Иако се наметна со своите миротворни мисии на неколку фронтови во светот, откако во јануари ја презеде функцијата претседател на САД, сепак извесно е дека Доналд Трамп нема да ја добие Нобеловата награда за мир што толку очајно ја посакува оваа година. Тогаш, кои се фаворитите на Норвешкиот Нобелов комитет за Нобеловата награда за мир?, пишува АФП, пренесува Франс 24.

Нобеловата награда ќе биде објавена во петок во 11 часот по локално време во Осло, во прилично мрачен контекст: од 1946 година, кога почнаа да се водат овие статистики, бројот на вооружени конфликти никогаш не бил толку висок како во 2024 година, според шведскиот универзитет во Упсала.

„Не, нема да биде Трамп оваа година“, изјави за АФП шведскиот професор Питер Валенстин, експерт за меѓународни односи.

„Можеби следната година? Дотогаш, прашината ќе се слегне врз неговите различни иницијативи, особено за кризата во Газа“, додаде тој.

Експертите сметаат дека репутацијата на американскиот претседател како „миротворец“ е премногу голема и изразуваат загриженост за влијанието на неговата линија „Америка на прво место“.

„Надвор од неговите обиди да посредува во Газа, гледаме политики што се спротивни на намерите и принципите на Нобеловиот тестамент, односно меѓународната соработка, братството меѓу народите и разоружувањето“, вели Нина Грегер, директорка на Институтот за мировни истражувања во Осло (PRIO).

Повлекување од меѓународни организации и мултилатерални договори, трговска војна „дури и против стари пријатели и сојузници“, антиданска реторика, употреба на војската во американските градови, напади врз академската слобода и слободата на изразување… листата на поплаки е долга.

„Ја гледаме целата слика“, објаснува Јирген Ванде Фриднес, претседател на петчлениот комитет што ја доделува Нобеловата награда за мир.

„Она што е важно е организацијата или личноста како целина. Но, она што го гледаме прво и најважно е што тие конкретно постигнале во служба на мирот“, вели тој.

„Не премногу контроверзен“ добитник на Нобелова награда?

Оваа година, 338 поединци и организации се номинирани за Нобелова награда, список кој остана тајна 50 години. Десетици илјади луѓе (пратеници и министри од сите земји, поранешни лауреати, некои универзитетски професори, членови на Нобеловиот комитет итн.) можат да поднесат име како кандидат.

Во 2024 година, Нобеловата награда му беше доделена на Нихон Хиданкјо, организација на преживеани од бомбардирањата на Хирошима и Нагасаки која води крстоносна војна против нуклеарното оружје.

Во отсуство на јасен фаворит, во Осло се споменуваат различни имиња: суданската волонтерска мрежа на ќелии за итна интервенција (ERR), Русинката Јулија Навалнаја, вдовица на опозицискиот лидер Алексеј Навални, или мисијата за набљудување на изборите на ОБСЕ (OBIDDH).

Во последниве години, во изборот на Нобеловиот комитет, „видевме враќање кон работите малку поблиску до класичните идеи за мирот, додека ја одржуваме врската со човековите права, демократијата, слободата на печатот и жените“, вели Халвард Леира, директор за истражување во Норвешкиот институт за меѓународни односи (NUPI).

„Мојата интуиција е дека оваа година за наградата ќе биде избрана личност која не е премногу контроверзна“, вели тој.

Комитетот за Нобелова награда за мир би можел затоа повторно да ја нагласи својата посветеност на светскиот поредок оспорен од Доналд Трамп, со тоа што ќе му ја додели наградата на генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, и/или агенција на ОН, како што се УНХЦР или палестинската агенција за бегалци (УНРВА).

Исто така, би можела да се издвои меѓународната правда – Меѓународниот суд на правдата на ОН (МСП) или Меѓународниот кривичен суд – или слободата на печатот под закана, со доделување награди на невладини организации како што се Комитетот за заштита на новинарите (ЦPJ) и Репортери без граници (РСФ). Или би можело да се одлучи за изненадување, како што често прави.

Израел: Семејствата на заложниците бараат Трамп да добие Нобелова награда за мир