На 20 и 21 март се одржа 15-тиот состанок на Поткомитетот за правда, слобода и безбедност меѓу ЕУ и Албанија.

Претставниците на Европската комисија и албанските власти разговараа за најновите случувања во областа на реформите во правосудството, антикорупцијата, основните права, азилот и миграцијата, визната политика, борбата против организираниот криминал, борбата против перењето пари и против тероризмот.

Со состанокот копретседаваа Алберто Камарата, раководител на единицата за Албанија и Северна Македонија во Генералниот директорат за соседска политика и преговори за проширување на Европската комисија Адеа Пирдени, државен министер за антикорупција и јавна администрација на 20 март и Бесфорт Ламаллари, заменик министер во Министерството за внатрешни работи на Албанија на 21 март.

Комисијата го оцени континуираниот напредок во спроведувањето на реформите во правосудството. Важноста од навременото усвојување на неопходните транзициски мерки и навременото завршување на процесот на привремена реевалуација на судиите и обвинителите (ветинг) во жалбата, без да се наруши квалитетот на судската ревизија, како и потребата од систематско упатување на случаите со криминални елементи на проверка во обвинителството.

Комисијата потсети на потребата од континуирана консолидација на независноста и интегритетот на судството, како и итни напори за намалување на бројот на нерешени предмети на сите нивоа на судови.

Потребни се континуирани напори за стекнување на високи стандарди поставени со проверката за работата на независните институции за судството. Комисијата ја нагласи потребата да се гарантира целосно транспарентен и конкурентен процес на селекција за континуирано обновување на членството на Високиот судски совет и Високиот обвинителски совет.

Комисијата ги оцени тековните резултати на специјализираните тела за борба против корупцијата и организираниот криминал и повика овие напори дополнително да се интензивираат. Комисијата повика на консолидирана имплементација и зголемена ефикасност во спречувањето на корупцијата, особено во ранливите сектори. Комисијата, исто така, потсети на потребата да се одговори на извонредните препораки на ГРЕКО.

Во однос на основните права, Комисијата ја подвлече потребата од напредок во областа на слободата на изразување, слободата на медиумите и плурализмот, како и усогласување со правото на ЕУ за заштита на податоците. Комисијата ја нагласи важноста од справување со тековните предизвици поврзани со правата на сопственост, вклучително и корупцијата. Комисијата ја повтори потребата од брзо усвојување на преостанатите имплементирачки легислативи за заштита на националните малцинства во согласност со принципот на самоидентификација и спроведување на заложбите за вклучување на Ромите, преземени на министерско ниво.

Во областа на внатрешните работи, Комисијата го ценеше континуираниот ангажман и оперативна соработка со агенциите на ЕУ, особено со Фронтекс и Европол, како и со земјите-членки на ЕУ, како и доброто спроведување на Заедничкиот акционен план против тероризмот. Комисијата ја повика Албанија да ја зајакне соработката со Агенцијата на ЕУ за дроги и да формира национална опсерваторија за дрога, како и систем за рано предупредување.

Комисијата, исто така, побара од албанските власти да формираат и дополнително да ја зајакнат канцеларијата за наплата на имотот. Комисијата дополнително побара од албанските власти да продолжат со консултациите со ЕУ за подзаконските акти поврзани со законот за одгледување канабис за медицинска и индустриска употреба. Албанија ја повтори својата посветеност на најдобрата можна употреба на новата електронска платформа за историја и собирање податоци за организиран криминал, сериозни криминални дејства и корупција.

Во однос на миграцијата, Комисијата го ценеше добриот напредок на Албанија во спроведувањето на Акциониот план на ЕУ за Западен Балкан усвоен во декември 2022 година. Комисијата дополнително побара воспоставување соработка за реадмисија со главните земји на потекло, за да се гарантира ефективно враќање на лицата кои немаат право на престој.

Во однос на азилот, Комисијата побара од Албанија да продолжи со напорите за спроведување на законот за азил и особено да гарантира правилен пристап до процедурите за азил. Комисијата го пофали подобреното споделување на податоците за миграцијата и азилот со службите на ЕУ.

Албанија продолжува да ги исполнува условите за визна либерализација и постигна напредок во справувањето со минатогодишните препораки.

Сепак, Комисијата побара од Албанија дополнително да ја усогласи својата визна политика со списокот на ЕУ на трети земји на кои им се потребни визи на ЕУ и потсети дека сезонското укинување на визите не е во согласност со правото на ЕУ.

Албанските власти мора да продолжат да се справуваат со големиот број неосновани барања за азил на албанските граѓани во земјите-членки на ЕУ и во земјите поврзани со Шенген системот.

Комисијата ги ценеше тековните напори за подобрување на соработката и постигнување опипливи резултати со најпогодените земји од ЕУ.

Комисијата го ценеше отстранувањето на Албанија од сивата листа на Работната група за финансиска акција (ФАТФ).