Жените хирурзи од Британија велат дека биле сексуално малтретирани, нападнати и, во некои случаи, силувани од нивните колеги, се вели во обемната анализа на вработените во Британскиот национален здравствен систем (НХС). Би-Би-Си разговарал со жени кои биле сексуално нападнати во операционата сала за време на операциите.

Авторите на студијата велат дека постои шема на злоупотреба на женски резиденти од страна на познати хирурзи, а токму тоа се случувало во болниците на НХС.

Кралскиот колеџ за хирурзи објави дека наодите се „навистина шокантни“. Сексуалното вознемирување, сексуалниот напад и силувањето се нарекуваат „отворени хируршки тајни“.

Постои нераскажана приказна за жени кои колегите ги галеле преку облеката, за хирурзите кои си ги „бришеле челата“ на нивните гради и ја триеле нивната ерекција со женскиот персонал. На некои им било понудено напредување во кариерата во замена за секс.

Оваа студија била спроведена од Универзитетот во Ексетер, Универзитетот во Сари и Работната група за сексуално недолично однесување во хирургијата.

Речиси две третини од жените хирурзи во Британија кои одговарале на прашањата на истражувачите рекле дека биле цел на сексуално вознемирување, а третина биле сексуално нападнати од колегите во последните пет години. Жените велат дека стравуваат дека пријавувањето на инцидентите ќе им наштети на нивните кариери и дека не му веруваат на НХС да преземе нешто.

Во продолжение е приказната на една од жените кои биле сексулано вознемирувани од нивен колега.

Постои непријатност кога станува збор за отворен разговор на оваа тема. Џудит побарала да се користи само нејзиното име. Денес таа е искусен и талентиран специјалист по хирургија. Таа била сексуално нападната на почетокот на нејзината кариера, кога била личноста со најмала моќ во операционата сала, а постар хирург се потел околу неа: „Тој само се сврте и ја закопа главата право во моите гради и сфатив дека си го брише неговото чело на мене. Го следев и се прашував зошто неговото лице е во моите гради“.

Кога го направил тоа по втор пат, Џудит се понудила да му донесе крпа. Одговорот бил: „Не, ова е многу позабавно“. Тоа го кажал со насмевка, истакнала Џудит: „Се чувствував валкано, се чувствував понижено“.

Уште полошо за неа било целосниот молк на нејзините колеги: „Тој не беше ни највисоко рангирана личност во операционата сала, но знаеше дека таквото однесување се толерира“.

Ова се случило среде операциона сала, но сексуалното вознемирување и сексуалниот напад се протегал и надвор од болницата. Ана – чие вистинско име не може да се открие од правни причини – сакала да зборува за Би-Би-Си бидејќи верувала дека промените ќе се случат само кога луѓето ќе проговорат.

Тоа што и се случило не го опишала како силување, но јасно е дека сексот не бил консензуален. Тоа се случило на социјален настан поврзан со медицинска конференција – состанок на лекари од истата специјалност.

Според добро познатата шема, таа била помошник, а тој специјалист. „Му верував, го ценев“, вели Ана. Тој се поиграл на таа доверба велејќи дека таа не ги познавала другите луѓе на настанот и дека не можел да им верува.

„Ме врати во собата, мислев дека сака да разговараме, а тој одеднаш се сврте кон мене и имавме секс“, додава таа. Таа вели дека во тој момент нејзиното тело се замрзнало и не можела да го спречи: „Не беше тоа што сакав, никогаш не беше она што го сакав, беше сосема неочекувано“.

Кога го видела следниот ден, едвај можела да ја задржи присебноста: „Чувствував дека не можам да правам врева, почувствував дека постои многу силна култура на поднесување на се што се случува“.

Инцидентот имал трајно влијание врз неа. Отпрвин таа останала емотивно вкочанета, а години подоцна сеќавањето на настанот и го преплавил умот со ужас, како кошмар. Тоа се случило на работа, дури и додека се подготвувала да оперира пациент.

Општо прифатено е дека постои култура на молчење околу таквото однесување. Хируршкиот престој се потпира на учењето од постарите колеги во операционата сала, а жените рекле дека е ризично да се зборува за оние кои имаат моќ и влијание врз нивните идни кариери.

Извештајот, кој бил објавен во Бритиш Журнал оф Сурџери, е првиот обид да се добие увид во размерите на проблемот. Регистрираните хирурзи – мажи и жени – биле поканети да учествуваат целосно анонимно и одговориле 1.434. Половина биле жени, а ова се наодите:

1. 63% од жените биле цел на сексуално вознемирување од колегите;
2. 30% од жените биле сексуално нападнати од колега;
3. 11% од жените пријавиле принуден физички контакт поврзан со кариерата;
4. Пријавени се најмалку 11 случаи на силување;
5. 90% од жените и 81% од мажите биле сведоци на некаква форма на сексуална злоупотреба.

Иако извештајот покажал дека мажите се исто така подложни на вакво однесување (24% од нив биле сексуално вознемирувани), се заклучува дека мажите и жените „живеат различни реалности“ во операционите сали.

„Нашите наоди најверојатно ќе ја разнишаат довербата на јавноста во хируршката професија“, рече д-р Кристофер Бегени од Универзитетот во Ексетер.

Во меѓувреме, друг извештај – насловен „Кршење на тишината: справување со сексуалното недолично однесување во здравството“ – дава препораки за тоа што треба да се промени. Два извештаи сугерираат дека релативно помалиот дел од жените хирурзи (околу 28%), во комбинација со хиерархијата на хирургијата, на некои мажи им дава значителна моќ, а тоа лошо се комбинира со опкружувањето на операцијата под висок притисок.

„Ова води до фактот дека луѓето можат да дејствуваат неказнето, а многу останува непроверено“, вели проф. Кери Њулендс, специјалист по хирургија од Универзитетот во Сари.

Откако ги слушнала искуствата на нејзините помлади колеги, таа била мотивирана да се справи со таквото однесување: „Најчестото сценарио е дека помлад жител е злоупотребуван од постар маж насилник, кој често е нејзин претпоставен. И ова резултира со култура на молчење каде луѓето се плашат за својата иднина и нивните кариери ако зборуваат гласно“.

Друга тема што се појавила во податоците била недостатокот на доверба во телата како што се НХС Траст, Генералниот медицински совет (кој управува со регистарот на лиценцирани лекари во ОК) и Кралските колеџи (кои ги претставуваат медицинските специјалности).

„Потребна ни е голема промена во истражните процеси за тие да станат надворешни и независни, а здравството да стане побезбедно место за работа“, вели проф. Њулендс.

Тим Мичел, претседател на Кралскиот колеџ за хирурзи на Англија, за Би-Би-Си изјави дека резултатите од истражувањето се длабоко шокантни и ќе бидат извор на голема непријатност за хируршката професија. Признава дека е јасно дека тоа е вообичаен проблем кој не е решен.

„Треба да воспоставиме култура на нулта толеранција за да се осигураме дека постојат механизми кои им овозможуваат на засегнатите луѓе да се чувствуваат сигурни дека можат да излезат и да ги пријават овие инциденти и дека ќе бидат сфатени сериозно“, рече Мичел.

Д-р. Бинта Султан од НХС вели дека извештајот е неверојатно тежок за читање и дава јасен доказ дека е потребна поголема акција за да се направат болниците безбедни за секого: „Веќе преземаме значајни чекори за да го направиме тоа, вклучително и преку обврски да обезбедиме поголема поддршка и јасни механизми за известување за оние кои биле малтретирани или претрпеле несоодветно однесување“.

Генералниот медицински совет минатиот месец ги ажурирал своите професионални стандарди за лекарите. Нејзиниот главен извршен директор, Чарли Меси, рече дека сексуалното однесување кон пациентите или колегите е неприфатливо и дека несоодветното однесување е некомпатибилно со продолжувањето на медицината во ОК.