Социјалните мрежи се преплавени со лажни информации, теории на заговор и содржина со омраза за настаните во Израел и Газа – и прашања за тоа дали неверифицираните профили се користат за манипулирање со наративот. Додека насилството се развива на теренот, репортер на Би-Би-Си истражува кој стои зад тоа.

Таа вели дека кога ја отворила својата страница на Тикток, Фор Ју на почетокот на минатата недела, открила видео на кое се гледа како борците на Хамас киднапираат млада Израелка на 7 октомври. Видеото било шокантно.

Кога ги разгледала коментарите, реакцијата не била онаква каква што очекувала, пишува таа. Додека некои биле вознемирени од објавата, други корисници сугерирале дека таа снимка не била каква што првично изгледала. Тие рекле дека жената на видеото не е цивил, туку војник или дека снимката е монтирана за да го врами Хамас.

Некои тврдат дека нема докази дека Хамас ги малтретирале со заложниците. На видео потврдено од Би-Би-Си, младата жена облеана во крв можела да се види како вооружени мажи ја туркаат во автомобил. Видеото било снимено на периферијата на градот Газа.

Таа вели дека прегледала неколку други заложнички видеа и објави на други социјални мрежи и забележала слични коментари.

Израелците се предмет на задолжителна воена служба – но доказите покажуваат дека многу од заложниците од Хамас се цивили, како луѓето прикажани на тие видеа. Меѓу заложниците имало и посетители на фестивалот и деца.

Дезинформациите не се ограничени само на кориснички сметки кои се обидуваат да го релативизираат насилството врз заложниците. Корисничките профили кои ја поддржуваат израелската влада, исто така, споделуваа погрешна и омраза содржина.

Една сметка на која наишла викендов сподели видео кое сугерира дека Палестинците ги лажирале своите повреди во Газа, вели таа.

Видеото е всушност од извештај од 2017 година за шминкер кој работи на палестински филмови и добротворни организации. Сите овие тврдења не само што беа шокантни за неа, пишува таа – тие влијаат на поширокото разбирање на она што се случува.

Успешните обиди да се искриви и збуни онлајн-наративот го отежнува доаѓањето до вистината за она што се случува на теренот, ако се потпрете на социјалните медиуми, додава тој.

Ова може да има сериозни импликации за меѓународната заедница кога станува збор за истрага на наводите за воени злосторства, обезбедување помош и откривање што се случува каде, продолжи тој.

Понекогаш е полесно да се идентификува изворот на овие дезинформации. На пример, може да се земат познатите личности како поп-ѕвездата Џастин Бибер, кој ненамерно сподели објава на Инстаграм барајќи од луѓето „да се молат за Израел“ – но користејќи слики на кои се прикажани израелските сили како ја уништуваат Газа.

Неколку профили на Икс (поранешен Твитер) со досие за ширење теории на заговор се засилиле со објавување погрешни објави во нешто што се чини дека е обид или да се минимизира или преувеличува она што се случува на теренот.

Ова вклучува споделување на стари видеа од различни војни и снимки од видео игри, за кои овие кориснички профили тврдат дека се од моменталната ситуација во Израел и Газа. Некои активни профили на Икс кои споделуваат про-израелска содржина и антимуслимански објави се смета дека се со седиште во Индија и изразуваат поддршка за премиерот Нарендра Моди.

За некои профили помалку е видливо дали се вистински луѓе. Нешто што е заедничко за повеќето е тоа што објавуваат информации на различни политички теми: Поддршка на рускиот претседател Путин и војната во Украина, како и поранешниот американски претседател Доналд Трамп. Неколку од овие профили неодамна биле отворени.

Во минатото, и израелската влада и милитантите на Хамас се соочувале со обвинувања за обид за искривување на онлајн наративите со помош на мрежи на ботови – лажни профили што се користат за континуирано промовирање на поделби или погрешни идеи.

Според Цјабра, израелска компанија која ги анализира социјалните мрежи, секој петти профил што учествувал во разговорите за нападите на Хамас од 7 октомври е лажен.

„Лажни“ во овој контекст може да значи дека тие се управуваат автоматски, но со некои може да управуваат и вистински луѓе кои се претставуваат како лажни идентитети. Компанијата вели дека пронашла приближно 40.000 лажни кориснички профили, вклучително и на Икс и на Тикток.

Компанијата вели дека некои од тие профили шират погрешни тврдења за поддршка на Хамас и сугерираат, на пример, дека милитантите се сочувствуваат со заложниците во ситуации кога доказите сугерираат поинаку. Ова, исто така, не го исклучува постоењето на лажни про-израелски сметки.

Постојат неколку алатки со кои можеме да идентификуваме профил како лажен. На пример, ако некој профил е новоотворен и одеднаш сподели голема количина на погрешна, а понекогаш и конфликтна содржина. Сепак, на крајот е многу тешка задача да се утврди дали профилот е всушност лажен и кој точно стои зад него.

Социјалните мрежи оваа недела беа критикувани за ширење дезинформации. ЕУ го истражува Икс за можно ширење на терористичка и насилна содржина и говор на омраза. Поранешните вработени во компанијата порано позната како Твитер веќе рекоа дека компанијата повеќе не може да се заштити од дезинформации координирани од државата по серијата отпуштања под новиот сопственик Илон Маск.

Начинот на кој се шират дезинформации на Икс, ТикТок и други платформи може да го обликуваат погледот на пошироката јавност за ситуацијата во Газа и Израел. Ова потоа може да изврши притисок врз политичарите кои донесуваат одлуки за тоа што ќе се случи.