Американскиот претседател Џозеф Бајден се наоѓа точно една година на функцијата претседател откако го наследи неговиот претходник Доналд Трамп. Тој вчера даде осврт на својот едногодишен мандат и она што тој го вети и направи. Паралелно со неговите видувања излегоа и светските медиуми кои направија анализа за тоа колку Бајден успеа да ги исполни ветувањата со кои успеа да стане 46-тиот американски претседател.

Бајден како ниту еден претседател претходно се соочи со неколку нетипични и невообичаени состојби.

Освен наследувањето на неговиот претходник Трамп, што може да биде и адут но и хендикеп, тој функцијата ја презеде во услови на растечка пандемија на ковид но и во услови на поделената нација. Бајден влезе во Белата куќа непосредно по настаните во Капитол и упадот на приврзаниците на Трамп, постапка која не беше вообичаена во САД претходните години.

И покрај жестоката претседателска трка, Бајден го започна својот мандат со 56% проценти доверба и освои повеќе од 80 милиони гласови – повеќе од кој било друг претседател.

Но, во неговата прва година од претседателствувањето , тој се соочи со изненадувачки пад на рејтингот и довербата на Американците.

Проблемите на Бајден

Неговата популарност почна да паѓа откако започна американското повлекување од Авганистан. Тој беше критикуван за начинот тајмингот но и одлуката за повлекување од Авганистан, која 22 години претходно беше воено окупирана од САД. Особено истите тие кои пред 22 години беа насилно срушени од власта , Талибанците, сега Бајден ги подржа да се вратат и да владеат со Авганистан. Втората причина за падот на рејтингот е и пандемијата.

Оттогаш, неговиот рејтинг е во пад , бидејќи тој се бореше да ги исполни своите најголеми предизборни ветувања за ставање под контрола на пандемијата и враќање на просперитетот на работничките семејства.

Во споредба со другите претседатели, само Доналд Трамп имаше поразочарувачка прва година – неговиот рејтинг на подршка кај граѓаните падна од 45% на денот на неговата инаугурација на 35% една година подоцна.

Главните столбови на планот на Бајден за Ковид се потпираше на широко распространета кампања за вакцинација и зголемување на бројот тестирањето на населението Во неговата прва година, тој ја прошири достапноста на вакцините и во моментов, околу 75% од САД имаатпримено барем една доза, а 63% се целосно вакцинирани. Децата на возраст од 5 години се подобни за вакцината од ноември, 80 милиони дополнителни дози се достапни за заштита од Омикрон, а успеа да обезбеди и достапност на бесплатните брзи тестови.

Но, подемот на варијанти и континуираното противење на вакцините на некој начин значи дека пандемијата е далеку од завршена. Во текот на годината, САД претрпеа три големи бранови на вирусот, а повеќе од 850.000 Американци починаа од Ковид – највисок регистриран национален број на смртни случаи од глобалната пандемија. Сепак ненавременото справување со варијантите „Делта“ и „Омикрон“ се одразија негативно на неговиот рејтинг.

За многу Американци, проблем број еден со кој се соочува земјата е економијата. Кога Бајден ја презеде функцијата, пандемијата го забави растот на работните места и САД се соочија со проблеми со невработеноста пред се поради долгите и чести карантини.

Вработеноста донекаде закрепна во текот на минатата година, со додадени 6,4 милиони работни места. Иако вкупната вработеност останува пониска од нивото пред пандемијата, невработеноста падна на најниско ниво во последните 50 години.

Но, наместо тоа, се појавија други економски проблеми.

Милиони Американци ги напуштија своите работни места. Иако ова покажува доверба во пазарот на труд, некои индустрии сега се соочуваат со недостиг на работна сила, што придонесува за глобалните проблеми со синџирот на снабдување и поттикнувајќи ја растечката инфлација.

Потрошувачките цени во САД се зголемија за 7% , што е најголем пораст на цените во САД од 1980-тите.

Добрата вест за него беше падот на невработеноста, подемот на берзата и рекордниот раст. Лошата вест е дека брзината на враќањето доведе до проблемот во синџирот на снабдување и нивоа на инфлација кои не се забележани со децении. Ако економијата може да ги исфрли тие негативни аспекти, неговиот рекорд ќе изгледа добро – но проблемите не беа толку „минливи“ како што ветуваа од неговата администрацијата.

Ветувањата на Бајден

Едно од ветувањата на Бајден додека се кандидираше за претседателската функција беше и неговата заложба да стави крај на одвојувањето на семејствата на мигрантите и притворањето на децата на граница, политика која беше водена во времето на администрацијата на Трамп.

Претседателот го одржа зборот за ставање крај на таканаречената политика на „нулта толеранција“, а бројот на малолетници кои се чуваат во притворните центри драстично опадна.

Но, откако тој ја презеде функцијата, САД забележаа прилив на мигранти што создаде нови предизвици. Во 2021 година, дојдода речиси 2 милиони мигранти вклучително и 165.000 малолетници.

Неговите долгорочните реформи за миграцијата станаа неостварливи. Планот на Бајден да им понуди правен статус на околу 11 милиони луѓе без документи во САД остана закочен во Конгресот и тој не успеа да ја отфрли политиката од ерата на Трамп со која мигрантите мораа да чекаат во Мексико додека нивните случаи за азил се разгледуваат во САД.

Во меѓувреме, тој ја бранеше употребата на политиката на Трамп која и дозволува на владата автоматски да ги протера барателите на азил без документи за да го запре ширењето на Ковид-19. Тој ја искористи оваа политика за да протера 4.000 Хаиќани од Тексас, што наиде на широко распространета осуда.

Она што беше малку неочекувано беше дека имиграциските реформи на Бајден – оние што тој ги спроведе – ја наполнија миграциската криза.Сепак малкумина од мигантите и барателите на азил беа задоволни со резултатите.

Експертите сметаат дека Бајден успеал да постигне некои успеси, усвојувајќи сметка од 1,9 трилиони американски долари за олеснување на пандемијата

Тој, исто така, ги врати САД повторно да се приклучат на Парискиот климатски договор, и ја укина забраната за служење на трансродовите лица во армијата .
Но останува дилемата дали со ваков рејтинг остварен во првите година дена, Бајден ќе може нешто да подобри , и така да ја врати довербата за негов евентуален реизбор. Настани има многу и истите веројатно влијаат на расположението на граѓаните. Кризата околу Украина, околу Тајван , односите со Кина и САД се само дел од предизвиците со кои Бајден ќе се соочува и што од начинот на неговото однесување , ќе се рефлектира врз гласачите. Но сепак не треба да се исклучи и негвата возраст, што веројатно многу ќе влијае врз дилемата на американците дали ќе му дадат поддршка за неговиот реизбор.