Бројот на мртви и повредени во Газа и Израел расте во последниот бран на конфликтот меѓу Хамас и Израел. 

Насилството дојде по еден месец растечки тензии, иако конфликтот меѓу Израел и Палестинците трае со децении.

Судир кој трае веќе 100 години

Велика Британија ја презеде контролата над областа позната како Палестина откако Отоманската империја, која владееше со овој дел на Блискиот исток, беше поразена во Првата светска војна.

Во областа живеело еврејско малцинство и арапско мнозинство.

Нетолеранцијата започна да расте кога меѓународната заедница и даде задача на Велика Британија да основа „национален дом“ за Евреите во Палестина.

Евреите ја сметале областа за своја татковина, но палестинските Арапи исто така тврделе дека имаат право на копното и се спротивставуваат на воспоставувањето на „национален дом“.

Член на организацијата Хагана – еврејскиот подземје

Помеѓу 1920-тите и 40-тите години од минатиот век, пристигнаа сè поголем број Евреи – многумина бегаа од прогонети од Европа и бараа татковина по холокаустот во Втората светска војна.

Се повеќе имаше насилство меѓу Евреите и Арапите, но и напади врз британската администрација.

Во 1947 година, Обединетите нации (ООН) гласаа за поделба на Палестина во две држави, еврејска и арапска, а Ерусалим стана меѓународен град.

Планот беше прифатен од еврејските водачи, но беше одбиен од арапската страна и планот никогаш не беше спроведен.

Создавањето на Израел и „Катастрофата“

Не успевајќи да го решат проблемот, Британците заминаа во 1948 година, а еврејските водачи го прогласија создавањето на Израел.

Многу Палестинци се спротивставија и војната започна.

Учествуваа и армиите на соседните арапски земји.

Стотици илјади Палестинци избегаа или беа протерани од своите домови за време на овој конфликт.

Палестинците овој настан го нарекуваат Ал Накба или „Катастрофа“.

Додека борбите завршија со примирје следната година, Израел контролирал поголем дел од територијата.

Јордан ја окупираше територијата што стана позната како Западен брег, а Египет Газа.

Ерусалим беше поделен помеѓу израелските сили на запад и јорданските сили на исток.

Бидејќи мировниот договор никогаш не беше постигнат – секоја страна ја обвинуваше другата – децениите што следеа донесоа нови војни и конфликти.

Како изгледа картата денес

Во војната во 1967 година, Израел го окупираше Источен Ерусалим и Западниот брег, како и поголемиот дел од сириските висорамнини Голан, Газа и Египетскиот полуостров Синај.

Повеќето палестински бегалци и нивните потомци живеат во Газа и на Западниот брег, како и во соседните Јордан, Сирија и Либан.

Израел не им дозволи ним или на нивните потомци да се вратат дома – израелските власти тврдат дека ова ќе ја поплави земјата и ќе го загрози нејзиното постоење.

Израел продолжува да го окупира Западниот брег. Иако армијата се повлече од Газа, ООН сепак смета дека областа е дел од окупираната територија.

Израел тврди дека целиот Ерусалим е нивна престолнина, додека Палестинците го прогласуваат Источен Ерусалим за главен град на идната палестинска држава.

Соединетите Американски Држави (САД) се една од ретките земји што ги признаа тврдењата на Израел кон целиот град.

Во последните 50 години Израел изгради населби во оваа област, каде што сега живеат повеќе од 600 000 Евреи.

Палестинците велат дека населбите се нелегални според меѓународното право и се пречка за мирот, но Израел го негира тоа.

Што се случува сега?

Нетолеранцијата е често висока меѓу Израел и Палестинците кои живеат во источен Ерусалим, Газа и Западниот брег.

Со Газа управува палестинската екстремистичка организација Хамас, која со години се бори против Израел.

Израел и Египет строго ги контролираат границите на Газа со цел да ја запрат испораката на оружје до Хамас.

Палестинците во Газа и на Западниот брег тврдат дека страдаат поради израелските активности и бројните ограничувања.

Израелската влада наведува дека дејствува само за да ја заштити земјата од палестинското насилство.

Ситуацијата се влоши од почетокот на светиот муслимански месец Рамазан, во средината на април, со бројни ноќни судири меѓу полицијата и Палестинците.

Заканата од иселување на одредени палестински семејства од источен Ерусалим доведе и до зголемување на тензиите.

Кои се најголемите проблеми?

Постојат низа прашања за кои Израел и Палестинците не можат да се согласат.

Тие се однесуваат на судбината на палестинските бегалци, еврејските населби на окупираниот Западен брег, како и начинот на кој двете страни треба да го поделат Ерусалим.

Сепак, можеби најтешкото прашање од сите е дали треба да се создаде палестинска држава заедно со Израел.

Мировните разговори се одржуваат повремено повеќе од 25 години, но досега не доведоа до трајно решение на конфликтот.

Што носи иднината?

Накратко, ситуацијата нема да се реши наскоро.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху го нарече последниот мировен план, подготвен од САД додека Доналд Трамп беше претседател, „договор на векот“.

Сепак, Палестинците го отфрлија како еднострано и никогаш не заживеа.

Двете страни ќе мора да се договорат за кој било иден мировен договор за решавање на комплексни прашања.

Додека не се случи тоа, конфликтите ќе продолжат.

Преземено од БиБиСи на српски