Тотална непознаница за јавноста се резултатите од борбата против сивата економија во државата од последната стратегија и Акцискиот план, па како што полушеговито претпоставува даночниот советник Павле Гацов – „или се многу добри или се многу лоши“!? Анализирајќи ги најбитните моменти од најновото истражување на темата, кое за Стопанската комора на Македонија го спровел заедно со професорот Александар Стојков и Зоран Јовановски, потпретседател на СКСМ, Гацов пластично илустрираше дека „од 100 денари промет на една регистрирана фирма и остануваат само 47,3 денари, додека нерегистрираните си ги ставаат сите 100 денари в џеб“.

-Небулоза е да се залажуваме дека државата губи само 18 отсто ДДВ. Во сивата зона остануваат ненаплатени и другите даноци и давачки, како и персоналецот. Така што државата губи над 50 отсто од прикриениот приход, со кој потоа се купуваат девизи, недвижен имот надвор и дома или пак служи за мито и корупција… Затоа е неопходна политичка волја и бескомпромисен пристап, со кој ќе се тргне во целосна елиминација на готовите пари – предлага Гацов, ригорозно препорачувајќи и на државата да воведе данок од 0,5 отсто за компаниите кои подигаат пари во кеш.

Гацов предлага уште порадикална мерка: замена на постојните книжни денари со нови со различен изглед и привремена проверка на пријавените и оданочените приходи.

-Државата ќе може да си ги собере старите пари и воедно ќе провери како некој кој пријавил готовина од 10.000 евра, купил девизи или имот за 50.000 евра- дообјасни Гацов.

Бројките за сивата економија во Македонија варираат во зависност од проценките односно 17 до 33,4 проценти од БДП, а во анализата според моделот МИМИК е дојдено до 33,2 проценти од БДП, информираше Зоран Јовановски, потпретседател на СКСМ.

– Европскиот просек е 19,4 проценти од БДП. Лани „сивиот дел“ на македонската економија „изел“ – 4,3 милијарди евра, загубени се 1,28 милијарди евра приходи во државниот буџет, а ако се сведе сивата економија на нивото на ЕУ, во Буџетот ќе се слеат дополнителни 450 милиони евра годишно – поентираше Јовановски.

Оттука според Комората, битката против даночната евазија треба да ја следат дигитализација на процесите, користење на можностите на мобилните телефони, воведување на централизиран систем на фактурирање и следење на залихите, зајакнати инспекциски активности кај нерегистрирани е-трговци и доставувачи. Несомнено е потребно и елиминирање на пропустите во работењето на менувачниците, кои мора да бидат поврзани со централизиран систем на УЈП, елиминација на пропустите во издавање на имот под закуп и подзакуп, двојното сметководство (увоз на зеленчук) и конечно веќе не смее да има плата во плик.

Даночниот советник Гацов е фрапиран од се позачестената појава на дел од трговците кои отворено нудат попуст од 20 отсто, ако платите во кеш и не барате фискална сметка?

– Се засилува процесот на неиздавање на фискални сметки, а инспекциите не се во состојба да ја контролираат целата територија на државата. Просто зачудува со каква храброст трговците се дрзнуваат на ваков чекор, а има се повеќе информации дека ова се прави прилично јавно. Исто така јавна тајна е дека дури 25 отсто од закупнините не се пријавуваат, што е голем одлив на приходите од Буџетот, како што е јавна тајна дека платата особено во Источниот регион и натаму се исплаќа во плико, па дури и мора дел од неа да им се врати на газдите – изјави Гацов.