За време на енергетското реновирање на Градскиот музеј во хрватскиот град Чазма, вредно 1,7 милиони евра, откриено е вистинско археолошко богатство. На длабочина од околу 2,5 метри под зградата, пронајдени се остатоци од ѕидовите на средновековна епископска тврдина од 13 век, што ја потврдува долгогодишната претпоставка за нејзиното постоење.

Покрај тоа, пронајдени се и остатоци од помлад ѕид од 15 век, што дополнително ги изненади истражувачите.

„Очекувавме да најдеме остатоци од 15 век, но откривањето на постар ѕид од 13 век беше неочекувано и многу значајно. Тоа докажува дека Чазма бил важен центар дури и пред да се спомене во пишаните извори“, вели директорката на Градскиот музеј, Маја Чепетиќ Рогиќ.

Зградата на денешниот музеј, изградена во средината на 18 век како воен граничен имот, се наоѓа на археолошко наоѓалиште заштитено од Министерството за култура.

Од основањето на Загрепската епархија, Чазма е сопственост на загрепските епископи, кои уживале самостојноста надвор од кралската власт. Епископите често престојувале во Чазма, а нивните резиденции одразувале раскош и политичка моќ. Тврдината била обновена во 15 век со учество на италијански мајстори, кои ги донеле најсовремените европски трендови. Пронајдените артефакти, како што се остатоците од глинени печки, накит и садови, сведочат за богатството и софистицираноста на таа ера.

„Загрепските епископи биле меѓу најбогатите во хрватско-унгарското кралство, а Чазма бил еден од клучните градови во Славонија во средниот век“, објаснува Чепетиќ Рогиќ.

Градот имал шест цркви, голема тврдина и стратешка позиција, што го потврдуваат римските патишта што минувале низ ова подрачје. Тврдината овозможувала надзор на широка област, од Медведград до Посавина, што ја правело привлечна цел за Османлиите.

Освен тврдината во центарот на градот, Чазма изобилува со други археолошки локалитети. Особено е значајна тврдината Гумник во селото Босиљево, речно утврдување на вливот на реките Глоговница и Чесмо, кое градот Чазма неодамна го купи. Историски приказни се поврзани со оваа тврдина, како што е битката на војниците од семејството Ердоди против Османлиите во 16 век, но и легендата за затворањето на кралицата Марија од Анжу во 14 век.

Историски личности како што се епископот Стефан втори, канцелар на кралот Андреј први, и војводата Коломан, брат на кралот Бела четврти, оставиле длабок белег во Чазма.

Најновите наоди ќе бидат документирани и обработени во согласност со стандардите за заштита, со користење на георадар, фотографија и слични анализи. Како градските ѕидини ќе бидат претставени на јавноста ќе зависи од одлуката на Министерството за култура и проектот за реновирање на музејот.

„Нашата цел е музејот да стане место на гордост за локалното население и привлечна дестинација за туристите“, вели Чепетиќ Рогиќ.