Веднаш откако ќе влезете во средното училиште Снијадек во Варшава, има црвена плоча што ги прогласува за безбедни ЛГБТИ учениците.

„Го избрав ова училиште затоа што само сакав да бидам своја“, објаснува младата Стејси.

15-годишната девојка е трансродова и се преселила во полскиот главен град од мало село кое таа го нарекува „многу конзервативно“. Таму морала да го скрие својот идентитет, по голема цена за нејзиното ментално здравје, пишува Би-Би-Си.

„Тогаш не сакав повеќе да живеам. Сега сум добро. Се чувствувам подобро“ раскажува таа.

Средината во која пораснала Стејси не го олеснила животот. ЛГБТИ заедницата во Полска се соочува со години на непријателска реторика од високите политичари. Земјата постојано е рангирана на дното во ЕУ во однос на заштитата на правата на овие луѓе.

Но, на изборите минатиот месец, конзервативната партија Право и правда, или ПиС, го загуби своето мнозинство. Ако опозициската коалиција го презме тронот како што се очекува, ЛГБТИ активистите се надеваат на промена и во тонот и во политиката.

Училиштето Снијадек е нешто како оаза во Полска. Секој петок во ова училиште се нарекува „Реинбоу фрајдеј“, иницијатива која треба да им помогне на младите да ја разберат различноста и да се чувствуваат прифатени. Во еден од ходниците, студентите поставија штандови со фотографии на познати личности кои се хомосексуалци и лезбејки и приказни на активисти за правата од целиот свет.

„Во моето минато училиште, едно дете секогаш ме здодеваше. Сега живеам на 200 километри од дома само затоа што ова место е толку толерантно“, објасни една од соученичките на Стејси.

Лидерот на ПиС, Јарослав Качински, редовно го осудува „лудилото“ на луѓето што се „декларираат“ како геј или го менуваат полот и ја обвинува ЕУ за увоз на „вонземски идеи“ во католичка Полска.

На околу еден час возење од Варшава се наоѓа градот Скиерниевице, со централен плоштад со калдрма и изобилство продавници за женска облека. Во 2019 година, локалниот совет донесе резолуција „за одбрана на бракот и семејството“ во која се зборува за заштита на децата од „развратот“.

Се изјасни против „вулгарните“ Паради на гордоста на ЛГБТИ заедницата и во корист на задржување на забраната за истополови бракови и посвојување, соочени со наводен „напад“ врз полското семејство.

„Се чувствувам многу, многу лошо. За мене е страшно. Живеам во Европската унија. Но каде се вредностите на ЕУ? Толеранција? Слобода? Каде?“ прашува младиот Матеуш.

18-годишникот, кој себеси се опишува како „левичар, квир активист“, цел живот живее во Скиерниевице.

Тој вели дека морал да бега од луѓето кои сакале да го нападнат физички и дека се плаши секогаш кога локалните фудбалски навивачи ќе поминат покрај него. За него, резолуцијата на Советот беше дел од растечкиот „бран на омраза“.

„Не сакам да го уништам полското семејство. Сакам да живеам. Едноставно е“ вели тој.

Резолуцијата во Скиерниевице беше една од десетиците слични документи усвоени од советите низ Полска и осудени од активисти за создавање на, како што ги нарекоа „зони без ЛГБТИ“. Оттогаш тие водеа напорна кампања за да се повлечат таквите повелби.

Тие јавно ги „избркаа“ советите со тоа што ги вклучија во онлајн „Атлас на омразата“, а потоа лобираа да се повлече финансирањето од ЕУ за прекршување на европските закони за еднаквост.

Полска моментално е во политичка неизвесност откако ПиС освои најмногу гласови минатиот месец, но не доволно за да владее сама. Сите други партии ја отфрлија можноста да им се придружат, но премиерот доби повеќе време да преговара.

Опозицискиот лидер, Доналд Туск, вети дека ќе ги легализира граѓанските партнерства, но неговата коалиција има широк опсег.

Левичарската партија Левица, која ја поддржува целосната брачна еднаквост, имаше полоши резултати од очекуваното на гласачките места. Социјално-конзервативниот Трет пат излезе посилен, што најверојатно ќе му даде посилен глас во владата.

Покрај тоа, претседателот на Полска, кој е пријател на ПиС, Анджеј Дуда, останува на функцијата уште две години, со овластување да го блокира секое законодавство.

Претседателот Дуда го искористи своето прво вето пред речиси една деценија, сопирајќи го предлог-законот за полесно да се добие признавање на промената на полот.

Тоа ги остава трансродовите лица во Полска во извонредна ситуација да мораат да ги тужат своите родители за да го променат нивниот правен пол. Законодавството што се користи беше дизајнирано за сосема друга цел.

Во сопствениот случај, еден родител се спротивставил и биле потребни речиси четири тешки години пред судот на крајот да му дозволи да се идентификува, легално, како маж.

Активистите не се откажаа да го подобрат тоа, или други големи проблеми како истополовите бракови и посвојувањето. Но, засега имаат „спасувачки пакет“ мерки кои би можеле веднаш да го подобрат животот на ЛГБТИ луѓето. Тоа вклучува крај на говорот на омраза преку медиумите и класификација на нападите врз луѓе поради нивната сексуална ориентација како специфично злосторство од омраза.