се клинестото писмо, традициите и религиите, Хетитите наишле на помалку пречки за време на проширувањето на досегот на империјата. Фотографиите од новооткриената плоча сè уште не се објавени, бидејќи научниците се уште работат на преводот.