Три исклучителни приказни ќе бидат прикажани на отворањето на 14-то издание на ЕХО – Фестивалот на планински филм, што ќе се одржи од 23 до 27 октомври со проекции во три кино сали, „Фросина“ и Џепно кино (МКЦ) и во Кинотеката на РСМ.

Фестивалот на планински филм – ЕХО со секое следно издание расте и во однос на програмата и во однос на квалитетот на реализацијата. Така ќе биде и оваа година. За 14-тото издание е составена програма од 55 филма, кои ќе бидат прикажани во три киносали („Фросина“ и Џебно кино во МКЦ; Кинотека) во Скопје.

Покрај филмската програма, планирани се и промоција на нова книга, четири презентации, мастер клас со полската режисерка Елиза Кубарска, еколошка панел-дискусија, филмски фокус на македонскиот автор-документарист Трајче Попов (со проекција на филмска лента во Кинотека) како дел од активностите во главната програма, но и конкурс за најдобра планинска фотографија, Собрание на Меѓународната алијанса за планински филм, изложба на фотографии, четири детски работилници – како дел од дополнителната програма.

Растот на фестивалот станува поголем предизвик и за организаторите.

– Предизвикот би можел да го опишам како снежна топка, која се тркала надолу по планина и полека но сигурно се окрупнува, но нема начин да сопре сѐ додека не удри како лавина (ха-ха). Шега! Секогаш спомнувам дека ЕХО почна како идеја да се сподели повеќе во една помала заедница, можеби повеќе меѓу нашите членови со кои се знаеме како алпинисти, скијачи и некои слични планински спортови. Но, тоа многу брзо ескалираше на начин што публиката брзо растеше и тоа во публика за која е сосема нова темата – планинска култура. Тоа беше прекрасно и инспиративно за нас да фатиме друг тек. Почна да нѐ води на пат од кој нема враќање, почнавме да работиме повеќе, да обезбедуваме повеќе филмови, повеќе гости, да го креваме квалитетот на сите можни нивоа, да растеме како фестивал – колку што можеме како тим и во рамките на можностите, па и малку над тие можности.

Одговорно тврдам, дека публиката е моторот на сѐ што се случува на ЕХО. Таа води, инспирира и обезбедува средства, време, крв и пот за да се заврши едно фестивалско издание, и после тоа повторно следната година, и така натаму. Но тука не завршува тоа, само во растот и квантитетот на она што ќе го понудиме. Притисокот е, сепак, присутен и на едно друго ниво, ние велиме едно суптилно и невидливо, но исклучително важно. Во заднина на фестивалот постои една силна мисија за промоција и едукација околу планинската култура. Секоја содржина, без разлика дали е тоа филм, изложба, презентација, работилница или книга што ќе се преведува, е внимателно одбрана, и таа содржина мора да е секогаш во сооднос со духот на фестивалот, односно помината низ стомакот и умот на ЕХО-тимот, и околу ова никогаш не се правело компромис. Бараме и почитуваме инспиративни лични, силни авантуристички приказни, кои пленуваат со искреноста и едноставноста, чисти во срцето и подалеку од борбата за самопромовирање. Темите треба да се еднакво инспиративни и провокативни, главно околу предизвиците со кои се соочува брзорастечката култура на практикување планински спортови во светот. Аналогно на тоа и како се развива односот на масите кои припаѓаат на таа брзорастечка заедница, наспроти планината прикажана преку хиперпродукцијата и индустријата на спортска опрема.

И има еден нов трет момент, што обемот на фестивалот веќе побарува голем тим од професионалци, за да се задржи нивото кое е постигнато, но и за да се задржи растот и квалитетот што е фатен како насока. Тука постои едноставен и технички проблем, поради непрофитниот карактер на фестивалот, кој притиска да се обезбедуваат средства на разни начини за да се одржи ова темпо, a истовремено да се задржи големата отвореност кон публиката, со бесплатен фестивал – детално објаснува Александар Зарапчиев, соосновач и директор на ЕХО.

Отворањето на ЕХО-фестивалот е на 23 октомври, од 19 часот, во кино „Фросина“, со проекции на филмовите „Во замрзнувач: Диретисимата Вокер“ на Јаник Боисено (Франција, 27’, 2023), „До планините и назад“ на Мајк Квигли (Канада, 47’, 2022) и „Подземје“ на Франсоа-Хавиер „Фикс“ Де Рујд (Канада, 87’, 2023).

(Текстот е објавен во „Културен печат“ број 201, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 21-23.10.2023)