„Руските сили се повлекоа од Змискиот остров во близина на украинскиот брег во Црното Море како знак на добра волја“, соопшти руското Министерство за одбрана. А наводниот „знак на добра волја“ се однесува на напорите на Обединетите нации да организираат хуманитарен коридор за извоз на земјоделски производи од Украина, па Москва прави добро дело со напуштањето на Змискиот остров.

Единственото нешто што руското Министерство за одбрана не го спомна е фактот дека на тоа биле принудени со американската донација на повеќецевни ракетни фрлачи М142 артилериски ракетен систем со висока подвижност (ХИМАРС). Украинската армија транспортирала еден од првите ХИМАРСИ прво во Одеса, а потоа малку појужно, во близина на Змискиот остров. Првиот напад е објавен на 21 јуни кога сателитските снимки покажаа најмалку три места на нападот. Сателитските снимки од 23 јуни покажаа значително поголема зона на удар на украински ракети.

Два клучни настани

Бидејќи Змискиот остров во суштина е малку поголема карпа, способноста на Русија да распореди жива сила и оружје беше многу ограничена. А наведуваните ракети М30 и М31 лансирани од ХИМАРС имаат дострел од најмалку 70 километри (според производителот Локхид Мартин), но и комбинирано инерцијално/ГПС наведување така што не им се намалува точноста со зголемување на дострелот.

Секој пат кога ХИМАРС напаѓа, може да истрела шест проектили М30 / 31 за неколку секунди. Доволно мали и брзи за да ги избегнат руските противракетни системи Тор и Панцир-С1, проектилите „неказнето“ ги погодија руските позиции на Змискиот остров, очигледно од ден на ден правејќи го островот најопасниот дел од украинското боиште за руските војници.

Подеднакво важен настан што ја поттикна „добрата волја“ на Русија се случи неколку дена претходно. Украинското Министерство за одбрана на 17 јуни ја објави радосната вест дека две противбродски наведувани проектили „Харпун“ го потопиле руското шлепер „Васили Бек“, кој беше на пат кон Змискиот остров, носејќи оружје и персонал.

За да го потврдат своето тврдење, тие објавија и снимки од беспилотни летала на кои се гледа како двата проектила ја погодуваат целта. Бек беше погоден иако пловеше така што во секое време меѓу него и украинскиот брег се наоѓаше Змискиот остров, зад кој се обидуваа да се сокријат радарските сенки. Потонувањето на Бек докажа дека секој понатамошен обид за снабдување на островот со поголеми воени бродови веројатно ќе заврши исто.

Загубите ги надминуваат придобивките

Со оглед на тоа што украинските беспилотни летала постојано кружеа над Змискиот остров, снабдувањето со хеликоптери не беше без ризик. Со брзина поголема од 2500 km/h, на ракетите ХИМАРС им требаат 100 секунди за да прелетаат оддалеченост од 70 километри. Ова не е доволно за безбедно слетување на хеликоптер, излегување и негово повторно полетување. Рускиот Генералштаб на крајот заклучил дека загубите ќе ги надминат придобивките и била донесена одлука за „добра волја“.

Дури ни Украинците не можат само така да „прошетаат“ до Змискиот остров. Тоа што им го направија на Русите, Русите можат да им го вратат. Доколку Украинците се обидат да воспостават база на островот и таму да распоредат противвоздушни системи и противбродски ракети, веднаш ќе бидат погодени од руски крстосувачки и/или балистички ракети.

Украинската воздушна одбрана во моментов нема оружје за да се одбрани од овие напади. Откако ќе дојде од запад, сигурно нема да го постави на карпа среде море, туку ќе го искористи за да ги брани градовите. Украинската морнарица може да испрати неколку војници на островот за да го подигнат државното знаме таму како многу симболичен чин и ништо повеќе. Затоа, Змискиот остров ќе остане ничија земја до крајот на војната.

Два проблеми остануваат

Факт е дека руската морнарица веќе ги потисна своите воени бродови од дострелот на противбродските ракети Харпун, што отвора коридор долж украинскиот брег. Но, има два проблеми. Првиот е дека руските бродови останаа во јужниот дел на Црното Море и можеби сè уште ја оневозможуваат пловидбата до украинските пристаништа.

Друг проблем се стотиците морски мини кои пловат во Црното Море. Русите ги обвинуваат Украинците, а Украинците Русите за поставување мински полиња, а веројатно и двете страни поставиле морски мини – Русите за да ја спречат пловидбата, а Украинците да го отежнат поморското слетување, особено во областа Одеса. Многу од овие мини сега неконтролирано пловат по Црното Море и го загрозуваат поморскиот сообраќај не само долж брегот на Украина, туку и сè до Босфорот. Романските, бугарските и турските медиуми од време на време носат вести за откривање и уништување на уште една ваква мина.

Заземањето на Змискиот остров за Русите беше чин со голема симболична тежина и дури потоа освојување на остров на кој тие имаа намера да воспостават база за надзор на јужниот украински брег. Затоа нивното повлекување е голема симболична украинска победа. И ништо повеќе. Решавањето на проблемот со поморскиот извоз на украинското жито сепак зависи од добрата волја на Москва.