Интернационалниот фестивал на филмската камера „Браќа Манаки“ годинава се одржува од 19 до 26 август на повеќе локации низ Битола и ќе понуди околу 60 филмски остварувања во повеќе програми.

Главната програма на 43. ИФФК „Браќа Манаки“ во Битола содржи 14 филма со силен авторски печат и визуелна естетика. Селектор на програмата е Слаѓан Пенев, кој веќе неколку години е дел од селекторската екипа на фестивалот.

Каков предизвик е да се селектира главната програма на фестивалот „Браќа Манаки“, особено од аспект што тие филмови влегуваат во компетиција за наградите златна, сребрена и бронзена „Камера 300“?

– Селекторската работа на Интернационалниот фестивал на филмската камера „Браќа Манаки“ е првенствено голема одговорност кон филмската култура во Македонија и кон еден од најпрепознатливите македонски културни производи, годишна манифестација која редовно добива високи оценки од филмските професионалци на национално и меѓународно ниво, творба на неколку генерации почитувани и посветени индивидуи и колективи, кои ја имале таа чест и одговорност да изберат и да претстават пред стручната и пред пошироката публика дел од најдобрите филмови од актуелната домашна, регионална и светска продукција.

Високите стандарди за селекција на филмовите од натпреварувачката програма „Камера 300“, што ги постави долгогодишниот селектор и уметнички директор на ИФФК „Браќа Манаки“ Благоја Куновски Доре, се голем предизвик и за мене и за другите членови на тимот што го организира фестивалот, бидејќи нашата работа не завршува само со изборот на филмовите, туку и се преговара со авторите, продуцентите, дистрибутерите на тие филмови за да се добијат правата за прикажување на тие филмови, се покануваат кинематограферите на тие филмови, се избираат авторитетни членови на жири-комисијата, кои ќе ги изберат најдобрите три филма и ќе им ги доделат трите главни награди – златна, сребрена и бронзена „Камера 300“.

Јас долго време доаѓав во Битола на овој фестивал како заинтересиран љубител на филмовите и како новинар, знаејќи дека секогаш ќе видам некое извонредно дело и нешто поинакво од она што се прикажуваше на кинорепертоарите во Скопје, а бидејќи главниот фокус на филмовите на овој фестивал е делото на кинематограферите, се обидував и од тој аспект да ги доживувам или толкувам делата што ги гледав.

Поради тоа и последниве години, кога сум дел од екипата на овој фестивал, се обидувам да го задржиме високиот естетски стандард на избраните филмови, да имаме и неколку филмови кои се наградувани на филмските фестивали, кои се дела на докажани имиња во филмската уметност или дела што предизвикуваат поголемо внимание помеѓу критиката или гледачите, и да поканиме многу релевантни гости, кои заедно со пребирливата публика од гостопримливата Битола достојно ќе го слават филмот.

Кои други компетиции се натпреварувачки на фестивалот?

– Покрај програмата на долгометражни играни филмови „Камера 300“, на ИФФК „Браќа Манаки“ имаме одлични програми на кратки филмови, кои се селектирани од Марија Апчевска, документарни филмови, селектирани од Кумјана Новакова, и студентски филмови, селектирани од Ѓорѓи Пулевски. За 12-те кратки, 9-те документарни и 17-те студентски филмови имаме и три посебни жири-комисии, кои ќе ги прогласат најдобрите филмови од овие три програми.

Во кој состав е жирито што ќе одлучува за наградите во главната програма?

– Традиционално, петчленото меѓународно жири за програмата „Камера 300“ е составено од познати кинематографери и докажани филмски професионалци. Оваа година претседател на жирито е искусниот кинематографер Жан-Мари Дрежу, член на француската асоцијација на директори на фотографија, кој има неколку значителни остварувања со режисерите Патрис Лакон, Жан Бекер и Жан Жак Ано, како и номинации за наградите „Цезар“ за најдобра кинематографија.

Втора членка е Јелена Станковиќ, кинематограферка позната по филмовите „Реквием за госпоѓата Ј“ (во режија на Бојан Вулетиќ) од 2015 г. и „Страхиња Бановиќ“ (во режија на Стефан Арсенијевиќ), кој беше прикажан во минатогодишната програма на „Браќа Манаки“. Уште еден снимател што е член на жирито е Самир Љума, најмногу познат по неговиот креативен удел во успешниот македонски филм „Медена земја“, а на тукушто завршениот фестивал во Сараево беше прикажан и неговиот најнов филм „Пет часот попладне покрај морето“, во режија на Валентин Стејскал.

Годинава членки на жирито се и Мелиса Созен, турска актерка позната по толкувањето на една од главните улоги во канскиот победник „Зимски сон“ (во режија на Нури Билге Чајлан) од 2014 г., а досега глумела и во десетици турски филмови и серии, и Маја Богоевиќ, која е основачка и главна уредничка на црногорскиот филмски магазин „Камера луцида“, професорка по филмска теорија на Факултетот за уметности во Долна Горица, претседателка на црногорската национална секција на ФИПРЕСЦИ и членка на ФИПРЕСЦИ-жирито на Канскиот фестивал во 2013 година.

(Текстот е објавен во „Културен печат“ број 142, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 20-21 август 2022)