Русија неколку пати ја обвини Украина за минатонеделниот смртоносен напад врз концертната сала во Москва и покрај тоа што ИСИС ја презеде одговорноста, а Украина негира било каква вмешансот. Врз основа на изјавите на руските официјални лица, медиумските извештаи и социјалните мрежи, Би-Би-Си анализира како се одвивала кампањата за обвинување на Киев.

Обвинувањата беа изнесени речиси веднаш по првите извештаи за нападот на социјалните мрежи во петокот во 18:15 часот. Неколку про-Кремљ блогери кои ја користат апликацијата за пораки Телеграм ја обвинија Украина за нешто повеќе од еден час.

Прорускиот аналитичар Сергеј Марков, на пример, во 19:25 часот напиша дека напаѓачите се чини дека се „исламистички радикали“, но додаде – без доказ – дека нападот „најверојатно бил организиран од Киев“.

Околу 40 минути подоцна (20:03 часот), таблоидот Московски Комсомолец го цитираше воениот експерт Роман Шкурлатов дека нападот можеби бил организиран со поддршка на безбедносните служби на Украина и военото разузнавање. И во 20:27 поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев вети одмазда доколку Украина е вмешана.

Неколку часа подоцна (23:13 часот) еден од главните руски телевизиски канали, НТВ, објави видео во кое тврди дека покажува висок украински функционер кој ја потврдува вмешаноста на неговата земја. Се чини дека Олексиј Данилов во видеото го кажува следново: „Денес е забавно во Москва, мислам дека е многу забавно. Би сакал да верувам дека почесто ќе им приредуваме таква забава“.

Но, Би-Би-Си утврди дека видеото е всушност монтажа на две интервјуа на украинската телевизија емитувани минатата недела. И двете може да се најдат на Јутуб. Првото е интервју со Данилов од 19 март. Второто е направено три дена претходно и во него е директорот на воената разузнавачка служба на Украина, Кирил Буданов.

Цитатот на Данило што се појавува во видеото на НТВ не може да се слушне во оригиналното интервју.

Аудио-анализата, спроведена за Би-Би-Си од Истражувачката група за напредна форензичка технологија на Универзитетот Џон Мурс во Ливерпул, сугерира дека аудиото е манипулирано во видеото на НТВ. Јазот во податоците за аудио фреквенцијата значи дека аудиото е уредено.

Сепак, истражувачите не можат да бидат сигурни дека гласот е генериран од вештачка интелигенција. Би-Би-Си, исто така, најде информации вградени во аудио датотеката, што сугерира дека поминала преку софтвер за уредување.

За ова во саботата во обраќањето на рускиот претседател Владимир Путин беше објавено официјално обвинување. Путин рече дека напаѓачите биле фатени во обид да побегнат во Украина, каде што бил „подготвен коридор за нивно преминување на границата“.

Сепак, Русија не презентираше докази за „коридор“ низ кој би минувале напаѓачите. Иако Би-Би-Си не можеше самостојно да потврди каде отишле осомничените, провери неколку видеа и фотографии на кои се гледа нивното апсење. И покрај тврдењето на Путин, апсењата се случиле далеку од украинската граница.

Со споредба на позадинските детали во нивната околина, се покажа дека двајцата уапсени осомничени се снимени на околу 145 километри од украинската граница.

И додека Украина негираше каква било вмешаност, групата ИСИЛ ја презеде одговорноста преку својата самонаречена новинска агенција Амак. Визуелните докази, дистрибуирани од ИСИЛ, вклучуваат слика на четворицата напаѓачи со заматени лица и видео снимено од перспективата на напаѓачите.

Повеќе детали – како карактеристиките на концертната сала и оружјето што го користеле напаѓачите – се совпаѓаат со видеа кои се појавија на интернет во моментот на нападот.

Но, и покрај доказите, Русија продолжува да ја обвинува Украина. Маргарита Симонјан – главен уредник на руската телевизиска мрежа РТ (порано позната како Раша Тудеј) – објави на Икс дека напаѓачите не се од ИСИЛ бидејќи не носеле самоубиствени елеци и „немале намера да умрат“.

Сепак, иако Исламската држава постојано ги предупредуваше своите напаѓачи да не бидат фатени живи, нивните напаѓачи постојано го напуштаа местото на нападот живи. На пример, на крајот на 2022 година, еден од милитантите кои учествуваа во напад на хотел во Кабул успеа да побегне и подоцна изврши самоубиствен напад.

Напаѓачите тргнале со бело Рено – што одговарало на возилото што се гледа на одделни снимки од бегството од концертната сала – пред да бидат уапсени. Според претставникот на рускиот парламент, Александар Хинштејн, еден маж е уапсен во близина на возилото, додека другите тројца побегнале во блиската шума и по претресот биле приведени. Во автомобилот биле пронајдено оружје и таџикистански пасоши, додаде Хинштејн.

Во неделата беше објавено видео од изведените мажи пред судот во Москва. Руските власти тврдат дека тоа се: Далерјон Мирзоев, Саидакрами Муродали Рачабализода, Шамсидин Фаридуни и Мухамедсобир Фајзов. На сликата објавена од ИСИЛ се гледаат тројца осомничени облечени во светло кафена маица, светло зелена маица и сива поло маица. Изгледа дека оваа облека одговара на она што тројцата осомничени го носеле во моментот на нивното апсење.

На пример, две логоа на светло-кафеава маичка што ја носи човекот по име Рачабализода се исто така видливи во видеото објавено од ИСИЛ. Со истото име се идентификува и за време на испрашувањето.

Осомничениот Мирзоев, чија кошула не се гледа на сликата на ИСИЛ, е приведен во зелена тренерка со долги ракави, сини фармерки и црн каиш. Овие три парчиња облека ги носи напаѓачот во видеото на ИСИЛ.

Колку е веродостојно тврдењето за одговорност на ИСИЛ?

Постоењето на монтирано видео снимено од напаѓачите додека ги извршувале убиствата, нивната употреба на слогани вообичаени меѓу напаѓачите на Исламската држава во видеото и нејзиното дистрибуирање преку официјалните медиумски канали на Исламската држава се во согласност со начинот на работа на групата.

Сликата на еден од напаѓачите во градското собрание на Крокус беше објавена од руските медиуми повеќе од две недели пред нападот – што сугерира дека тој бил однапред испланиран. Исламска држава често чека потврда за судбината на напаѓачот пред да ја преземе одговорноста. Ако напаѓачот биде убиен, тоа ги спречува разузнавачките агенции да извлечат информации за време на испрашување или тортура.

Затоа, преземањето одговорност додека сторителите се уште се на слобода е невообичаено и укажува на желбата на Исламската држава да ја наметне својата улога. Ова не е прв пат Исламската држава да ја нападне Русија. Два големи напади се случија во 2015 и 2018 година, а во последните години имаше и други помали напади.