Знам дека понекогаш перцепцијата е дека процесот на пристапување е бавен и дека европската страна постојано поставува некои нови барања. Но, ние гледаме преку резултати и напредок.

Ова синоќа во Белград го кажа германската канцеларка Ангела Меркел, по состанокот лице в лице со српскиот претседател Александар Вучиќ, кого двајцата го нарекоа отворен и искрен.

На состанокот доминираа три главни теми – дијалогот меѓу Белград и Приштина за нормализација на односите, интеграција на Србија и другите земји од Западен Балкан во ЕУ и германски инвестиции во Србија.

По обраќањето до медиумите во Палатата „Србија“, тие го отворија и прашањето во врска со кое двете земји се на најоддалечените позиции – Косово и Метохија. На прашањето дали од Србија ќе се бара да го признае Косово за да стане членка на ЕУ, Меркел рече:

– Некои прашања ќе бидат решени на крајот од еден процес. Не сите членки на Европската унија го признаа Косово, но тоа прашање мора да се реши со цел Србија да добие согласност од сите членки за членство. Нема смисла да се зборува за крајот на процесот, додека другите проблеми се решаваат. Прашањата нема да исчезнат, јас сум за патоказот, каде што сите други прашања се решаваат прво.

Претседателот Вучиќ истакна дека Србија е добро свесна за условите за членство во ЕУ – решавање на прашањето за Косово, односно односите меѓу Белград и Приштина:

– Дали сме свесни дека нема да бидеме членка на ЕУ пред да го решиме овој проблем? Ние сме целосно свесни. Јас сум против замрзнатиот конфликт, добро е што оваа генерација го решава, без да го остави како наследство. Иднината ја гледаме само во мир. Затоа водиме дијалог на сериозен и одговорен начин, подготвени да разговараме за сите можни компромисни решенија, да ги регулираме односите за да имаме целосно слободен проток на стоки, услуги и капитал. Но, тоа мора да биде компромисно решение, но не и понижувачко за Србија. Приштина вели дека тие имаат свој устав, но и Србија има Устав.

Меркел посочи дека во текот на годините на соработка помеѓу двете земји, воспоставен е отворен однос полн со доверба:

– На тој пат, постигнавме голем број резултати, без разлика што на Србија и целиот регион им претстои долг процес пред членство во ЕУ, што е наша заедничка цел. Искреноста во нашите разговори, но и способноста да се слуша другата страна го карактеризира односот помеѓу Вучиќ и мене. Го знам Вучиќ како човек кој не дава лажни ветувања.

Претседателот изрази големо задоволство и благодарност до германската канцеларка за се што направи за Србија и регионот во претходните години, и за посетата на Белград на крајот од нејзиниот мандат. Тој, исто така, изјави дека на состанокот се разговарало за усогласување на надворешната политика на Србија со ЕУ, која е зголемена од 46 проценти на повеќе од 62 проценти, политички прашања, резултатите од Берлинскиот процес:

– Деновиве, ќе ги имаме најконкретните резултати од тој процес. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ќе пристигне во Србија, а потоа ќе биде поставен камен-темелник за изградба на пат кој исто така и помага на ЕУ, Ниш-Плочник-Приштина.

Меркел посочи дека, што се однесува до економската соработка, двете земји имаат успешна „приказна“ зад себе, а Вучиќ додаде дека Србија и Балканот можат да бидат машини за економски раст, а не само оние што создаваат проблеми. Меркел рече дека разговарала за внатрешно -политички прашања со претседателот Вучиќ, како и за потребата од понатамошна имплементација на реформите и ја нагласи потребата од отворање на понатамошни поглавја за пристапување. Таа рече дека е потребен напредок во областа на правдата, и додаде дека претседателот Вучиќ претстави план за работа во таа област.

Меркел уште еднаш подвлече дека секој избран канцелар на Германија ќе продолжи да се залага за процесите започнати на Западен Балкан, вклучително и Берлинскиот процес, но дека тоа не е замена за пристапување во ЕУ, туку има за цел да ги поврзе регионите.

На прашањето како гледа на иницијативата Отворен Балкан и дали двата процеси се комплементарни или меѓусебно се натпреваруваат за заедничкиот пазар на Западен Балкан, таа рече дека трите земји можеби ја нашле втората најдобра опција, но дека целта е да се биде во процес ги вклучи сите шест земји во регионот.

Германската канцеларка вчера нешто по 16 часот слета во Белград, каде што на црвениот тепих и пред почесната стража ја пречека претседателот Вучиќ. Тој и подари букет цвеќе, и тие се поздравија со песни, во согласност со епидемиолошките мерки.

Меркел не се задржа на аеродромот, туку веднаш се упати кон возилото и се упати кон палатата „Србија“, каде што ја примија свечен пречек, со интонирање на химни и отпуштање на почесни чета. Таа синоќа преноќи во српската престолнина, а денеска заминува за Тирана, каде што ќе се сретне со премиерите од Западен Балкан.

Седеше од здравствени причини

За време на свечениот пречек пред палатата „Србија“, германската канцеларка Ангела Меркел седна за време на интонирањето на химната, поради нејзината здравствена состојба, што беше случај за време на нејзините претходни билатерални посети на странски земји. Претседателот Вучиќ застана, бидејќи Уставот на Србија пропишува службениците да постапуваат на овој начин за време на интонирањето на химната. Праксата на седење за време на интонирање на химната ја воведе Меркел пред две години, и по неколку епизоди на треперење за време на церемониите.

Имаат остварено 15 средби

Вучиќ и Меркел се сретнаа 15 пати од 2014 година. Тие имаа билатерални средби и се сретнаа и на мултилатерални собири. Во текот на 2014 година, тие двапати разговараа во Берлин. Една година подоцна, Меркел дојде во Белград, и се видоа уште двапати во 2015 година во Виена и Берлин.Следуваа разговори во Париз, Берлин во 2017 година, додека во 2018 година се видоа пет пати – двапати во Берлин и еднаш во Берлин. Софија, Хелсинки и Париз. Во текот на 2019 година, тие разговараа во Давос, Берлин и Њујорк, а во 2020 година, учествуваа на истата видео конференција. Имаше и многу телефонски разговори во текот на претходните години.

Заинтерсирани за литиум

Вучиќ и Меркел разговараа и за прашањето за заштита на животната средина, нагласувајќи дека, доколку во Србија се реализираат ископувања на литиум, се мора да се направи во согласност со највисоките стандарди, заштитувајќи ја животната средина. Меркел исто така потврди дека Германија е заинтересирана за оваа руда, како и за целиот свет:

– Србија има нешто што навистина вреди. Се разбира, постои загриженост дали експлоатацијата ќе се изврши во согласност со еколошките стандарди. Тоа не е само прашање на германските интереси, тоа е прашање со кое ќе се занимаваат земјите -членки на ЕУ, бидејќи зачувувањето на животната средина во Европа е навистина важно прашање – рече Меркел.

Претседателот на Србија, исто така, нагласи дека, доколку има ископувања, се ќе биде во согласност со највисоките европски и светски стандарди.

Извор: Новости.рс