Какви би биле нашите омилени книги без илустрации? Колку илустраторот помага во развојот на детската фантазија? „Најверојатно би биле бели, би биле пак убави, ама бели. Илустраторот или илустрацијата, освен тоа што помагаат во стимулирање на имагинацијата на младиот читател, имаат визуелна привлечност, тие исто така и му помагаат да го разбере текстот, полесно да го поврзе дејствието, предметите со зборовите од приказната“, ни рече Александра Филиповска. Нејзината колешка илустраторка, Катерина Николовска, вака ни објаснува: „Прво да нагласам дека и текстот, само по себе како текст си има посебен начин на комуникација со деца и посебен поттик на развој на фантазија. Но илустрацијата е тука за да го збогати тоа, и да ги прошири уште повеќе нивните граници на фантазија, особено кога се работи за едукативни книги, каде сметам дека текст, на пример, со опис на животно, би бил бесмислен без илустрација“.

Катерина Николовска: Не верувам дека постои дете што не сака илустрирани книги

Катерина Николовска во светот на илустрациите влегла уште од дете.

– Не верувам дека постои дете што не сака илустрации или илустрирани книги. Од таму почна сè, да ги читам, разгледувам, прецртувам. Се вљубив во боите, формите што ги гледав, приказните што тие ми ги збогатуваа. Па така, и понатаму во животот продолжив да читам и да цртам, и тоа задоволство ме доведе до можноста и јас да бидам таа што ќе црта за следните генерации деца да уживаат во нови илустрирани книги – вели Катерина.

Катерина ги илустрираше популарните „Бајки од Македонија“. Вели дека инспирацијата ја наоѓа во секојдневието околу неа и дека не можеш да твориш нешто што ти е непознато. Секако, бидејќи се работи за бајки, ги надополнувала работите со нејзината фантазија. Сепак, основното го црпела од работите што ги знаела, емоциите што ги доживувала, ликовите кои ги запознавала, експресиите што ги гледала.

– Среќа, тага, страв, љубомора, завист, лутина. Тоа се универзални емоции, кои ни се познати на сите и кои сите ги разбираме визуелно, без притоа да прочитаме што било околу тоа. Сите имаме општа слика за естетика на убавото, естетика на грдото. Но тоа што мене лично ми беше предизвик е тоа како работите што ги знам, што сите ги знаат, што се сметаат за универзални и можат да се прикажат на едноставен начин, да ги прикажам преку моја перспектива, на мој автентичен и современ начин, и каде сум можела да оставам мој печат и трошка моја емоција во тој момент – објаснува таа.

Како учесничка на многу детски работилници каде што имала блиско видување во светот на децата денес, Катерина вели дека нешто што најмногу децата сакаат да цртаат се ликови во кои се препознаваат себеси и ликот херој од самата приказна.

– Секогаш тоа е лик кој веќе постои како илустрација. Најчесто самите почнувале со цртање, а подоцна ми барале да им доцртам нешто, а тие да си го обојат. Најуникатно нешто што ми побарале на работилница, конкретно деца од едно драмско студио во Скопје со задача да напишат сценарио на хорор приказна, беше да им нацртам девојче со нож во рака! (се смее, н.з). Иако ме изненади, тоа беше прифатено како многу возбудливо и забавно, а во исто време предизвик да се работи на таква содржина со деца. На крај сите си го „сликнаа“ цртежот, а оригиналот си остана кај авторот на приказната.

Катерина смета дека многу е важно илустратортите да се поддржуваат меѓусебно и заеднични да се мотивираат. Во денешно време со развојот на дигиталната илустрација секојдневно се појавуваат нови илустратори, а од жените автори на детски книги Катерина ги издвојува Диана Судика, Луси Флеминг и Катрин Хонеста.

Ема Грековска Марковска: Девојчето и мечето живеат сплотено и во хармонија

Уметницата и илустраторка Ема Грековска Марковска е наша иселеничка во Канада. Еве каков поздрав ни испрати оттаму:

– Девојчето од илустрациите е родено во место притиснато меѓу плажите на Тихиот Океан и венец на планини кои се шират до недоглед, а се обраснати со една од најголемите прашуми во светот. Човекот тука си изградил живеалиште позамувајќи парче хабитат од мечките, китовите, лососите, меѓу останатите многубројни животни карактеристични за ова катче од планетата Земја. Оттука е инспирацијата за моите бројни илустрации. Девојчето и мечето живеат сплотено и во хармонија. Се сакаат, се почитуваат безрезервно, внимавајќи грижливо еден на друг и се дружат само во светот на мечтите – вели Ема.

Александра Филипоска: Комуникацијата со деца секогаш вродува  интересни идеи и смешни сцени

Александра Филипоска е дипломирана уметница, отсек Рекламен дизајн, и вели дека цел живот нешто црта, но никогаш тоа не било детска илустрација. Но пред некоја година имало конкурс за дизајнери илустратори на Движењето „Браво сине“, во соработка со „Арс ламина“ на кој одлучила да се пријави, да си ја проба среќата, и оттаму започнало сè. Тоа бил моментот кога сфатила дека сака да го работи ова што сега го работи.

„Мали огласи“ бил првиот посериозен проект што го работела како книга со детски илустрации, а авторот ја пофалил, без да навредиме никого, дека илустрациите се подобри од оригиналот.

– Требаше да биде книгичка со неколку илустрации, ама некако во текот на самиот процес прерасна во една голема илустрирана сликовница, чиишто илустрации само го дополнуваат феноменалниот текст на Дејан Алексиќ. Комплиментот од авторот беше искрено задоволство да се слушне, и секако, за мене тоа беше голем поттик и мотивација да продолжам да работам во оваа насока – ни рече Александра.

Бидејќи е во постојан контакт со децата кои се инспирираат од нејзините цртежи, Александра забележува што тие најмногу сакаат да цртаат.

– Комуникацијата и контактот со деца секогаш вродува многу интересни идеи и смешни сцени. Мислам дека најмногу сакаат да цртаат животни: маче, куче, еднорог, жаба, сладолед, мува… – додава таа.

Нагласува дека во последниве неколку години илустрацијата доживува многу голема експанзија и како резултат на тоа во последно време има одлични жени илустраторки. Меѓу многуте кои ѝ се омилени, ни ја посочи Беатрис Блу.

Калиопи Трпчева: Да работиш за деца, треба да си едно големо дете

Калиопи Трпчева е сликарка, графички дизајнер и едукатор, авторка на „Радосница“, а нејзините илустрации секогаш содржат цела приказна.

– Да работиш за деца треба да си едно големо дете, па затоа и воопшто не ми е тешко на ваквиот предизвик (се смее, н.з.). Пред сè сакам премногу колорит, едноставност во ликовите, ме прави среќна кога преку моите илустрации децата ќе се насмевнат, ќе се подзамислат и ќе се развеселат – ни рече Калиопи.

Во илустративните видеа Калиопи развива и цели приказни, па ја прашавме дали некогаш размислувала да се посвети и на пишување книги за деца?

– Сите мои илустрации се една голема приказна на мојот живот. Од 2009 година почнав да илустрирам случки од мојот живот. А пишувањето го оставам на тие што тоа го знаат подобро од мене, јас раскажувам преку слики – вели таа.