Нова студија со откривање на генетски врски го истражува интригантниот свет на левораките лица, нудејќи увид во развојот на мозокот и психијатриските особини на поединците.

Лејди Гага, Барак Обама, Бил Гејтс, Пол Макартни и Џастин Бибер имаат нешто заедничко со Џими Хендрикс, Џуди Гарланд и Дејвид Боуви – сите тие се левораки. Всушност, околу 10 отсто од светската популација ја споделува оваа единствена особина. Прашањето зошто некои поединци ја претпочитаат да ја користат левата рака сè уште е тема на активно научно истражување, пишува „Ројтерс“.

Студијата неодамна објавена во списанието „Нејчр комуникејшн“ фрли светлина врз генетскиот аспект на левораките лица. Научниците идентификуваа ретки варијанти на генот познат како ТУББ4Б, кој игра улога во контролирањето на обликот на клетката. Овие варијанти се значително 2,7 пати почести кај левораките лица, нудејќи увид во генетската позадина и ориентацијата на примарната употреба на рацете.

„Кај повеќето луѓе, левата хемисфера ја контролира и доминантната десна рака. Релевантните нервни влакна се вкрстуваат од лево кон десно во долниот дел на мозокот. Кај левораките, десната хемисфера ја контролира доминантната рака“, објаснил невробиологот Клајд Франкс од Институтот за психолингвистика Макс Планк.

Генот ТУББ4Б го контролира процесот на интеграција на протеините од витално значење за клеточната структура наречена микротубули. Франкс сугерира дека овие микротубули може да играат клучна улога во воспоставувањето на асиметрија на мозокот, што диктира која рака ќе биде доминантна.

За оваа студија биле искористени генетските податоци на повеќе од 350.000 средовечни и постари лица од базата на податоци на Велика Британија. Околу 11 отсто од учесниците биле левораки, но преваленцата на левораките варира на глобално ниво, под влијание на културните и еколошките фактори.

„Сметаме дека повеќето случаи на левораки лица се случуваат едноставно поради случајни варијации за време на развојот на мозокот на ембрионот, без специфични генетски или еколошки влијанија“, рекол Франкс.

Стигмата која е историски поврзана со левораките лица, а рефлектирана во јазикот и културните практики, исчезна со текот на времето. Сепак, разликите во распространетоста сè уште постојат во различни региони, што укажува на културно потиснување на левораките лица.

Покрај горенаведените импликации, студијата укажува и на потенцијалните врски помеѓу асиметријата на мозокот и психијатриските особини. Поединци со состојби како шизофренија или аутизам имаат поголема веројатност да бидат левораки или да ги користат двете раце подеднакво, што укажува на заеднички генетски патишта.

„Некои од гените кои функционираат во мозокот во развој за време на раниот живот би можеле да бидат вклучени и во мозочната асиметрија и во психијатриските особини“, заклучува Франкс.