Луѓето секогаш ги интересирало колку долго можат да живеат и што го одредува здравиот и долг живот. Платон и Аристотел разговарале и пишувале за стареењето пред повеќе од 2.300 години. Сепак, потрагата за разбирање на тајните зад исклучителната долговечност не е лесна. Тоа вклучува разоткривање на сложената интеракција на генетската предиспозиција и факторите на животниот стил и како тие комуницираат во текот на животот на една личност, пишува „Саенс алерт“.

Старите луѓе и стогодишниците долго време се предмет на интензивен интерес меѓу научниците, бидејќи тие можат да ни помогнат да разбереме како да живееме подолго, а можеби и како да старееме со подобро здравје.

Досега, студиите за стогодишници често беа од мал обем и беа фокусирани на одредена група, на пример, без да се земат предвид стогодишниците кои живеат во домови за стари лица.

Една нова студија открива некои вообичаени биомаркери, вклучително и нивото на холестерол и гликоза, кај луѓето кои живеат над 90 години.

Најголемата студија досега ги споредува профилите на биомаркери измерени во текот на целиот живот меѓу екстремно долговечните луѓе и нивните врсници со пократок живот. Научниците ги споредиле профилите на биомаркерите на луѓето кои преживеале до 100 години и нивните врсници со пократок животен век и ја истражувале врската помеѓу профилите и шансата да станат стогодишници.

Истражувањето опфатило податоци на 44.000 Швеѓани кои биле подложени на здравствена проценка на возраст од 64 до 99 години – тие биле примерок од таканаречената група „Аморис“.

Овие учесници потоа биле следени преку податоци од шведскиот регистар до 35 години. Од тие луѓе, 1.224 или 2,7 отсто доживеале 100 години. Огромното мнозинство (85 отсто) од стогодишниците биле жени.

Вклучени биле 12 биомаркери базирани на крв поврзани со воспаление, метаболизам, функција на црниот дроб и бубрезите, како и потенцијална неухранетост и анемија. Сите овие биле поврзани со стареење или смртност во претходните студии.

Наулниците, исто така, ги разгледале маркерите поврзани со метаболичкиот статус и функција, вклучувајќи го вкупниот холестерол и гликоза и оние поврзани со функцијата на црниот дроб.

Го разгледале креатининот, кој е поврзан со функцијата на бубрезите, и железото и вкупниот врзувачки капацитет на железо (TIBC), што е поврзано со анемија. А, го истражувале и албуминот, биомаркер поврзан со исхраната.

Откриено е дека оние кои го достигнале својот стоти роденден имале пониски нивоа на гликоза, креатинин и урична киселина од шеесеттите години наваму. Иако просечните вредности не биле значително различни помеѓу нестогодишниците и стогодишниците за повеќето биомаркери, стогодишниците ретко покажувале екстремно високи или ниски вредности.

На пример, малку стогодишници порано во животот имале нивоа на гликоза над 6,5 или нивоа на креатинин над 125.

За многу биомаркери, и нестогодишниците и стогодишниците имале вредности надвор од опсегот што се смета за нормален во клиничките упатства. Ова е веројатно затоа што овие упатства се засноваат на помлада и поздрава популација.

Кога научниците истражувале кои биомаркери се поврзани со веројатноста да се достигне 100 години, откриле дека сите освен два (алат и албумин) од 12-те биомаркери покажале поврзаност со веројатноста да се достигне 100 години. Ова било дури и откако научниците ги земале предвид возраста, полот и болестите.

Луѓето во најниските од петте групи за вкупен холестерол и нивоа на железо имале помала веројатност да достигнат 100-годишна возраст во споредба со оние со повисоки нивоа. Во меѓувреме, луѓето со повисоки нивоа на гликоза, креатинин, урична киселина и маркери за функцијата на црниот дроб, исто така, имале намалени шанси да станат стогодишници.

Во апсолутна смисла, разликите биле прилично мали за некои од биомаркерите, додека за други разликите биле нешто позначајни.

Дури и ако откриените разлики се генерално прилично мали, тие укажуваат на потенцијална врска помеѓу метаболичкото здравје, исхраната и исклучителната долговечност.

Инаку, студијата не дозволува никакви заклучоци за тоа кои фактори на животниот стил или гени се одговорни за вредностите на биомаркерите. Сепак, разумно е да се мисли дека факторите како исхраната и внесот на алкохол играат улога.

Следењето на вредностите на бубрезите и црниот дроб, како и на гликозата и урична киселина како што старееме веројатно не е лоша идеја.

Се вели дека и случајноста, исто така, игра улога до одреден момент во достигнувањето на одредена возраст. Но, фактот дека разликите во биомаркерите може да се видат долго пред смртта сугерира дека гените и начинот на живот исто така може да играат голема улога.