Нека ми прости колегата Сашо Ордановски што ќе го искористам истото негово извинување за „преседанот“ и наместо моја колумна да ви го посочам текстот на Д-р Орхан Драгаш  објавен во „Еуроактив“ кој работи во Меѓународниот институт за безбедност во Белград. Тој е автор на книгата „Две лица на глобализацијата – вистината и измамите“.

Проблемот не е во тоа што Бугарија го условува пристапувањето на Македонија, Бугарија ја користи само својата позиција на членка на ЕУ за да постигне некои нејзини надворешно-политички интереси, на ист начин како што тоа го правеа многу други претходно. И тоа е целосно легитимно.

Но, проблемот е во тоа што ЕУ нема желба и начин да ги обесхрабри и спречи ваквите еднострани активности на нејзините полноправни членки.

На фактот дека Бугарија ја условува Северна Македонија со историски и идентитетски прашања, Германија, како сегашно претседателство со ЕУ, одговара ладно и незаинтересирано – нека го решат сами, а ние ќе помогнеме ако не повикаат

Во овој случај, ЕУ покажува најголема и најотворена незаинтересираност досега за отворање на вратата за нови членки од Балканот. Ниту Брисел, ниту главните европски метрополи не се обидуваат да најдат утешни, оптимистички зборови за оние кои сè уште се во чекалната, тие едноставно веќе немаат волја за тоа.

Она со што навистина се соочуваат и каде „гори“ се блокадите и гласање на вето во самата ЕУ. Како да се справите со Унгарија и Полска, кои го блокираат усвојувањето на огромен буџет од 1,8 трилиони евра, бидејќи неговата употреба е условена со почитување на човековите права и владеењето на правото.

Едното вето, бугарското, се однесува само на граѓаните на Северна Македонија и можеби на нивните балкански соседи, но другото, унгарско и полско, се однесува на цела Европа, богатата. Иако нивните опсези се различни, нивната суштина е иста – тие не носат ништо добро ниту за оние кои ставаат вето, ниту за оние на кои важи ветото.

Европа веќе подолго време се удира во ѕидовите, што ги постави за себе и за своето ефикасно функционирање. Неговата бирократска форма ја изеде нејзината прогресивна и вредна содржина, од која не може да се извлече без поголеми внатрешни реформи.

Бугарското вето за преговори со Северна Македонија, па дури и повеќе германското молчење по повод тоа вето, е потсетување за Србија дека ќе влезе во ЕУ поразлично од она што е денес.

Најверојатно, тоа ќе биде ЕУ поделена на неколку зони, кругови, „брзини“, како што опиша Макрон пред две години. Таква ЕУ веќе постои во реалноста; нејзините зони се граничат со економска моќ, што е природно и функционално.

Додека не се официјализира таа реалност преку реформите на Унијата, ќе има се повеќе вето. И тие ќе бидат пожестоки, сè додека ЕУ не се трансформира во функционална заедница, не како онаа што ја имаме денес, а која никој не сака да ја напушти.

Патот на Србија до членството во ЕУ ќе го прослави полнолетството следната година. (Србија – заедно со уште 5 други земји од Западен Балкан – беше идентификувана како потенцијален кандидат за членство во ЕУ за време на самитот на Европскиот совет во Солун во 2003 година.)

Србија ќе знае дека Европа го прифаќа во рамките на своите структури само ако има такви гестови. Исплаќањето на милиони евра помош за надминување на последиците од пандемијата беше таков гест.

Во спротивно, Европејците лесно ќе бидат заменети на Балканот со некои други големи играчи од светот, што ќе биде штетно и за ЕУ ​​и за Балканот. По бугарскиот потег во врска со Северна Македонија, тешко е да се очекува зајакнување на вербата во ЕУ и желбата да се приклучи на неа на кое било место на Балканот.

Празното место на европски ентузијазам веднаш го зазема некој друг, во чии планови за иднината на Балканот нема многу простор за напредок, безбедност и развој на балканските народи. И, за жал, на Западен Балкан, сè уште има голем потенцијал за конфликт, сиромаштија и корупција.

И додека Европа го потценува ризикот што стои зад бутото вето на патот на Македонија кон ЕУ, за среќа, САД имаат појасен став и бараат ваквите проблеми да се решат надвор од процесот на пристапување во ЕУ.

Како и во случајот на замрзнатите преговори за Косово, кои тој повторно ги активираше, Вашингтон се појавува како главен спонзор на балканскиот пат кон ЕУ: Повеќе од Европа, чија работа е.

И судејќи според изјавата на Мајкл Карпентер, поранешен советник за надворешна политика на Џозеф Бајден, кој рече дека ниту Бугарија, ниту Северна Македонија не добиваат ништо од сегашниот конфликт, дека од тоа имаат корист само оние што сакаат поделби во Европа, трендот ќе продолжи во идна администрација.