Армијата е подготвена да ѝ асистира на полицијата, кризата е сериозна на глобално ниво и ако граѓаните не се придружуваат до мерките на Владата, разгледувајќи ги сите сценарија, ќе се воведат поригорозни мерки.

Ова го напомена во „Утрински брифинг“, министерката за одбрана Радмила Шекеринска, одговарајќи на повеќе прашања, меѓу кои членството на Северна Македонија во НАТО, здравствените капацитети, работата на Собранието и економските последици.

По указот за прогласување вонредна состојба од страна на претседателот Стево Пендаровски, Шекеринска напомена дека армијата се става во функција на полицијата и дека доколку граѓаните не разберат какви може да бидат последиците, власта нема да посегне кон ускратување на човековите права, но ќе воведе поригорозни мерки со цел да се справи државата со вирусот Ковид-19.

Северна Македонија во НАТО

– 30 години ќе чекате, ќе преземете ризици, ќе носите одлуки и кога мислите тоа е тоа, готово, завршено, време е за радување, ќе се случи ова што се случува, фрлање сенка на еден историски успех. Граѓаните со право очекуваат безбедност, НАТО во еден дел го носи тоа. При подготовките за НАТО, се повеќе се спомнуваше на состаноците, дека заканите по безбедноста не смееме да ги гледаме исклучиво по воени судири, туку дека може да биде и по природни катастрофи. Земјите веќе развиваа капацитети за ваков тип закани но мислам дека после ова ќе се инвестира уште повеќе во справување со вакви предизвици – смета Шекеринска.

Капацитетот на војската за време на вонредна состојба

Ако за време на одржување на кризните подрачја на Дебар и Центар Жупа, војската беше ангажирана со 80 припадници, сега, Шекеринска вели, ситуацијата се менува.

– Претседателот потпиша документ дека армијата е поддршка на другите институции, пред се полицијата и сега работиме на можните сценарија. Менаџирањето на границите ќе бидат предизвик. Сега можеме да преземеме повеќе пунктови од полицијата. Војската веќе беше на јужната и северната граница поради мигрантската криза, но најверојатно ќе има потреба да и асистираме на полицијата за вршење редовни контроли. Сите кои не треба да бидат надвор од домот, да не бидат, особено оние кои потпишаа изјави за изолација – изјави министерката за одбрана.

Критики за граѓаните кои не ги почитуваат мерките

Шекеринска вели дека системот деновиве се соочува е непочитувањето на мерките, особено од страна на лицата кои потпишаа изјава за самоизолација и лицата кои се вратија во Македонија од кризните жаришта на Ковид 19.

– За жал, многу луѓе потпишаа, а кога си дојдоа дома, почнаа да излегуваат не само за во супермаркети, туку да се прошетаат и да се видат со пријатели, а тоа е еден од нашите најголеми предизвици, тоа не е законско, тоа не е одговорно. Ќе ѝ асистираме на полицијата и во овој дел од задачата. Ги носевме брзо потезите за затворање на училишта, за самоизолација, затоа брзо реагиравме и разни локали да се затвораат – рече таа во гостувањето на „Утрински брифинг“.

Не беа лесни одлуки, додаде, и посочи дека практично ја запирате економијата во голема мерка.

– Меѓутоа се што одлучивме е по консултација со други земји кои поминаа со овој проблем, дека социјалната дистанца е правилна мерка. Постојаниот прилив на граѓани, наши државјани кои доаѓаа од жариштата на вирусот, не можеме да им забраниме да се вратат, но голема е бројката на тие кои се вратија дома – рече таа.

И ќе поведеме поригоризно мерки ако не се придружуваат до мерките. Гледате колку брзо растат бројките, ние успеавме да не оди кривата брзо, функционираат но најверојатно ќе ни бидат потребнни поригорозни мерки, вели меѓу другото Шекеринска.

Таа апелира да се погледнат бројките во другите држави кои покажуваат постојан раст и дека граѓаните мора да покажат одговорност бидејќи системот би крахирал.

– Бројките во сите држави покажуваат растење. Мораме да бидеме подготвени дека повеќе луѓе ќе заболуваат, дека повеќе луѓе ќе бидат хоспитализирани и веројатно ќе бидат потребни респиратори. Да покажеме одговорност за да не дојдеме болничките ресурси во еден момент да се чуваат за најтешките слуачи. Сите ресурси ги зголемуваме, системот е подготвен, но ако нема свесност, не постои систем кој тоа може да го издржи. Италија е една од 7-те најмоќни економии, но видете што се случува таму – предупреди министерката.

Собранието да покаже одговорност

На прашањето за ингеренциите кои сега власта ги има со вонредната состојба и можните злоупотреби, Шекеринска побара одговорност од Собранието кое може да ја контролира Владата.

– Не постои нормална влада која посакува вонредна состојба. Свесни за тежината и ризиците ги донесовме одлуките. Одговорни сме за животот и безбедноста на граѓаните. Неслучајно Уставот пропишал дека здравјето е пред се. Пред месец дена кога живеевме во понормални услови, со Собранието договаравме на церемонијата на 30. март во Брисел, цел Парламент да присуствува на тој настан како дел од делегацијата, затоа што понесоа голем дел од товарот. Ни треба ефикасна Влада, контролирана Влада која ќе помогне во спроведување на социјалните мерки, но и во спасувањето на економијата – рече Радмила Шекеринска во „Утрински брифинг“.

Економски последици

Зборувајќи за економските последици, упати на разумност кај бизнисмените, дека работите ќе се променат на светско ниво, односно дека никој не може да очекува да си го чува профитот во џеб кога светот најверојатно ќе влезе во глобална економска рецесија.

– Прво, економска помош мора да има, но второ таа мора да биде добро таргетирана, да не заработува некој на сметка на кризата и државата. На сите ни е јасно, мора да има сериозна инекција во економијата. Едно преку монетарната политика (банкарскиот систем), а вториот дел особено во секторите каде со одлука им го стопиравме бизнисот на некои луѓе. Во прехранбената индустрија сега на пример има бум…не може секаде да има исти мерки. Не е само проблем епидемијата, туку мора да има мерки кои ќе помогнат во првиот удар а потоа и во вториот удар, кога светската економија ќе влезе во рецесија – рече таа.

„Нам ни треба економски план за подолг рок за да можат и фирмите да опстанат и граѓаните да можат да трошат. Сакаме да дадеме мерки кои до последен денар ќе можеме да ги изреализираме и затоа сме во контакт со сите можни инструменти за директна поддршка на буџетот, како Светска банка, ММФ, Европска инвестициска банка… Прво секој од нас треба да се соочи со вистината дека работите ќе се менуваат многу. Никој од ова нема да излезе побогат, без да изгуби дел од својата заработувачка. Ќе ни треба и голема доза на солидарност, да знаеме дека фирмите не може да очекуваат профити…треба да ги дадеме парите таму кај што се најнеопходни“, порача Шекеринска меѓу другото.