Стабилна цена на житата и на брашното, намалување на цената на маслото за јадење, зголемување на цената на млекото и на млечните производи, поскапо јунешко месо, стабилна цена на пилешкото, се очекувањата на експертите во врска со цените на храната во 2025 година. Прогнозите за цената на електричната енергија се дека тие и понатаму ќе се зголемуваат. Транспортните цени се намалуваат.

Ова се дел од производите и услугите што обично предизвикуваат најголема грижа на граѓаните. Податоците од Државниот завод за статистика и понатаму не се охрабрувачки. Во декември сме имале инфлација од 4,4 проценти во однос на ланскиот декември, како и мал пораст на трошоците во однос на ноември од 0,3 проценти. Сепак, Горан Малишиќ, претседател на Групацијата на мелничко-пекарската индустрија, вели дека оваа инфлација не е за изненадување, затоа што раст на инфлацијата во декември покажаа сите европски земји.

– Ние сме поврзани со некои берзански цени. На пример, цената на електричната енергија се зголеми за 200-300 проценти. Независно што домаќинствата имаат стабилна цена на електрична енергија, ние компаниите работиме на отворен пазар. И сега цената на електричната енергија е поголема од претходно за околу 120 проценти – вели Малишиќ.

Во пекарската индустрија, тој вели дека сега-засега цените се стабилни, освен ако нема некои поголеми зголемувања на цените на суровините, но тоа минимално би влијаело врз крајната цена.

– Секторот има доволно залихи. Од март, пак, на берзите почнуваат да опаѓаат цените во очекување на новата реколта – вели Малишиќ.

И неговиот колега Горан Ѓорѓиевски, претседател на Агробизнис комората при Сојузот на стопански комори, не очекува турбуленции во цената на лебот.

– Ако се погледнат податоците за инфлацијата на годишно ниво, може да се види дека поизразен раст има кај цените на овошјето, на зеленчукот, на месото. Мора да потенцирам дека 80 отсто од суровините за прехранбениот сектор се увезуваат, а наскоро може да се очекува тоа да биде и 90 проценти. Никој не сака да работи земјоделие, тоа мора да стане профитабилен бизнис. Сега агросекторот го мачи недостиг на работници, но и голем пораст на платите. Не можеме да очекуваме исти цени со зголемени плати – вели Ѓорѓиевски.

Палминото масло како никогаш е поскапо од сончогледовото

Директорот на велешката компанија „Малина“ Румен Смилевски, кој е влезен во бизнисот со брашно, масло за јадење, квасец… дава одговори за повеќе производи. И тој се сложува дека состојбата со житото во регионот е стабилна, а охрабруваат неговите очекувања за намалување на цената на сончогледовото масло за јадење, но и на палминото масло кое е широко употребувано во индустријата за храна.

– Со промената на власта во Америка, доларот скокна многу нагоре и со тоа се покачија цените на маслата за јадење пред Нова година. Сега доларот е јак и цените се враќаат назад. Имаме позитивни вести и во однос на намалување на цената на контејнерите. Во однос на сончогледовото масло, има залихи, неговата цена на берзата многу се качи, но верувам дека и за него плафонот е постигнат. Инаку, растот на цената на сончогледовото масло беше очекуван со оглед на слабата жетва насекаде во регионот и пошироко. Сметав дека ќе се балансира со другите масла, независно дали е од репка, пченка… Но, се случи нешто што јас никогаш не сум го забележал, палминото масло да биде поскапо од сончогледовото. Сепак, независно од тоа, палминото масло многу се троши во индустријата затоа што е постабилно, не може да ужегне – вели Смилевски.

„Слободен печат“ разговараше и со претставниците на млечната индустрија, но оттаму не стигнуваат добри вести. Тие велат дека опаѓаат количините на произведено млеко, не само кај нас, туку и во други земји во регионот, а дека со секоја нова нарачка се зголемуваат цените на амбалажата и на други суровини. Цената на млекото е стабилна, кај нас изнесува во просек 32 денари за еден литар и е повисока од просекот во регионот.

ЕУ го зголемува производството на пилешко месо

Македонија не може да се пофали со месна индустрија. Но, според специјализираниот сајт за пилешко месо www.poultryworld.net, во ЕУ ќе има раст на производството на пилешко месо.

„Пазарот може да се справи со овој раст на производството. Покрај зголемениот извоз, се зголемува и потрошувачката на месо од живина во ЕУ. Се очекува ова да достигне 25,2 килограми по глава на жител во 2025 година, што е речиси 10 килограми повеќе отколку на почетокот на векот. Во 2000 година, просечниот Европеец јадеше 16,4 кг живина годишно“, пишува специјализираниот сајт за пилешко месо.

Што се однесува до говедското месо, анализите покажуваат дека за неговото производство некои ставки ќе се зголемат, а некои ќе се намалат. Според предвидувањата на Управата за развој на земјоделството и храната од Ирска (Teagasc) цената на сточната храна не се очекува да се промени во 2025 година, цената на ѓубривата се очекува малку да се намали, така што вкупните трошоци за пасишта би се намалиле.

„Трошоците за гориво во 2025 година ќе зависат главно од еволуцијата на цените на суровата нафта. Тековните фјучерси сугерираат дека цените на суровата нафта ќе се намалат во 2025 година во однос на цените од 2024 година. Нашата прогноза е дека цените на горивата во 2025 година ќе бидат слични на оние што се плаќаат во 2024 година“, пишува во анализата на Управата.

Д-р Силвен Шарлбоа, канадски професор и истражувач специјализиран за дистрибуција и политика на храна, објави напис за говедското месо и соопшти: „Извинете љубители на говедско месо. Цените на говедското месо најверојатно ќе останат високи до средината до крајот на 2025 година, можеби дури и подолго. Сушите во Северна Америка принудија многу производители на говеда да ги намалат своите стада, што резултираше со потесни резерви“. Според канадската статистика, говедското месо е главен двигател на инфлацијата на храната во последниве месеци, надминувајќи ја општата инфлација.

 Се очекува раст на цената на струјата

Цените на енергијата се очекува да се зголемат на глобално ниво во 2025 година поради голем број фактори, вклучувајќи ја зголемената побарувачка, високите цени на големо, зголемените трошоци за производство, студеното време и намалените залихи на гас, објави energydigital.com

Интернационалната енергетска агенција (ИЕА) очекува глобалната побарувачка за електрична енергија да порасне за 4 отсто во 2025 година поради економското закрепнување, потребата од електрична енергија за напојување на вештачката интелигенција и проширувањето на индустриските активности. Други фактори што влијаат се тековните геополитички конфликти и достапност на природни извори на енергија – без разлика дали се фосилни или чисти по природа.

„Тековните високи цени на јагленот и на гасот не се резултат на еден шок на страната на побарувачката или на понудата“, велат од ИЕА. „Напротив, тие произлегуваат од комбинација на фактори на понуда и побарувачка, кои постепено ги затегнаа пазарите во текот на неколку месеци, па дури и години“.