
Солзите ја чистат душата и го зајакнуваат телото: Како плачењето влијае на комуникацијата, расположението и хормоните?
Плачеме кога сме среќни, тажни, лути, фрустрирани и трогнати… Трогателните филмови, стресните настани дома или на работа, па дури и добрите вести како свадба или бебе можат да доведат до солзи. И понекогаш само треба да ги оставите солзите да течат.
Препорачано
Но, можеби не знаете дека плачењето може да има големо влијание врз вашето тело и ум. Водечките светски експерти за плачење оценија некои теории за плачење за „Хелти“. Што се случува пред, за време и после плачење?
1. Го ублажува стресот
Луѓето се единствениот вид кој плаче од емоции, но научниците сè уште не знаат точно како физичкиот чин на плачење е поврзан со нашите чувства. Зошто плачеме кога сме тажни (а понекогаш и среќни)? Една од придобивките од плачењето може да биде тоа што помага да се ослободи физичката напнатост од вознемиреноста. Плачењето настанува кога нашето тело се враќа од возбудена состојба „бори се или бегај“ во мирна состојба „одмор и обиди се“.
2. Ви го подига расположението
Иако можеби мислите дека плачењето ќе ве натера да се чувствувате подобро ако тоа значи дека стресот ви е ослободен – а понекогаш е така.
„Во анкетите, околу две третини од луѓето генерално велат дека се чувствуваат подобро по плачењето“, вели д-р Џонатан Ротенберг, професор по психологија на Универзитетот во Јужна Флорида.
Плачењето му помага на нашето расположение – само помалку отколку што веруваме. Експертот за плачење Ад Вингерхотс, автор на „Зошто само луѓето плачат“ и професор по општествени и бихејвиорални науки на Универзитетот Тилбург во Холандија, вели: „Ако одговорат со разбирање и поддршка, многу е поголема веројатноста да се чувствувате подобро отколку ако ве исмејуваат и ве натераат да се чувствувате засрамено. Подоброто расположение после плачење е резултат на добивање емоционална поддршка и утеха.“
3. Ја подобрува комуникацијата
Не е изненадувачки што плачењето кај луѓето прво еволуирало како начин на бебето да го привлече вниманието на својата мајка. Солзите на бебињата и децата додаваат визуелна компонента на овој плач за помош и се насочени кон одреден негувател кој може да ги види. Како возрасни, луѓето ја адаптирале оваа биолошка функција на емоционална.
„Возрасните солзи, како гласниот плач, најмногу ја пренесуваат пораката: Ми требаш, помогни ми!.Тоа е, конкретно, реакција на состојба на беспомошност, што е спротивно на борбата или бегството“, вели д-р Вингерхотс.
4. Помага да се постигнат целите
Солзите можат да бидат начин да предизвикаме специфична реакција која работи во наша корист. Дури и ако не сакаме свесно да манипулираме, нашето плачење може да има ефект да го неутрализира гневот и да ги натера другите да се чувствуваат виновни или повеќе склони да се усогласат со нашата волја. Плачењето може да помогне да се добијат социјални придобивки. Се чини дека има важна социјална функција за намалување на агресијата на другите во конфликтни ситуации.
5. Ослободување на токсини
Биохемичарот Вилијам Фреј спроведе неколку револуционерни истражувања за плачењето во доцните 1970-ти и раните 1980-ти, кои сугерираа дека солзите помагаат да се ослободи телото од несаканите токсини, бидејќи открил повисоки нивоа на одредени протеини во емоционалните солзи, што може да се должи на ослободувањето на нуспроизводи од стрес.
6. Природно средство за дезинфекција
Друга од наводните придобивки од плачењето е тоа што помага да се убијат бактериите. Вистина е дека солзите содржат лизозим, протеин кој може да ги уништи штетните молекули. Но, пред да мислите дека вашите солзи имаат исцелителна моќ, запомнете дека научниците допрва треба да го докажат тоа дефинитивно.
„Навистина нема добри докази кои покажуваат какви било здравствени придобивки од плачењето. Овие идеи опстојуваат бидејќи речиси и да нема наука за физиологијата на плачењето, а нашите народни верувања, кои учат дека плачењето е добро за здравјето, ја пополнуваат оваа празнина“, вели д-р Ротенберг.
7. Солзите им помагаат на очите
Солзите ги навлажнуваат очите и ги одржуваат здрави.
„Биолошката функција на солзите е да го одржуваат окото влажно или да го заштитат од пареа или остатоци што влегуваат во окото“, вели д-р Билсма.
Сепак, премногу плачење всушност може да ги иритира очите, предизвикувајќи тие да станат црвени и отечени по долго плачење.
8. Тоа е поврзано со половите хормони
Повисокото ниво на тестостерон може да значи дека мажите помалку плачат. За жените, промената на нивото на естроген може да го зголеми плачењето за време на ПМС и по породувањето. Но, колку често плачат мажите и жените има и културна компонента. Жените плачат многу почесто од мажите.
„Мажите честопати ги задржуваат солзите од страв дека општеството нема да ги гледа како силни или моќни – тие се условени да се срамат од солзите“, вели д-р Орлоф.
9. Има физички ефекти
Плачењето не е само емоционален чин – тоа е и физички. Возбудливи липања, главоболки, течење на носот и тресење на целото тело се само дел од ефектите што плачот може да ги има на вашето тело. Зошто се случува ова? Според д-р Ротенберг, тоа има врска со состојба на висока возбуда. Иако плачењето може да биде мост до помирна состојба, „во краток рок од неколку минути, постојат јасни докази дека чинот на плачење е многу возбудлив“.
„Луѓето кои плачат покажуваат зголемени отчукувања на срцето и зголемено потење. Во оваа смисла, плачењето е ‘вежба’ за телото. Сепак, вратата е сè уште отворена за хипотезата дека плачењето го смирува телото на долг рок – потребни ни се само повеќе студии кои ќе ги испитаат краткорочните и долгорочните ефекти“, д-р Ротенберг.