Крвните групи ја опишуваат богатата разновидност на хемикалиите прикажани на површината на нашите црвени крвни зрнца. Меѓу најпознатите крвни групи се А и Б, кои можат да бидат присутни заедно како АБ, поединечно како А или Б или генерално присутни како нулта.

Дури и во овие главни крвни групи, постојат суптилни варијации кои произлегуваат од мутации на одговорните гени.

Истражување на научниците

Сега геномските истражувања открија јасна врска помеѓу генот на подгрупата А1 и раниот почеток на мозочниот удар.

Истражувачите собрале податоци од 48 генетски студии, кои опфатиле приближно 17.000 луѓе со мозочен удар и речиси 600.000 луѓе од контролна група без мозочен удар. Сите учесници биле на возраст од 18 до 59 години.

Истражувањето на целиот геном открило две локации силно поврзани со пораниот ризик од мозочен удар. Еден се поклопил со местото каде на гените за крвната група. Друга анализа на специфичните типови гени на крвната група потоа открила дека луѓето чии гени се кодирани за варијација од типот А имале 16 отсто поголеми шанси да доживеат мозочен удар пред 60-тата година, во споредба со популацијата на другите крвни групи. За оние со геном за групата нулта1, ризикот бил помал за 12 проценти.

Дополнителен ризик

Истражувачите, меѓутоа, забележуваат дека дополнителниот ризик од мозочен удар кај луѓето со крвна група А е мал, па затоа нема потреба од дополнителна претпазливост.

„Сè уште не знаеме зошто крвната група А би претставувала поголем ризик, но тоа веројатно е поврзано со факторите на згрутчување на крвта, како што се тромбоцитите и клетките што ги обложуваат крвните садови, како и другите циркулирачки протеини, од кои сите играат улога во развојот на крвните згрутчувања“, вели авторот и васкуларен невролог Стивен Китнер од Универзитетот Мериленд.

Додека наодите на студијата може да изгледаат алармантни, таа крвна група може да го промени ризикот од ран мозочен удар. Секоја година во САД, нешто помалку од 800.000 луѓе доживуваат мозочен удар. Повеќето од овие настани, околу три од четири, се случуваат кај луѓето постари од 65 години, со тоа што ризиците да се удвојуваат секоја деценија по 55-тата година од животот. Исто така, луѓето вклучени во студијата живееле во Северна Америка, Европа, Јапонија, Пакистан и Австралија, а луѓето од неевропско потекло сочинуваат само 35 отсто од учесниците.

Новите истражувања од помош

Идните студии со поразновиден примерок би можеле да помогнат да се разјасни значењето на резултатите.

„Јасно е дека ни требаат повеќе последователни студии за да ги разјасниме механизмите на зголемениот ризик од мозочен удар“, вели Китнер.

Уште едно клучно откритие на студијата дошло од споредувањето на луѓето кои имале мозочен удар пред 60-тата година од животот со оние кои имале мозочен удар по 60-тата година. За ова истражувачите користеле збир на податоци од околу 9.300 луѓе постари 60 години кои имале мозочен удар и околу 25.000 контролни луѓе постари од 60 години кои немале мозочен удар. Тие откриле дека зголемениот ризик од мозочен удар во крвната група А станал незначителен кај групата со доцен почеток на мозочниот удар, што укажува на тоа дека мозочните удари кои се случуваат на рана возраст може да имаат различен механизам во споредба со оние што се случуваат подоцна.

Мозочниот удар кај помладите луѓе се со помала веројатност дека ќе бидат предизвикани од таложење на масните наслаги во артериите (процес наречен атеросклероза), а поголема е веројатноста да биде предизвикан од фактори поврзани со формирање на згрутчувања, велат авторите.

Студијата исто така открила дека луѓето со крвна група Б имаат околу 11 отсто поголеми шанси да доживеат мозочен удар во споредба со контролната група без мозочен удар, без оглед на нивната возраст. Претходните студии покажуваат дека делот од геномот што ја шифрира крвната група, наречен „АБО локус“, е поврзан со калцификацијата на коронарните артерии, која го ограничува протокот на крвта и срцевиот удар. Генетската низа за крвните групи А и Б е поврзана и со малку поголем ризик од крвни згрутчувања во вените, што се нарекува венска тромбоза, пишува „Сајенс алерт“.