Најдостапна дрога во ЕУ е амфетаминот, а пазарот на таа дрога вреди околу 1,1 милијарда евра годишно. Само минатата година, околу два милиони жители на ЕУ користеле амфетамини, а официјалните податоци покажуваат дека дури 10,3 милиони возрасни Европејци на возраст од 15 до 64 години користеле синтетичка дрога во текот на нивниот живот. Во Европа најчесто се консумира во форма на прав или паста.

Речиси целиот амфетамин што се консумира во ЕУ се произведува во рамките на Унијата, а најголеми производители се Холандија и Белгија. Производството најчесто се одвива во големи капацитети кои користат сложена опрема и хемикалии чија продажба на светскиот пазар е ограничена, а кои најчесто се произведуваат од супстанции увезени од Кина.

„Европските производители на амфетамини се и прилагодливи и иновативни. Традиционалните методи на производство на амфетамини беа поедноставени со текот на годините за да се користат помалку хемикалии и помалку опрема, додека се испорачува сличен финален производ со поголем профит“, велат од Европол.

Тие објаснуваат дека во некои случаи производството на амфетамин не завршува во лабораторијата каде што првично се произведувал.

„Амфетаминот се извезува и како базно масло и се претвора во амфетамин сулфат во лаборатории на други места. Ова предизвикува загриженост за ширењето на таквите „лаборатории за конверзија“ во неколку земји од ЕУ“, велат од институцијата.

Според официјалните податоци, во периодот од 2019 до 2021 година, во Европската унија биле откриени 337 локации поврзани со нелегално производство на амфетамини.

Заедно со Европа, земјите од Блискиот Исток се и големи производители и потрошувачи на амфетамин, кој таму најчесто се користи во форма на таблети. Европол смета дека засега нема голема опасност да се зголеми потрошувачката на таблети амфетамин во ЕУ, бидејќи тие се произведуваат само во нелегални холандски лаборатории во многу мали количини, кои обично завршуваат на блискоисточниот пазар.

Сепак, постои опасност од зголемување на производството „за извоз“, бидејќи криминалците, според Европол, се „бизнис ориентирани, кооперативни, прилагодливи, разменуваат ресурси и инфраструктура со други криминални организации или дури учествуваат заедно во здружени криминални претпријатија“.

„Логистичката поддршка стана паралелна работа, при што некои криминални актери дејствуваат како даватели на услуги, специјализирани за обезбедување на хемикалии, опрема и експертиза потребни за поставување и управување со производствени капацитети. Правните деловни структури често се злоупотребуваат за да се олесни производството, трговијата и дистрибуцијата. Криминалците, исто така, прибегнуваат кон насилство и корупција кога е потребно за да ги постигнат своите цели“, се објаснува во анализата на пазарот на амфетамини во Европа, подготвена од Европскиот мониторинг центар за дроги и зависности од дроги (EMCDDA) и Агенцијата на Европската унија за соработка за спроведување на законот.

Извршната директорка на Европол, Катерин Де Бол, предупредува дека пазарот на синтетички дроги секоја година надминува милијарда евра, а производството станува се пософистицирано и поштетно.

„Големи количини токсичен хемиски отпад создаден со хемиска синтеза се пуштени во природата, загрозувајќи го јавното здравје и безбедност“, објасни таа.

ЕМЦДДА додава дека влијанието на амфетамините врз јавното здравје е огромно, не само во местото на производство, туку и пошироко.

„Европа е глобален производител на амфетамини и за секој произведен килограм амфетамин може да се создадат речиси 40 килограми хемиски отпад, кој се фрла во нашата почва и вода“, предупредува директорот на ЕМЦДДА, Алексис Хосдел.

Затоа двете организации сугерираат дека за успешна борба против синтетичките наркотици, клучни се подобра соработка меѓу државите и посилни разузнавачки активности.