Ќе има ли место во куферите на Заев за поголема „внимателност и воздржаност“ при средбите во Софија?
Додека премиерот Зоран Заев патува за Бугарија со полни куфери „желби за разговори“, домашните аналитичари сметаат дека во нив треба да спакува и поголема „внимателност и воздржаност“.
Според Малинка Ристова од Инстистутот за европска политика, „внимателноста и воздржаноста“ се особено потребни бидејќи немаме никакви гаранции дека Бугарија и да го дозволи првиот чекор, нема да го блокира вториот и третиот. Поранешниот амбасадор во Бугарија Марјан Ѓорчев за Слободен печат вели, дека нема шанси за напредок во преговорите бидејќи рацете на бугарската техничка влада и се врзани со две декларции. Првата изгласана во бугарското собрание, и втората на Бугарската академија на науките. Целта вели тој е да спроведе само предвремени парламентарни избори.
-Начинот на водење на преговорите (преку претставник на Владата од македонска страна) е погрешен пристап на решавање на билатералниот спор меѓу Македонија и Бугарија, особено по прашањето на македонскиот јазик и нација. Ние треба да пристапиме многу посериозно кон проблемот и да изгласаме декларација во парламентот која ќе го определи начинот, формата, содржината и методологијата со кои Македонија ќе преговара со Бугарија. Така ќе бидеме многу посилни бидејќи ќе имаме наши црвени линии, но и нема да има простор за паушални изјави и размисли како да се разреши оваа блокадна ситуација од Бугарија. Ќе знаеме што Бугрија сака да постигне, но и кои се нашите моментални шанси во преговарачкиот процес со ЕУ, вели Ѓорчев.
Според Ристова очигледно е дека пораките на нашата Влада се воздржани за да не ги зголеми очекувањата на граѓаните дека Бугарија ќе ја тргне блокадата за преговорите на овој јунски Совет на ЕУ.
-Од друга страна, продолжува политиката на македонската влада на конструктивност, на што укажува и најавената посета на Заев на Софија. Бугарија, пак, и покрај „убедувањата“ од ЕУ и САД, останува на своите цврсти позиции, повторувајќи ја пораката „ќе ви овозможиме иднина во ЕУ ако признаете дека вашето минато е наше“. При отфрлен португалски предлог од страна на Бугарија, прашање е која ќе биде основата за евентуални преговори меѓу двете земји. Затоа би рекла дека во овој момент би очекувала поголема внимателност и воздржаност на нашите претставници. Ова особено затоа што немаме никаква гаранција дека дури и Бугарија да го дозволи првиот следен чекор (на пример усвојувањето на преговарачката рамка и одржувањето на првата меѓувладина конференција), нема да го блокира чекорот потоа – втората меѓувладина конференција, која е всушност почеток на преговорите, или кој и да е следен чекор, вели Ристова.
Премиерот Заев пред утрешната посета на Софија уште еднаш повтори дека не се преговара за македонскиот јазик и дека тие воошто не се на маса.
-Разговараме за португалскиот предлог којшто доаѓа од Португалија како претседавач со Европскиот совет што апсолутно води грижа за нашиот македонски јазик и македонски идентитет и истовремено води грижа и за бугарските позиции, рече Заев.
Заев рече дека е должен прво на граѓаните да им ги каже своите лични очекувања, бидејќи не сака ниту за себе ниту за народот да ги зголемува очекувањата од тоа што е реално.
-Зошто е реално? Заради тоа што во Бугарија нема ниту Парламент, ниту има политичка влада. Фала богу има желба за разговор и затоа ќе ја искористиме таа желба за разговори од страна на бугарската влада и ние ќе ја направиме посетата на Бугарија каде што ќе се видиме и со лидершипот на повеќе политички партии, најголемите. Се надевам тие ќе го прифатат тоа, а ќе се видиме со премиерот и со претседателот на државата и сите важни носители на одговорните функции, рече Заев.
Според Заев Португалскиот предлог е квалитетен и за Македонија и за Бугарија бидејќи води грижа и за двете страни и е добра основа за постигнување на решение.
-Ова треба да го искористиме. Ако се постигне решение супер, ако не се постигне сигурно ќе е позитивен исчекор кон изнаоѓање на решение веднаш штом ќе се формира политичката влада, рече премиерот Заев.
Првата шанса за датум за меѓувладина конференција е на 22 јуни, односно 24 и 25 јуни кога се одржува Европскиот совет. На 6 октомври е следната шанса на Европски совет за Западен Балкан во Словенија за време на словенечкото претседателство.