Следната седмица, најдоцна до петок 7 јуни, до кога е последниот рок, претседателката Гордана Сиљановска Дакова ќе му го додели мандатот на претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски за состав на новата македонска влада, а според најавите, се очекува тоа да се случи утре или задутре. Утре во Собранието ќе се одржи првата координација на претседателот Африм Гаши со претставници на партиите на која ќе се разговара за следните активности кои се насочени кон донесувањето на измените на законите за органите на државната управа и за локална самоуправа. На измена на законот за државна управа инсистира ВМРО-ДПМНЕ која сака да воведе измени во организацијата на министерствата – едни да ги укине, други да ги прекомбинира и да формира нови, а измени на законот на локалната самоуправа им одговараат и на Коалицијата „Вреди“ и на ДУИ, со цел да нема предвремени избори за градоначалник во општините чии градоначалници станаа пратеници или ќе станат министри. Таков е случајот со Општина Сарај, чиј градоначалник Блерим Беџети стана пратеник, и општините Аеродром и Гостивар, чии градоначалници Тимчо Муцунски и Арбен Таравари може да станат министри.

Овие закони се носат со двотретинско мнозинство, а според најавите, се очекува да се донесат пред да се формира владата.

За да може да се оствари ова, најнапред во Собранието треба да се формираат собраниските комисии што се потебни да ги разгледаат овие закони, за да може да се закаже и пленарната седница за нивното усвојување.

За новата Влада – ништо ново

Рокот за состав на влада според Уставот е 20 дена. Ако утре Мицкоски стане мандатар, тој најдоцна до 23 јуни треба да достави до Собранието предлог-состав и програма за работа на новата извршна власт. Владата треба да ја изгласаат најмалку 61 пратеник. На парламентарните избори на 8 мај ВМРО-ДПМНЕ освои 58 пратеници, но најави дека веќе има консолидирано 61 пратеник. Доколку оваа партија состави влада со „Вреди“, која има 13 пратеника и ЗНАМ која има шест пратеника, заедно имаат двотретинско мнозинство кое е неопходно за измени на системските закони, но и за уставни измени.

Иако работните групи за преговори за состав на идната влада редовно се состануваат, сè уште нема конкретен договор за владина коалиција, ниту се откриваат имиња на идните министри. Позната е само поделбата на министерствата помеѓу ВМРО-ДПМНЕ и „Вреди“, за што „Слободен печат“ веќе пишуваше.

Собранието стокмено, Мицкоски го чека мандатот до 8 јуни

Официјалните одговори од партиите се дека разговорите сè уште траат. Портпаролот на ВМРО-ДПМНЕ Наум Стоилковски во одговор на новинарско прашање на денешната прес-конференција рече дека уште нема ништо конкретно околу составот на идната влада.

Во врска со претстојните активности на Собранието викендов спикерот Африм Гаши рече дека веќе имале неформална средба со претставници на партиите и сега се чека да се формализираат пратеничките групи и да се изберат координаторите за да се свика следната седница. Во врска со тоа што ќе биде прво на дневен ред Гаши рече дека „како коалиција која е веќе на повидок меѓу ВМРО-ДПМНЕ, ЗНАМ и „Вреди“ ќе се почне со новата организација на министерствата и ресорите.

– Сакаме прво да го донесеме тој закон, за да може Владата која ќе се бира да биде избрана во рамките на тој закон и таа нова организација. Затоа ќе се потрудиме заеднички со сите партии во Собранието да се договориме тој закон да биде еден од првите што ќе биде поставен на пленарната седница. Би сакале да го решиме и прашањето со градоначалниците, ако најдеме законско решение кое е во рамките на Уставот и законите и во интерес на граѓаните. Сега сме исправени пред предизвикот да имаме носители на општините кои ќе се изберат за пет-шест месеци, па после седум-осум месеци, пак да има локални избори. Тоа не е во ред и е спротивно е на Уставот некој да се избере со четиригодишен мандат, а некој со исти гласови, на исти избори, да се избере за мандат од осум месеци – рече Гаши во интервју за „Радио Слободна Европа“.

Во врска со ставот на ДУИ дека „Вреди“ се нелегитимен претставник на Албанците затоа што „Вреди“ има помалку пратеници, а ќе влезе во Владата и дека се нарушува духот на Рамковниот договор, Гаши одговори дека принципот на коалицирање победник со победник не е дел од Рамковниот, ниту од Уставот.

– Човек кој го знае Рамковниот договор и Уставот на Р.С. Македонија јасно му е дека тоа воопшто не е дел од Рамковниот договор. Можеби тој заборавил, тоа било „Мајски договор“ кој го потпишал со Никола Груевски и кој самиот го прекрши, но таквиот договор никогаш не беше дел од Уставот и не стана. И не може да има таков договор во Уставот, затоа што се коси со секое демократско право. Владата се прави со 61 пратеници, со мнозинство, а од друга страна албанската коалиција „Вреди“ доби 107.000 гласови со што потполно го носи легитимитетот на Албанците во ова Собрание – рече Гаши.

Ахмети: Загрозен е Охридскиот договор

И додека идното парламентарно мнозинство се подготвува за своето владеење, опозициската ДУИ и нејзините партнери во Коалицијата „Европски фронт“ не можејќи да се помират со фактот дека следните четири години ќе бидат во опозиција, вчера во Тетово организираа средба на која претседателот Али Ахмети порача дека е загрозен Охридскиот договор и побара да се почитува легитимитетот. „Европскиот фронт“ усвои и декларација и најави дека ќе ја извести меѓународната заедница.

„Ја наведуваме неопходноста од спроведување на консензуалната демократија во согласност со духот на Охридскиот договор и Уставот. Повторуваме дека владините коалициски партнери мора да бидат определени од политичката волја на двете најголеми заедници во земјата, Албанците и Македонците, како и легитимните претставници на другите заедници, изразени на слободни, фер и демократски избори, во формата на обичајното право имплементирано во нашата земја, кое овозможува легитимност, функционална демократија, социјална кохезија, консензуалност и правична застапеност во носењето одлуки. Затоа, демократијата кај нас може да биде функционална и стабилна само кога мнозинската заедница ги почитува легитимните претставници на политичката волја на Албанците, Турците, Ромите, Бошњаците и другите. Консензуалната демократија кај нас значи организирање на заедниците во политички партии и учество на избори за стекнување на легитимитетот на нивните сонародници и оваа волја на нашите заедници мора да се почитува од мандатарот. Непочитувањето на легитимитетот овозможува воспоставување на етничка хегемонија и претставува понижување кон Албанците, Турците, Ромите, Бошњаците и другите. Ова моноетничко мнозинство, кое го нарушува легитимитетот на другите етнички заедници, го оптоварува соживотот, демократијата и тоа не треба да го дозволиме сите заедно. Ние, домашните сили и меѓународната заедница, како гаранти на Охридскиот договор и олеснувачи на Мајскиот договор, не смееме да дозволиме враќање назад, поништување на досегашните заеднички достигнувања и мора да спречиме повторување на непочитување на политичката волја и легитимитетот и на суверениот затоа што сите сносиме одговорност за мирот, безбедноста, стабилноста на нашата земја и регионот“ се истакнува во политичката декларација на „Европскиот фронт“.

Претходно од крилото на Алијансата на Албанците преводено од Зијадин Села порачаа дека „Вреди“ добила најмалки министерства досега.

– Во текот на овие три децении, Албанците воделе најмалку 5 од 15 министерства, 6 од 15 и на крајот 8 од 16 министерства, без да се споменуваат министрите без ресор и вицепремиерите. Се случува за прв пат Албанците да водат само 4 министерства во најавената влада, од 16 министерства. Уште полошо, ќе направат законски измени за да бидат 4 од 19, што ќе биде политичко-институционално егзекутирање на Албанците во РСМ – соопшти партијата на Села.