Неодамна литванската престолнина беше прогласена за најдобра летна дестинација за 2025 година, а Ужупис, самопрогласената република во рамките на Вилнус, се издвои од нејзината листа на многу атракции.

Со површина од само 0,6 квадратни километри, овој најмал, но многу интересен округ е одделен од Стариот град со реката Вилнус. Во раните 1990-ти, беше напуштен и запоставен, а потоа на 1 април 1997 година, жителите решија да ги земат работите во свои раце, пишува „Пункуфер“.

Донекаде саркастично, тие прогласија независност на 1 април и го претворија Ужупис во прекрасна населба, вистинска оаза на уметници и интелектуалци со свој граничен премин, валута (верувале или не, се вика еврохорор), влада, знаме, химна, претседател, устав и, најважно, слободен дух.

Сè всушност започна во 1996 година, кога група студенти на Академијата за уметности во Вилнус основаа уметничка заедница во куќа покрај реката Вилнус. Иницијативата доби голема поддршка од сограѓаните, па во 2002 година уметниците и властите на Вилнус се согласија заеднички да го основаат Уметничкиот инкубатор Ужупис, место кое стана познато по своите постојано менувачки скулптури и инсталации на отворено.

Во Ужупис влегувате преку мостот, каде што, логично, ќе добиете печат во вашиот пасош. Тоа е исто така главното место во Вилнус за поставување љубовни катанци. А под самиот мост се наоѓа таканаречената Лулашка на судбината, една од најголемите туристички атракции во овој боемски кварт. Оттаму можете да ја видите Сирената, или Камилата на Ужупис, но бидете внимателни! Бидејќи легендата вели дека ако го гледате доволно долго, може да ве заведе и да ве натера да посакате засекогаш да останете во оваа независна република во Вилнус.

Тука е и познатиот Ангел од Ужупис, а гласините велат дека идејата за поставување на оваа скулптура потекнува од никој друг туку од Далај Лама, кој ја посетил Литванија во 1991 и 2018 година. Иако звучи интересно, бронзената статуа е всушност граѓански почит кон Зенонас Штеинис, ангелот чувар на Ужупис и голем уметник и активен член на локалната заедница, кој во голема мера помогнал некогаш незабележливото подрачје да се трансформира во магичното место што го знаеме денес.

Ужупис има и свој устав, еден вид манифест составен од 41 член што совршено го опишува боемскиот начин на живот што ја карактеризира оваа необична република во главниот град на Литванија. Уставот е напишан за само три часа од Ромаш Лилеикис и Томас Чепаитис и објавен на табла на улицата Паупио. Преведен е на повеќе од 50 јазици, а водечкиот принцип е дека „секој има право да биде уникатен и да живее покрај реката Вилнела, додека таа има право да тече покрај секого“.

Ужупис ќе ве воодушеви со својата прекрасна дрвена архитектура, која ќе ве натера да помислите, барем за момент, дека сте залутале во далечно село, како и со Вилнускиот керамички еснаф. Всушност, тоа е мало студио каде што е оживеана древната уметност на грнчарството. Користејќи алатки од средниот век и археолошки наоди, мајсторите од Узупис рекреираат керамички предмети што ќе ве остават без зборови. Пијте кафе од една од овие шолји, или уште подобро, обидете се да направите една.

На територијата на Ужупис ќе го најдете и Бернардинскиот манастир, првиот католички женски манастир во Литванија, основан во 1485 година. Некогаш познат по својата прекрасна, голема библиотека, сега е дом на Академијата на уметностите, место со либерална и креативна атмосфера и добри вибрации. Во близина се Тибетскиот плоштад со скулптура од мандала и црквата Свети Вартоломеј од 1824 година, толку мала што речиси се вклопува со соседните куќи. За време на советската ера, била претворена во работилница за скулптури, а денес е дом на мала белоруска католичка заедница.