Аутизмот е невробиолошко развојно нарушување кое обично се јавува во раното детство. Се карактеризира со тешкотии во социјалната интеракција и комуникација, повторувачки однесувања и ограничени интереси или активности. Постојат различни нивоа на сериозност на аутизмот, така што спектарот на симптоми варира од благи до тешки. Аутизмот може да има различни причини, вклучувајќи генетски и еколошки фактори, но точната причина не е целосно разбрана.

Постојат тешкотии во социјалните и јазичните вештини, учењето и моторните вештини… впрочем, широк спектар на симптоми и сериозност. Секое дете е индивидуално и специфично, затоа не може да се одреди точната возраст на препознавање на првите знаци, но најчесто се препознава веќе во раното детство – помеѓу втората и третата година од животот, а понекогаш и порано. Посебна форма на аутизам – атипичен аутизам, започнува подоцна во детството, најмногу до возраст од 12 години.

Симптоми

Симптомите на аутизам може да варираат од личност до личност. Социјалната интеракција подразбира недостаток на разбирање на чувствата и намерите на другите и тешкотии во развивањето пријателства. Тешкотии во комуникацијата се тешко разбирање и повторување зборови или фрази (ехоалија) и ограничено разбирање или изразување на емоциите. Повторливи и стереотипни однесувања, какви што се повторување движења или преокупација со одредени интереси, исто така се вообичаени. Во некои случаи, може да се појави и сензорна чувствителност на звук, допир, мирис или светлина. Важно е да се напомене дека симптомите може да се манифестираат на различни начини и во различен степен кај секое лице со аутизам.

Родителите може да почнат да забележуваат знаци на аутизам кај своето дете уште во раното детство, обично помеѓу 18 месеци и 3 години. Некои од раните индикации вклучуваат недостаток на одговор на име, недостаток на гестикулација (како покажување или мавтање), тешкотии при разбирање едноставни команди или упатства, недостаток на развој на говор или одложен развој на јазикот и повторувачко однесување или фокусирање на невообичаени интереси. Родителите треба да бидат свесни за овие рани знаци и, доколку забележат нешто што ги загрижува, треба навремено да реагираат за евалуација и дополнителни упатства. Колку побрзо се идентификува и интервенира, толку подобро за детето.

Децата со аутизам имаат различни потреби и интереси, но многу од нив имаат извонредни таленти и способности што можат да се развијат и да се насочат кон одредени области. Кога станува збор за адаптација за успех во работата со љубов, важно е да се обезбеди поддршка и разбирање, како и да се приспособат околината и методите на работа на нивните индивидуални потреби. Ова може да вклучува адаптирани стратегии за учење, комуникација и социјална интеракција, како и поттикнување на нивните посебни интереси и таленти.

Работењето со љубов значи создавање инклузивна средина каде што се цени различноста и каде што секое дете се чувствува прифатено и поддржано. Ова може да вклучува приспособување на работните задачи, обезбедување дополнителна поддршка преку терапија или образовни програми и обезбедување поддршка од врсниците и семејството. Со соодветна поддршка и разбирање, децата со аутизам имаат потенцијал да успеат на работа и да ги постигнат своите цели.

Врска заснована на доверба и почит

Кога станува збор за запознавање на детето со аутизам и дефектологот што ќе ја дава терапијата, важно е да се изгради интимна врска заснована на доверба и почит.

1. Постепено запознавање: Почнете со постепено воведување на детето, дозволувајќи му да се приспособи на новата личност/вас и околината.
2. Почитување на индивидуалните потреби: Прифатете ги и почитувајте ги индивидуалните потреби на детето, земајќи ги предвид специфичните карактеристики на аутизмот.
3. Создавање безбеден простор: Создадете безбеден и поддржувачки простор каде што детето ќе се чувствува опуштено и прифатено.
4. Развивање емоционална врска: Работете на градење емоционална врска со детето преку емпатија, поддршка и разбирање.
5. Користење позитивни интеракции: Користете позитивни интеракции за да изградите основа за понатамошна работа и развој на односите.
6. Приспособување на терапијата кон потребите на детето: Приспособете го терапевтскиот пристап и активностите на индивидуалните потреби и интереси на детето.
7. Работа на разбирање и комуникација: Работете на развивање комуникациски вештини и разбирање помеѓу детето и дефектологот/за да се олесни процесот на терапија.
8. Флексибилност и трпение: Бидете флексибилни и трпеливи во процесот на запознавање и работа со детето, почитувајќи го неговото темпо и граници.

Преку континуирана работа и адаптација, можете да изградите интимна врска со дете со аутизам што ќе овозможи ефикасна и поддржувачка терапија.

Љубовта што родителите, дефектолозите, логопедите, средината ја даваат на детето игра клучна улога во неговиот емоционален, социјален и академски развој. Кога децата чувствуваат љубов, поддршка и сигурност ги мотивира и поттикнува да ги постигнат своите цели. Емоциите и нежноста кон детето создава емоционална поврзаност и чувство на прифаќање, што му дава на самодоверба да истражува, учи и расте. Преку топлината и поддршката на децата се чувствуваат сакано и поддржано, што позитивно влијае врз нивната мотивација, самодоверба и подготвеност да се соочат со предизвиците.

Давањето љубов како дефектолог што работи со дете со аутизам бара разбирање на индивидуалните потреби на детенцето и прилагодување на пристапот.

1. Развивање доверба: Бидете доследни и предвидливи во однесувањето кон детето за да се чувствува безбедно и поврзано со вас.
2. Комуницирање на начин што детето го разбира: Приспособете го вашиот говор, гестови и стил на комуникација за да му бидат подостапни на детето.
3. Разбирање на сензорните потреби: Децата со аутизам често имаат специфични сензорни потреби. Научете да препознавате што ги смирува или стимулира за да можете да обезбедите соодветна поддршка.
4. Следење на интересите на секое дете: Препознајте ги и користите ги интересите на детето како алатка за ангажирање и учење.
5. Развивање рутини и структура: Структурираните денови можат да му помогнат на детето да се чувствува безбедно и под контрола, што може да го олесни давањето љубов и поддршка.
6. Признавање и славење на достигнувањата: Охрабрувањето и поддршката го стимулира напредокот на секое дете, без разлика колку е мало. Тоа може да помогне да се изгради самодоверба и чувство на вредност.
7. Покажување емпатија: Покажете му на детето дека ги разбирате и ги прифаќате неговите/нејзините емоции, дури и ако тие не се изразени на вообичаен начин.
8. Бидете трпеливи и флексибилни: Разбирањето на аутизмот бара трпение и флексибилност. Бидете подготвени да се прилагодите на потребите на детето и да работите со него на начин кој најдобро функционира за него.

Љубовта е неопходна за сите деца, вклучувајќи ги и децата со посебни потреби. Обезбедува поддршка, чувство на сигурност и го поттикнува емоционалниот развој, што е особено важно за децата кои се соочуваат со дополнителни предизвици.

Како за крај на текстот, би кажала дека љубовта игра клучна улога во нивниот пат кон успехот.

Миа Гаврилоска – дефектолог, специјален едукатор и рехабилитатор, магистрант по клиничка психологија