Голема кашлица или пертусис е акутна инфективна болест предизвикана од бактеријата Bordetella pertussis.

Болеста главно се појавува кај бебиња и мали деца, а лесно се пренесува од човек на човек преку капки. Болеста се спречува со имунизација.

Симптоми на болеста

По период од 7-10 дена (најдолго 21 ден) од контактот со болното лице, се појавуваат првите симптоми на болеста. Во типичната клиничка слика на големата кашлица се препознаваат три стадиуми на болеста.

Прв стадиум

Во катарален стадиум, доминантните симптоми и знаци се слични на настинка (кивање, течење на носот, благо зголемена телесна температура или отсуство на нејзиниот пораст, блага кашлица), кои траат една до две недели.

Втор стадиум

Во вториот, пароксизмален стадиум, со интензивирање на симптомите и знаците на болеста од првиот стадиум, доаѓа до значително влошување на тегобите во однос на интензитетот и зачестеноста на кашлањето со пароксизми, особено во текот на ноќта. Времетраењето на вториот стадиум на инфекцијата е од една до шест недели. Помеѓу нападите на кашлање, лицето не мора да остава впечаток дека е болно, пишува Градски завод за јавно здравје Белград.

Трет стадиум

Во последниот, реконвалесцентен стадиум, кој трае со недели и месеци по почетокот на болеста, симптомите постепено се намалуваат и заболените целосно закрепнуваат. Најчеста компликација на големата кашлица е пневмонијата (воспаление на белите дробови), која е и најчеста причина за смрт кај заболените бебиња.

Невролошки компликации како резултат на намалениот проток на кислород во мозокот се конвулзии и енцефалопатија. Други поблаги компликации се воспаление на средното уво, анорексија, дехидратација, а како резултат на зголемениот притисок при пароксизмалниот стадиум, се појавуваат крвавења од носот, хернија (кила) и пневмоторакс.

Болеста е примарно предизвикана од токсин. Бактеријата се прикачува на цилијарниот епител на респираторниот тракт и лачи токсин кој предизвикува парализа и воспаление и отежнато исфрлање на респираторниот секрет.

Големата кашлица е болест на луѓето и не е утврдено постоењето на друг резервоар на инфекција. Адолесцентите и возрасните се значајни резервоари на Bordetella pertussis за доенчињата.

На најголем ризик за сериозни компликации и смрт се изложени бебињата помлади од 12 месеци кои се невакцинирани или нецелосно вакцинирани.

Затоа, најдобра форма на заштита е вакцинацијата. Ова е единствениот начин за лична и заштита на другите.