Изгледите за уште шест години на власт за рускиот претседател Владимир Путин веројатно нема да значат никакво откажување од нуклеарните тензии со Соединетите држави, бидејќи истекува времето за последниот преостанат договор кој го ограничува бројот на боеви глави што секоја страна може да ги распореди.

Путин, откако ја започна својата инвазија на Украина во 2022 година, се пофали дека Русија го има најнапредното нуклеарно оружје во светот и рече дека може да го уништи секој агресор, пренесува Ројтерс.

Во понеделникот, три дена откако објави дека ќе се кандидира за реизбор во март, тој претседаваше со церемонијата на подигнување на знамето на две нови подморници, вклучително и на императорот Александар Трети, кој минатиот месец тестираше интерконтинентална балистичка ракета Булава со нуклеарен капацитет.

И покрај тоа што негира дека Москва го проширува нуклеарното оружје и се спротивставува на повиците за усвојување поагресивна доктрина за нивна можна употреба, тој ги стави своите нуклеарни сили во зголемена готовност и најави распоредување на тактички нуклеарни ракети во Белорусија, неговиот сосед и сојузник.

Минатиот месец тој потпиша закон за отповикување на руската ратификација на глобалниот договор со кој се забранува нуклеарно тестирање, иако Москва вели дека нема да изврши тестирање – што би било нејзино прво по распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година – освен ако САД не го направат тоа.

Некои безбедносни аналитичари велат дека нуклеарното оружје добило поголемо значење во размислувањето и реториката на Путин бидејќи неговите конвенционални сили се мачат во Украина и додека западните земји се одвикнале од руската енергија, слабеејќи ја неговата способност да врши притисок со прекинување на нафтата и гасот.

Лидерот на Кремљ нема интерес да разговара со Вашингтон за намалување на нуклеарниот ризик, велат аналитичарите, бидејќи Москва верува дека токму стравот дека може да прибегне кон нуклеарно оружје ги одврати САД и нивните сојузници директно да се приклучат во војната на страната на Украина.

„Како можете да го намалите ризикот ако продолжите да играте на нуклеарната карта како САД и НАТО? Како можете да разговарате за нешто за да бидете сигурни дека нуклеарното оружје никогаш, никогаш не се користи, ако сакате да ја задржите заканата – можеби не навистина висока, но барем на некој вид видливо и веродостојно ниво?“ изјави поранешниот советски и руски дипломат Николај Соков, висок соработник во Виенскиот центар за разоружување и неширење.

До започнувањето на очекуваниот нов мандат на Путин следниот мај, ќе останат помалку од две години до истекот на Новиот договор СТАРТ, кој ги ограничува Русија и САД на 1.550 стратешки нуклеарни боеви глави и бомби на секоја страна, до 4 февруари 2026 година.

Договорот, кој првично требаше да истече во 2021 година, беше набрзина продолжен за пет години откако американскиот претседател Џо Бајден беше инаугуриран на почетокот на таа година.

Но, изгледите за дополнително продолжување, а камоли за поамбициозен пакт за наследник, изгледаат сомнителни поради многу причини. Кинеското нуклеарно засилување е комплициран фактор и не е јасно кој ќе биде одговорен во Белата куќа до 2026 година.

Путин оваа година го суспендираше учеството на Русија во Новиот СТАРТ, а заменик-министерот за надворешни работи Сергеј Рјабков минатиот месец рече дека Москва нема да го продолжи дијалогот доколку Соединетите Држави не се откажат од, како што го нарече, својот „фундаментално непријателски курс“ кон Русија – повикувајќи се на поддршката на САД за Украина што Бајден рече дека е непоколеблив.

Путин често зборуваше за потенцијалот на новите руски вооружени системи, како што се интерконтиненталната балистичка ракета „Сармат“ и крстосувачката ракета „Буревестник“, а Рјабков рече дека Вашингтон не е во право ако мисли дека може да победи во новинската трка во вооружување против Русија од типот на американскиот претседател Роналд Реган. спроведена во 1980-тите.

Но, таков натпревар би наметнал оптоварувања и на Русија.

„Русија знае дека неконтролираната нова трка во нуклеарно вооружување е нешто што не би можеле да си го дозволат и дека навистина немаат капацитет да го одржат. Уште повеќе сега кога Русија во повеќето аспекти е многу послаба како последица на нејзината војна против Украина“, рече Најџел Гулд-Дејвис од Меѓународниот институт за стратешки студии во Лондон.

Тој рече дека санкциите, иако не ја осакатиле руската економија, го ограничуваат нејзиниот пристап до технологијата, наведувајќи го падот на нејзината мисија за слетување на Месечината во август како пример за спектакуларен неуспех во високата технологија.

Соков, поранешен руски дипломат, изрази поинаков став, велејќи дека програмите за истражување и развој на Русија се многу поевтини од оние на Соединетите Држави и дека руската економија е во подобра состојба од онаа на Советскиот Сојуз во 1980-тите.

„Всушност, ние одиме во нова трка во вооружување. Тоа нема да биде квантитативна трка во вооружување во однос на менување на бројките, тоа ќе биде трка во вооружување за квалитетот на оружјето и новите видови и новите способности. Ќе живееме во ситуација која е помалку стабилна и изгледите за контрола на оружјето се прилично мрачни.“, рече тој.