Друштвото за издавачка дејност „Македоника литера“ во 2024 година го објави романот „Таласа“ од романскиот писател Александру Македонски, во превод од романски јазик на Ирина Кроткова.

Александру А. Македонски (1854 – 1920) е романски поет, прозаист, драматург и публицист од македонско потекло, често споменуван како најпознат и највлијателен романски поет по Михај Еминеску. Наречен е поет на рондели, црпејќи инспирација од француската литература. Тој бил првиот претставник на симболизмот во романската литература и предвесник на локалната модернистичка литература, првиот локален автор што употребил слободен стих.

„Таласа“ е роман што наликува на идила како пасторалата од античко време „Дафне и Хлоја“ од Лонг и која кореспондира со античките митски времиња, но измешана со елементи на вдахновена лирска инспирација и со модерни процеси и состојби. Александру Македонски овој роман го извел во стил на прозна песна и во манир на симболите на старата поезија, но и со филозофски пев.

„Таласа“ врзува многу нишки од изворите на старата и новата култура и е сложено дело со многу длабински слоеви во кое херојот е трагичен лик и симбол од драмата на идеализмот. Ова е роман со брилијантни описи и со вешта лирска вивисекција на телото и на духот на главниот лик распнат меѓу реалноста и митските времиња, меѓу вознесот од земските убавини и судбината, меѓу животот и смртта.

Романот покажува како искушението на љубовта носи смрт. „Таласа“ е првото дело од Александру Македонски публикувано на македонски јазик, со финансиска поддршка на Институтот за култура на Романија.

Александру Македонски е автор на поетските книги: „Прв збор“ (1872), „Итало“ (поема, 1878) „Песни“ (1882), „Екселзиор“ (1895), „Бронзи“ (1897), „Светите цвеќиња“ (1912), „Поема на ронделите“ (1927), на прозните: „Тривијална драма“ (1896), „Златната книга“ (1902), „Искушенија на огнот“ (Париз, 1906), „Таласа“ (1916) – романската верзија на романот „Искушенија на огнот“, „Куси раскази“ (1923) и театарските: „Желба!“ (комедија, 1882), „Саул“ (со Синсинат Павелеску; трагедија, 1893), „Смртта на Данте Алигиери“ (1916) и „Близнаци“ (1918).

(Текстот е објавен во „Културен печат“ број 267, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 8-9.2.2025)