Замрзнат цели 112 милиони години, цел екосистем зачуван во килибар е откриен во еден каменолом во Еквадор. Од инсекти и полен, па сè до нишки од пајакова мрежа. Ова е прво големо откритие на килибар со инсекти во Јужна Америка, кое дава единствен увид во животот за време на Креда на јужната хемисфера, пишува „Саенс алерт“.

Килибарот, пронајден во каменоломот Геновева во Еквадор, зачувал најмалку пет видови инсекти, вклучувајќи различни видови муви, габични бубачки и оси. Пронајден е и доказ за активноста на пајаците во форма на фрагмент од пајакова мрежа. Начинот на кој се распоредени нишките сугерира дека мрежата можеби била изградена во стилот на современите пајаци ткајачи, иако ѝ недостасуваат лепливите капки типични за таквите мрежи.

„Овие наоди даваат директен доказ за влажен, со смола исполнет шумски екосистем и неговата членконожна фауна во екваторијална Гондвана за време на Креда“, објаснува палеобиологот Ксавиер Делкос од Универзитетот во Барселона и неговите колеги во трудот објавен во списанието „Комуникации за Земјата и животната средина“.

Гондвана била огромна древна копнена маса или „суперконтинент“ што почнал да се распаѓа за време на Тријас и Јура, формирајќи ги многу денешни јужни континенти, вклучувајќи ги Јужна Америка, Африка, Антарктикот и Австралија.

Редок килибар од јужната хемисфера

Килибарот е прилично чест на северната хемисфера, но на јужната е пронајден само повремено. За време на Баремскиот период, пред околу 122 милиони години, огромни количества смола создавале четинарски шуми низ целиот свет, кои доминирале над останатите растенија сè до пред околу 70 милиони години.

Оваа леплива супстанца – мешавина од карбоксилни киселини, етерични масла и јаглеводороди – им помагала на дрвјата да ги залечат оштетувањата и ги штитела од оние што сакале да им ги оштетат или инфицираат корењата и гранките. Овој килибар настанал од дрвја од семејството араукарија, кои биле широко распространети за време на Јура и Креда, а денес ги претставуваат само неколку видови во јужната хемисфера.

Делкос и неговиот тим идентификуваа два различни типа килибар во каменоломот – едниот настанал од смола која истекувала од корењата под земја; другиот над земјата, кога смолата дошла во контакт со воздухот и заробила инсекти кои се движеле низ дрвјата.

Научниците се надеваат на понатамошни истражувања

Иако килибарот со инсекти е најпознат, тој всушност е релативно редок. Повеќето познати наоѓалишта потекнуваат од смола од корењата, која обично содржи многу малку траги од други форми на живот. Сепак, дури и под земја, примероците од килибар од Креда од северната хемисфера обично содржат докази за габи кои се хранат со смола. Иако присутни, тие биле изненадувачки ретки во примероците од Геновева.

Тоа би можело да објасни зошто на ова наоѓалиште е пронајдено толку многу смола од корењата – можеби, како што сугерираат авторите, почвите биле толку заситени со вода што развојот на габи бил потиснат.

Над земјата, смолата можела да дејствува како леплива стапица, собирајќи неверојатно зачувани примероци од без’рбетници, кои сега можеме да ги проучуваме милиони години подоцна.

„Ова откритие и поврзаните остатоци од растенија во карпите што содржат килибар го прошируваат нашето разбирање за гондванската членконожна фауна и флора кои ги населувале шумите долж нејзиниот западен раб во периодот на голема трансформација на екосистемот“, пишуваат авторите.

Тие се надеваат дека идните истражувања на теренот ќе им овозможат на научниците подобро да разберат како јужноамериканската флора и фауна се поврзани со другите гондвански региони, каде што исто така е пронајден килибар, но сè уште не е детално истражен.