Јавното обвинителство од вчера почна предистражна постапка во врска со високите надоместоци за доверливост од десетици илјади евра што им биле исплатувани на обвинителите од замрзнатото Специјално јавно обвинителство. Високи додатоци и надоместоци освен за обвинителите, биле исплаќани и за низа надворешни соработници, како што покажаа податоците од владината алатка за транспарентност во јавното трошење „Отворени финансии“.

– Станува збор за претходна постапка. Истражителите по налог на Јавното обвинителство се во просториите на СЈО за да обезбедат финансиски документи – велат од ЈО за „Слободен печат“.

Оттаму не одговорија подетално во кој дел од исплатата на надоместоците за доверливост евентуално е направено кривично дело, затоа што според Законот за СЈО, обвинителите имаат право на додаток за посебните услови за работа, додаток за постоење висок ризик и додаток за доверливост, а висината на додатоците ги одредува специјалниот јавен обвинител.

Јавноста не реагираше на фактот дека се исплатувани додатоци, туку за нивната висина, по што следуваа барања обвинителите да ги вратат парите. Според базата на податоци „Отворени финансии“, поранешната специјална обвинителка Катица Јанева за четири години добила надоместоци од вкупно 157 илјади евра, а останатите обвинители од СЈО добиле од 80.000 до 100.000 евра, надвор од редовната плата. Најголем дел од дополнителните 157.000 евра Јанева ги добила како додаток за доверливост, да не открива што чула во „бомбите“, а земала и надоместоци за кирија и за тоа што работела надвор од градот во кој живее.

Премиерот Зоран Заев завчера искажа сомнеж дека навистина биле толкави додатоците на обвинителите од СЈО и го повика Јавното обвинителство да обезбеди точни и јавни информации од институциите и да ги сподели со јавноста. Тој рече дека за Јанева има истрага, но е некоректно да се оцрнуваат и другите обвинители од СЈО без да се дознаат точно сите детали.

Обвинители од СЈО за порталот „Слободен печат“ изјавија дека документот за доверливост што своевремено го потпишале, е базиран врз Законот за Специјалното јавно обвинителство.

– Нас тој многу нè обврзува од професионална гледна точка и во него нема ништо незаконски. Одредени медиуми малку ги имаат „напумпано“ сумите што ни биле исплаќани. Но, и тој надоместок бил согласно законот и ние сите обвинители немаме причина да се плашиме од каква било истрага по тој однос бидејќи ние ништо незаконски не сме сториле – вели еден од обвинителите од поранешното СЈО.

Извори од СЈО за „Дојче веле“ објасниле дека сите обвинители имале договор за доверливост со СЈО и добивале паричен износ за почитување и исполнување на тој договор, во зависност од типот на прислушувани разговори со кои имале допир. Висината на тие надоместоци со одлука ја определувал Специјалниот јавен обвинител и тие не биле повисоки од истиот тип надоместоци што ги примале специјалните обвинители во соседните земји. При определување на висината на надоместоците, улога имало и потенцијалната опасност на која беа изложени специјалните обвинители и сите вработени при извршувањето на нивната функција. Според нив, специјалните обвинители примале по 21.500 евра годишно за доверливост и доколку Јавното обвинителство смета дека со потпишување на ваквите договори и примањето на платите и надоместоците е повреден каков било пропис, биле подготвени веднаш да поднесат оставки.

Повеќе институции деновиве најавија дека ќе помогнат во евентуалната истрага за високите надоместоци во СЈО доколку Јавното обвинителство отвори истражна постапка – Управата за јавни приходи, финансиската полиција, Антикорупциската комисија, Државниот правобранител итн.

Според Законот за СЈО, член 14, платата на специјалниот јавен обвинител е определена во висина од 10 отсто пониска од платата на државниот јавен обвинител, а платите на другите обвинители во СЈО се во висина на платите на обвинителите во ОЈО за гонење организиран криминал и корупција. Обвинителите во СЈО имаат право на додаток за посебните услови за работа, додаток за постоење висок ризик и додаток за доверливост. Право на надоместок за висок ризик и додаток за доверливост имаат и обвинителите од редовните ЈО.

Стотици на платниот список на СЈО

Според базата „Отворени финансии“ во кои е наведено трошењето на буџетските пари од 2010 година до денес, еден од поголемите хонорари од СЈО во последните четири години му бил исплатен на командантот на „Алфите“ Примислав Димовски, кој добил 40 илјади евра. Медиумот МКД објави дека на платниот список на СЈО бил и поранешниот директор на Бирото за јавна безбедност, Лазо Велковски, кој за три години за хонорар од СЈО добил 33.000 евра.

Од државните службеници се јавува името на директорот на Управата за финансиска полиција Арафат Муареми, кој за две години добил 26.000 евра.

На хонорарната листа на СЈО биле и три ќерки на државни службеници – Берниса Рахиќ, ќерка на Есад Рахиќ, директор на затворот во Шутка, добила 20 илјади евра, Марија Василевска, ќерка на поранешниот директор на МЕПСО Сашо Василевски, за две години од СЈО добила хонорар од 14.000 евра, а на списокот е и Катерина Тунџева, ќерка на директорот на Катастар, Борис Тунџев.

Хонорар од 30.000 евра добила и Елена Јосифовска, ќерка на обвинителката во СЈО, Елизабета Јосифоска. Новинарот Сашо Орданоски лани добил 4.000 евра. Засега нема информации за основата на овие исплати.